فصل اول این برنامه از اسفند سال ۱۳۹۶ روی آنتن شبکه پنج رفت. استقبال مخاطبان از این برنامه باعث شد تا تولید آن به سریهای دیگر هم برسد. با این تفاوت که هر تهیهکننده و کارگردانی با سبک و سیاق خود این برنامه را ساخت و افراد دیگری اجرای آن را بهعهده گرفتند. از جمله حمید گودرزی، حسین رفیعی و ابوالفضل آقاخانی. در سری جدید این مسابقه، بیژن بنفشهخواه سکاندار شده و فرهاد مختاری کارگردانی و تهیهکنندگی برنامه را بهعهده دارد. ناگفته نماند که برنامه تغییرات عمدهای هم کرده است. از جمله اینکه بازیهای سرگرمکننده و قدیمی مثل «اسم فامیل» به برنامه اضافه شده. همچنین چند شخصیت در کنار مجری قرار دارند که به کمک او و شرکتکنندهها در روند بازیها میآیند. مصطفی احمدی (مسعول تنها)، ساناز اسدی (همسر مسعول)، محمد صادقی (فرزند مسعول)، مهرداد نصیری (برادر زن مسعول) و مرتضی ذوالفقاری (خوانندهای بدصدا) که در کنار بیژن بنفشهخواه در مقام مجری تلاش میکنند روند ارائه اطلاعات، نیازهای فیزیکی بازیها و نیز ایجاد موقعیت کمدی را خلق کنند. جامجم با فرهاد مختاری کارگردان و تهیهکننده، بیژن بنفشهخواه مجری و مصطفی احمدی یکی از بازیگران این برنامه گفتوگو داشته که ماحصل آن را در ادامه میخوانید.
به گزارش جامجم، مسابقات تلویزیونی همیشه طرفداران خاص خودش را دارد. به همین دلیل برنامهسازان مرتب سراغ این فرمت از برنامهسازی میروند و تلاش میکنند تا مسابقات جذاب برای مخاطبان تهیه و روانه آنتن کنند. از سوی دیگر آنها میخواهند بهواسطه شرکتکنندگان که در بخشهای مختلف مسابقه حضور دارند، رقابت سالم شکل بدهند. بنابراین به دور از هر حاشیهای میکوشند تا مسابقه همانی باشد که مردم از تماشای آن لذت ببرند.
اولویت؛ سرگرمی و لبخند مردم
فرهاد مختاری، کارگردان و تهیهکننده دو فصل از پنج ستاره است و درباره تغییراتی که در برنامه ایجاد کرده به جامجم میگوید: با توجه به اینکه شرایط اقتصادی کشور یک مقدار تغییر کرد و مسائلی باعث شد که فشارها روی مردم بیشتر باشد به نظر میرسد یک مسابقه که مبتنی بر هیجان یا اطلاعات عمومی باشد خیلی در اولویت نیست، بنابراین این مسابقه را ساختم برای اینکه مردم بدون دغدغه فقط یک ساعت بخواهند بخندند یا حتی اگر نخندیدند، سرگرم شوند و حداقل یک ساعت به مسائل دیگری فکر نکنند.
وی ادامه میدهد: سری جدید بر همین مبنا ساخته شده است. یعنی افرادی به برنامه میآیند و کارهایی انجام میدهند که برای مخاطب سرگرمی ایجاد میکند. ما قرار نیست آموزش خاصی به مخاطب بدهیم. البته مدیریت پیام را به گونه دیگری مدنظر داشتیم. مثلا اگر قرار است درباره اهمیت خانواده یا زبان فارسی و استفاده کمتر از واژههای غیرفارسی صحبت کنیم و پیام بدهیم، در همین بستر به آنها میپردازیم.
وی همچنین میافزاید: در واقع میتوانم بگویم من این برنامه را بهعنوان یک مسابقه پرهیجان جدی که رقابت بین شرکتکنندهها هم خیلی جدی است، نساختم. پنج ستاره یک شوی سرگرمکننده و رقابتی است. یعنی هر جا که لازم بوده آدمها آواز خواندهاند یا هر جا که لازم بوده لطیفه گفتند و نمایش بازی کردند.
مختاری درباره حضور خانمها و خانوادهها در سری جدید هم توضیح میدهد: اتفاقا بعضی قسمتها فقط خانمها حضور دارند و در بعضی قسمتها آقایان در کنار خانمها و در قالب خانواده با هم رقابت میکنند، چون ما نمیخواستیم دستهبندی کنیم و دوست داشتیم همه اعضای خانواده بتوانند در این برنامه حضور داشته باشند.
وی درباره تداوم برنامه در فصلهای بعد هم عنوان میکند: من فکر میکنم این مسابقه ظرفیت ادامهدار شدن را دارد اما همه چیز به تصمیم مدیران شبکه برمیگردد و همچنین استقبال مخاطبان، البته ما در همین ۵۲قسمت هم مدام بازیها را تغییر میدهیم تا تکراری نشود.
استقبال مخاطبان در شهرهای مختلف از این برنامه به قدری بود که مختاری میگوید: پیامهایی که ما از مخاطبان دریافت کردیم، از سری قبل بود که درخواست داشتند در سری جدید حضور پیدا کنند. به همین دلیل تمرکزمان روی پایتخت نبوده. چون شبکه پنج دیگر صرفا شبکه مردم تهران نیست و در همه شهرها قابل دریافت است. اتفاقا از شهرهای دیگر بیشتر درخواست داشتیم. مثلا از مشهد یا سیستان و بلوچستان و...
طراحی بازی ها
وی درباره طراحی و انتخاب بازیها توضیح میدهد: ما خیلی دوست نداشتیم بازیهایی را که در این مسابقه طراحی میکنیم، تکراری باشد. البته به هر حال یکجاهایی این اتفاق افتاده، مثلا اینکه بازی اسم فامیل در برنامه «خندوانه» هم بوده است ولی ما این بازی را به این دلیل انتخاب کردیم که بهعنوان یک بازی خانوادگی ایرانی در فرهنگ ما جا افتاده است و در دهه ۶۰ در کنار بازیهایی چون «نقطه بازی» و «یه مرغ دارم» زمانی که تلویزیون تا این حد گسترده نبود در جمع خانوادهها اجرا میشد. با این حال سعی کردیم در بازیها تا جای ممکن، ایرانی بودنشان را مشخص کنیم. ضمن اینکه کوشیدیم آنها را مدام تغییر دهیم تا برای مخاطب و شرکتکنندهها جذابتر شود.
وی با ذکر مثالی در این باره بیان میکند: به عنوان مثال، بازی بسکتبال را در برخی قسمتها به صورت معلق داریم و در قسمتهای دیگر بازی هندبال را داریم یا اینکه در قسمتهایی که خانمها حضور دارند، بازیها تغییر میکند و مناسب شرایط آنهاست. گرچه باز هم بهدنبال این بودیم که فرهنگ ایرانی را در بازی نشان دهیم اما نکته جالبی که در این میان است، برخی بازیها بر اساس یکسری نکات کاربردی طراحی شده، مثلا برای خیلیها باز کردن در بطری بدون ابزار برای خانمها کار سختی است اما یکی از بازیهایی که طراحی کردیم همین است که خانمها در بطری یا بشکه را باز میکنند که هر گروهی این کار را زودتر و بیشتر بازی کند، برنده است. شاید به ظاهر ساده به نظر برسد اما ملاک ما خندیدن و سرگرمی و توجه به فرهنگ خودمانی است.
مختاری در پاسخ به این که خلق شخصیتهایی که در کنار مجری قرار دارند چه کمکی به روند مسابقه، برنامه و همچنین جذب مخاطب میکند میگوید: درباره استقبال مخاطب هنوز آمار دقیقی نداریم اما کوشیدیم نقاط ضعف سریهای گذشته را جبران و نقاط قوت را پررنگتر کنیم. بهعنوان مثال در سری قبل بازیگر خانم نداشتیم و در این سری جدید شخصیت خانم را به برنامه اضافه کردهایم. از طرفی خلق شخصیتهای نمایشی کارکرد طولانی مدت دارد. یعنی در طول سه چهار فصل کارایی خود را تکمیل کرده و بهاصطلاح بین مخاطبان جا میافتد. بنابراین زود است بخواهیم درباره آنها و بخش نمایشی قضاوت کنیم اما مثلا درباره شخصیت مسعول که مدیر هتل است، میتوانم بگویم تا حدودی جا افتاده و شنیدم که این بازیگر با همین شخصیت به برنامهای در چابهار دعوت شده است. پس مشخص است برنامه دیده شده و برخی شخصیتها نیز برای مخاطب جا افتادهاند. در کل قرار بود یک سری شخصیت کنار مجری در مسابقات عصای دست او باشند.
وی درباره انتخاب بازیگرانی که در این مسابقه در کنار مجری هستند، توضیح میدهد: ما نمیخواستیم در این مسابقه از چهرههای شناخته شده دعوت کنیم که برای مخاطب پیشزمینه ذهنی داشته باشند. از همان ابتدا میخواستیم آنها در نقش مزاحم مجری حضور پیدا کنند و یکدست باشند. برخی از آنها نیز پیش از این با هم کار کردند و شناخت خوبی از بازی همدیگر دارند.
این کارگردان و تهیه کننده درباره نام «مسعول» که برای شخصیت اصلی انتخاب کرده و دلیل این انتخاب میگوید: در واقع میتوانم بگویم یک شوخی بود برای اینکه بتوان حرف زد و بعد بگوید من آن را نگفتهام.
این برنامه مجریهای بسیاری در فصلهای مختلف داشته است. ازجمله میتوان به حضور بازیگران در کسوت مجری اشاره کرد که مختاری در این باره عنوان میکند: برنامههای تلویزیونی با مجریهایشان شناخته میشوند و معمولا هم ترجیح شبکه و تهیه کننده همین است برای اینکه برنامه به برند تبدیل شود و تداوم داشته باشد. برای خیلی از برنامههای تلویزیونی دنیا این اتفاق میافتد و یک مجری ممکن است ۲۰سال در یک برنامه بهطور ثابت بماند. شاید بهتر این بود که «پنج ستاره» هم از ابتدا فقط با یک مجری شناخته و دیده میشد اما هر فصل از آن را یک نفر اجرا کرده است. در مورد آقای رفیعی هم باید بگویم که قرار بود با ایشان کار کنیم اما آقای رفیعی بهدلیل قوانین سازمان باید فقط در شبکه دو اجرا میکرد. به همین دلیل نتوانستیم با ایشان همکاری کنیم و بهدنبال گزینه جدیدی بودیم. الان هم دوست داریم آقای بنفشهخواه در فصلهای بعدی همراه ما باشد.
تجربه فضای جدید
مصطفی احمدی را با استندآپ کمدیهایش در برنامه خندوانه میشناسیم. بازیگری که با شخصیت مسعول در دو فصل این برنامه حضور دارد و گاهی با بدهبستانهایی که با مجری دارد، فضای مفرحی را برای مخاطبان و شرکتکنندهها در برنامه ایجاد میکند. وی درباره حضورش در پنج ستاره به جامجم میگوید: من با برنامه خندوانه شناخته شدم و با استندآپهایی که در آن برنامه داشتم، دیده شدم اما حضورم در پنج ستاره متفاوت از آن برنامه است. در اینجا استندآپ نمیکنم و برایم فضای جدید با جذابیتهای خاص خودش است.
وی ادامه میدهد: مسعول کاراکتری است که در مواقع لزوم در کنار مجری قرار میگیرد و در پیش بردن مسابقه به او کمک میکند. همین ویژگی است که این کار را برای من متفاوت از قبل میکند، البته میتوان گفت کار همه شخصیتهایی که در این برنامه حضور دارند، همین است. اتفاقا من بازخوردهای خوبی از حضور در این برنامه گرفتم و مردم شخصیتهایی را که در پنج ستاره هستند، دوست دارند و با آنها ارتباط برقرار کردهاند.
احمدی در پاسخ به این سؤال که شخصیت مسعول و سایر کاراکترها چقدر در این برنامه جای کار دارند و میتوانند به جذابیت برنامه کمک کنند هم بیان میکند: من فکر میکنم مسعول میتواند جای کار داشته باشد. با اینکه عملا در کنار مجری است و اتفاق ویژهای را نمیتواند رقم بزند اما حضور این کاراکترها میتواند در جهت پیشبرد برنامه باشد.
وی درباره واکنشهایی که عدهای نسبت به این شخصیت و شوخیهایش در برنامه دارند هم میگوید: بههر حال هر برنامهای نیاز به زمان دارد تا کاراکترهایش بین مردم جا بیفتد و مخاطب با آنها ارتباط برقرار کند. از آنجا هم که برنامه تولیدی است و بهصورت زنده اجرا نمیشود، نمیتوان انتظار بازخورد و واکنش خاصی را داشت. از طرفی من که این کاراکتر را بازی میکنم یعنی مسعول خانواده و استودیو و اتفاقاتی هستم که در آنجا رخ میدهد؛ بنابراین برداشت مخاطبان از این شخصیت و شوخیهایش متفاوت است. تا به امروز که خوشبختانه واکنش منفی یا عجیبی را از مخاطبان دریافت نکردهام اما خوشحالم که توانستیم با این اسم روی آنتن برویم و یکسری حرفها را توانستم بزنیم، چون مردم این شخصیتها را دوست داشتند و برایشان جذاب است.
احمدی درباره تعاملی که با مجری در طول برنامه دارد هم عنوان میکند: میتوانم بگویم همه اتفاقاتی که در برنامه بین ما و مجری میافتد بداهه است و قبلا هماهنگ نکردهایم. چون همین برنامه را جذاب میکند. مثلا در این سری که مجری آقای بنفشهخواه است، در بخش پانتومیم هم بداهه کار میکنیم و کلمهها را با هم چک نمیکنیم. وی درباره بازیهای این مسابقه میگوید: من بازیهای سری جدید را خیلی دوست دارم و بهنظرم جذابتر و جالبتر از قبل شده است. البته در سری قبل هم بازیهای خوبی طراحی شده بود اما بیشتر به خانوادهها و بچهها مرتبط میشد و بیشتر بازیهایی بود که افراد در خانه میتوانستند آنها را با هم بازی کنند. اما بازیهایی را که برای فصل جدید طراحی شده، نمیتوانید جای دیگر آنها را تجربه کنید. به همین دلیل برای خودمان این سری جذابتر شده است. حتی در یک قسمت خودمان همه بازیها را اجرا کردیم.
اجرای جذاب مسابقه
بیژن بنفشهخواه را با حضورش در سریالهای کمدی بیشتر میشناسیم؛ بازیگری که هم در نقش جدی توانسته مورد توجه قرار بگیرد و هم در نقشهای کمدی. او اینبار سکاندار یک برنامه تلویزیونی شده و اجرای آن را بهعهده دارد که درباره حضورش در یک برنامه تلویزیونی بهعنوان مجری به جامجم میگوید: من پیش از پنج ستاره هم تجربه اجرا داشتم. برنامه «فصل دوم» شبکه سه اولین برنامهای بود که مجری بودم و فکر میکنم سال ۷۵- ۷۴ بود که با این برنامه اجرا را تجربه کردم. خاطرم هست که آن برنامه حدود یک سال روی آنتن بود. در آن برنامه حدود شش ماه به تنهایی مجری بودم و بعد مهران غفوریان اضافه شد و در کنار هم کار اجرای برنامه را برعهده داشتیم. البته در برنامه «سهشو» جواد رضویان هم مجری بودم. تجربه اجرای برنامه کودک هم داشتم اما تجربه اجرای مسابقه نداشتم و با این برنامه این کار را هم تجربه کردم.
وی ادامه میدهد: اجرای پنج ستاره بهعنوان اولین مسابقهای که اجرا کردم برایم جالب و جذاب است. اصولا من همیشه سعی میکنم در اجرا خودم باشم. حالا اگر چیزی هم بهنظرم برسد یعنی موقعیت طنز یا طنز کلامی، حتما آن را به کار میبرم. چون فکر میکنم ممکن است برای مخاطب جالب باشد. در این برنامه هم تلاشم این است آنچه را که به فکرم میرسد در اجرا به کار ببرم تا مخاطب دوست داشته باشد.
بنفشهخواه درباره بازیهایی که برای این مسابقه طراحی شده است و علاقهاش به این بازیها هم میگوید: من بازی ماز را بیشتر از سایر بازیها در این مسابقه دوست دارم و بهنظرم بهترین بخش این مسابقه همین بازی ماز است. وی در پایان درباره بازخورد مخاطبان از اجرای خودش در این برنامه هم بیان میکند: فکر میکنم برای گرفتن بازخورد، زود است. البته در این مدت بازخورد بدی نگرفتم. امیدوارم مردم این برنامه و اجرای من را دوست داشته باشند.
یک مسابقه سرگرمکننده و مفرح
صدف تهرانی - گروه رسانه
مسابقهها معمولا گونههای جذابی برای مخاطبان تلویزیون هستند؛ هم برای شرکتکنندهها و هم برای افرادی که صرفا بیننده آن میشوند. مسابقه پنج ستاره که چند سالی است از شبکه ۵ تولید و پخش میشود، یکی از مسابقههای پرطرفدار مخاطبان این شبکه است که از اسفند ۱۳۹۸ روی آنتن است و اجرای آن را مجریان بسیاری برعهده داشتهاند. در سریهای گذشته صرفا اطلاعات عمومی، ملاک انتخاب شرکتکنندهها بود اما در سری جدید تغییرات عمدهای پیدا کرد و از فضای جدی و رسمی و یک رقابت جدی و سخت خارج شد. در جدیدترین فصل این مسابقه مخاطبان با اجرای بیژن بنفشهخواه روبهرو هستند؛ بازیگری که پیش از این هم تجربه اجرا داشته اما بهگفته خودش برای نخستینبار است که یک مسابقه تلویزیونی را اجرا میکند. پنج ستاره در فصل جدید تفاوتهای بسیاری با سایر فصلهای این برنامه دارد. هم در اجرا و هم در محتوا و فرم برنامه تغییراتی ایجاد شده است. خانواده، محوریت این مسابقه شده است و بهگفته کارگردانش، دستاندرکاران این برنامه سعی دارند کاری کنند که هم به تماشاچیها خوش بگذرد و هم به شرکتکنندهها و برای دقایقی از دغدغههای روزمره و مشکلاتشان دور شوند.
شرکتکنندهها در این مسابقه بازیهای جالب و جذابی را انجام میدهند. از جمله ماز، اسم فامیل، نقطه بازی، یه مرغ دارم و برخی بازیهایی که نیاز به لباس و لوازم فانتزی دارد که شرکتکنندهها با پوشیدن آن لباسها و انجام یک سری حرکات، فضای جالبی را برای بینندهها ترسیم میکنند. یکی از ویژگیهای این مسابقه همین است که در طراحی بازیها سراغ نمونههایی رفتهاند که اغلب خانوادهها در دورهمیهای خود از آن استفاده میکنند و از این رو خاطرات خوشی را برای آنها رقم میزند. میتوان گفت در بخشی از طراحی بازیها سراغ نوستالژی کودکی ما هم رفتهاند. زمانی که تلویزیون و رسانههای سرگرمکننده تا این حد گسترش نداشت و اعضای خانواده در دورهمیهای خود بازیهایی را انجام میدادند که امروز به خاطره تبدیل شده است. نکته بعد شیوه اجرای بیژن بنفشهخواه است که با خندههای معروفی که دارد اخم را از روی چهره مخاطب برمیدارد و لبخند را جایگزین آن میکند. او با شوخیهایش سعی دارد به اصطلاح یخ شرکتکنندهها را آب کند و از استرسشان به خاطر قرار گرفتن مقابل دوربین تلویزیونی بکاهد.
نکته بعد حضور پررنگ خانمها در این برنامه است که برای قسمتهای مربوط به آنها نیز بازیهای متفاوتی طراحی شده است. در این میان کارگردان از حضور یک تیم بازیگر هم در برنامه استفاده کرده است که در مواقع لزوم به کمک مجری میآیند. البته این تیم از سری قبل با برنامه همراه شده است. اتفاقا نامی هم که برای این بازیگران این تیم انتخاب شده جالب و قابل تامل است. «مسعول» عنوان شخصیت اصلی است که رفتار و کلامی دارد که قابل تامل است و در کنارش شخصیتهای دیگری هم هستند که نسبتهای مختلفی با او دارند.
پنج ستاره، در این مدت توسط تهیهکنندههای بسیاری ساخته شده که هر کدام نگاه خاص خود را به این مسابقه داشتند و تغییراتی را مبتنی بر خواستهها و سلیقههای خود اعمال کردهاند. با این حال این مسابقه به یکی از برندهای شبکه پنج تبدیل شده و توانسته عدهای از مخاطبان را با خود همراه کند.
رنگین کمان مسابقات در رسانهملی
مهدیه رضایی - گروه رسانه
مسابقه از آن ژانرهای پرطرفدار تلویزیونی است که برای برنامهسازی و جلب توجه مخاطبان به قاب تصویر، از آن بسیار بهره برده میشود، زیرا چند عنصر جذابیت از جمله رقابت، هیجان، سرگرمی، چالش و... را توامان دارد. با نگاه به کارنامه تلویزیون مسابقههای زیادی به خاطرمان میآید که با سر و شکلهای مختلف راهی آنتن شدند و برخی برای ما امروز حس نوستالژیک دارند.
مسابقه محله، ببین و بگو، مشاعره، مسابقه هفته، راز سیب، مسابقه بزرگ، ۳۰۳، همسران، از مدرسه تا مدرسه و... برخی از این عناوین هستند. هنوز هم هستند مسابقههایی که در فضاهای پیشین و با به چالش کشیدن اطلاعات عمومی یا رقابتهای میدانی راهی آنتن میشوند. مواردی هم هست که ساختارهای تازه و متفاوتی، چون مستند مسابقه یا محتوای بدیع را انتخاب کردهاند. همچنین با دکورهای عظیم و بهره بردن از فناوری سعی در ربودن حواس مخاطبان داشتند. این روزها مسابقههایی از شبکههای سیما پخش میشود که در هر یک از این دستهبندیها جای میگیرند و تلاش کردهاند با تنوع موضوعی به آنتن تنوع ببخشند، لحظات سرگرمکننده ایجاد کنند یا همچون مسابقات استعدادیابی کشتی و... بستری برای دیده شدن افراد مستعد از سراسر ایران باشند.
در مجموع تعداد مسابقات تلویزیونی کم نیست. اتفاقا در سالهای اخیر این نوع قالب برنامهسازی رنگ و لعاب متنوعی در شبکههای مختلف سیما به خودش گرفته و مخاطبان بسیاری هم دارد. بینندگان تلویزیون همیشه در نظرسنجیها علاقهمندیهایشان را نسبت به شرکت در مسابقات تلویزیونی نشان دادهاند. یکی از این مسابقات، «پنجستاره» است که از شبکه پنج پخش میشود. سازندگان پنج ستاره در هر فصل از این اثر سعی کردهاند تغییرات جدیدی فراهم کنند تا بتوانند از این طریق هم طراوت مسابقه را برای مردم حفظ کنند و هم اینکه ریتم آن جذابیت لازم را داشته باشد. به ویژه اینکه در این فصل جدید از مسابقه پنج ستاره شاهد جذابیت هستیم و توانسته نظر بسیاری از بینندگان را جلب کند.
باید گفت این فصل از مسابقه نسبت به فصلهای قبلی به تکامل خوبی رسیده و مخاطبان هم از این فصل از مسابقه استقبال بیشتری کردند، زیرا بازیهای جدید طراحی شده تا تغییرات در نظر گرفته شده بتواند نظر مخاطبان را جلب کند. ضمن اینکه بازیهای جدید منجر به دورهمیهای خانوادگی شده است. در مجموع فصل جدید و طراوتی که به برنامه داده شده این ظرفیت را دارد تا فصلهای بعدی آن ساخته شود و مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم: