قصه معجزه دانش‌بنیان‌ها

در این نوع برنامه‌ها میزبان یا مجری فقط نقش پیش‌برنده بحث را ندارد، بلکه ایجاد فضایی برای مفاهمه بیشتر و برقراری ارتباطی پویا و مؤثر با مخاطبان ضمن حفظ فضای صمیمانه برنامه و انتقال پیام مورد نظر، هنر مجری برنامه محسوب می‌شود. «معجزه امید» که چهار فصل تولید را پشت‌سر گذاشته درباره انرژی‌های پویایی است که صرف تولید داخلی و کارآفرینی می‌شود. در این برنامه که جمعه‌ها حوالی ساعت ۲۰ از شبکه پنج سیما روانه آنتن می‌شود، با صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان و دست‌اندرکاران توسعه اقتصاد دانش‌محور که مشغول تجاری‌سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه به منظور هم‌افزایی علم و ثروت و تحقق اهداف علمی و اقتصادی هستند، گفت‌وگو می‌شود و از این منظر اهمیت گفت‌وگوی مؤثر خود را بیشتر نشان می‌دهد، چرا که بسیاری هنوز با قصه تولید این کارآفرینان در داخل کشور آشنا نیستند. به بهانه بررسی برنامه معجزه امید با امیرحسین صدیق، مجری و علیرضا ابراهیم‌آبادی، تهیه‌کننده این برنامه گفت‌وگو کردیم.

امیرحسین صدیق را بیشتر با بازی در نقش‌های مختلف تلویزیونی و سینمایی می‌شناسیم؛ او اجرای برنامه‌های مختلفی را در کارنامه خود دارد و حالا اجرای مجموعه «معجزه امید» تجربه دیگر او در ظرف اجرای برنامه‌های تلویزیونی است.صدیق پیرامون اجرای این برنامه به جام‌جم می‌گوید: تجربه داشتن در امر گفت‌وگو در این نوع برنامه‌سازی مهم است. به نظرم علت انتخاب من برای این کار، این بود که از تجربه‌ام برای گپ و گفت با کارآفرینان بخش صنعت که بخش زیادی از آنها تجربه زیادی در گفت‌وگو ندارند، استفاده شود و مهم بود کسی وظیفه میزبانی و اجرای برنامه را به‌عهده بگیرد که بتواند با سوژه‌ها ارتباط برقرار کند و زمینه انتقال مباحث با زبانی همه‌فهم را برای بینندگان فراهم کند. بازیگر «قصه‌های تا‌به‌تا» با بیان این‌که من از کودکی با بخش تولید آشنا بودم، ولی در عین حال در معجزه امید با مشکلات و فواید کار تولیدی و کارآفرینی بیشتر آشنا شدم؛ می‌افزاید: فکر می‌کنم حضور در مستندهای دیگری که تجربه کرده بودم، برای برقراری ارتباطی مؤثر با کارگران و کارآفرینان صنایع تولیدی کمک‌کننده بود.
صدیق عنوان می‌کند: متن‌هایی هم حاضر می‌شد و به دستم می‌رسید مبتنی بر سؤالاتی که در همه برنامه‌های تلویزیونی پرسیده می‌شود. به کمک تهیه‌کننده و کارگردان تغییراتی در سؤالات می‌دادیم که شکل ارائه جذابیت بیشتری پیدا کند. در جلسات اتاق فکر به این نکته رسیدیم، برنامه باید به نوعی تولید شود که برای مخاطب عادی که به دلیل شناخته شدن چهره من روی این کانال می‌ایستد و به بحث تولید و آن بخش از صنعت هم علاقه ندارد جذابیت ایجاد کند. این اتفاق هم به لحاظ تصویری که با همکاری کارگردان و تدوینگر محقق می‌شد و هم از زاویه ارائه من باید به گونه‌ای رقم می‌خورد که برای مردم عادی هم مورد توجه باشد.
بازیگر «داستان یک شهر» با اشاره به این‌که بحث‌ها در معجزه امید تخصصی بود، اذعان می‌کند: وقتی کارآفرینان و مدیران صنعتی از واژه‌های فنی آن رشته استفاده می‌کردند، می‌گفتم فکر کنید من همان کسی هستم که علاقه‌ای به تولید مثلا فلان ربات ندارد به گونه‌ای توضیح دهید که در بیننده ایجاد علاقه و کنجکاوی کند و مخاطب برایش جالب شود که به‌طور مثال یک محصول خاص در ایران تولید می‌شود. امیدوارم به نتایجی که در همفکری با کامران خالقی، کارگردان کار که جوان خوشفکری است و تهیه‌کننده محترم رسیده باشیم.

حمایت مستمر از محصولات دانش‌بنیان
صدیق تاکید می‌کند: سال‌هاست قرار است سیاست مدیران و مسئولان متمرکز بر تولید ملی و افزایش توان داخلی، توجه به صنایع دانش‌بیان و... باشد. بسیاری از محصولات داخلی مثل صنعت رباتیک که قابل رقابت با انواع خارجی خود است به حمایت بیشتری نیاز دارد. این درد‌و‌دلی است که میان کارآفرینان بخش صنعت مشترک است و برخی از تولیدکنندگان در این برنامه راه‌حل‌هایی را مطرح می‌کنند که شاید راهگشا باشد.
«بازیگر پلاک ۱۳» با اشاره به این‌که عوامل مختلفی در انتخاب یک پروژه دخیل است، بیان می‌کند: به‌هرحال این حرفه من است و علاوه بر مهم بودن بحث کاری و مسأله مالی، خیلی وقت‌ها شده پیشنهاداتی را انتخاب ‌کنم که تهیه‌کننده یا کارگردان جوان چون امکان جذب سرمایه نداشته اما ذهن باز و هدفی تحسین‌کننده داشته و من با حداقل هزینه یا بدون هزینه وارد آن پروژه شده‌ام.

مخاطب را از دست نمی‌دهم
صدیق ادامه می‌دهد: از جمله مسائلی که برایم اهمیت دارد، مخاطب، کار‌گروهی و عوامل پشت صحنه است. اگر کاری را دوست داشته باشم و بدانم مردم هم از آن استقبال می‌کنند، با آن پروژه همکاری می‌کنم. به‌نوعی اندک آبرویی که در این سال‌ها جمع کرده‌ام و مخاطبانی که هستند را به خاطر انگیزه مالی از دست نمی‌دهم.
بازیگر «هتل» درباره بازخوردی که تاکنون از حضور در این مجموعه گرفته، توضیح می‌دهد: از کسانی که مجموعه را دیده‌اند، بازخورد مثبت گرفته‌ایم و این هم بیشتر به این قضیه برمی‌گردد که بسیاری از تولید برخی محصولات در بخش‌های مختلف صنعتی در ایران خبر ندارند. همین‌طور بخشی که به چالش‌ها و مشکلات بخش تولید پرداخته می‌شود هم جذاب است.

شناخت شرکت‌هایی که ما را از واردات بی‌نیاز می‌کند
اما در این میان، صحبت‌های تهیه‌کننده این برنامه هم نکات جالبی دارد. علیرضا ابراهیم‌آبادی، تهیه‌کننده مجموعه معجزه امید درباره تولید این مستند می‌گوید: بنا بر رسالتی که هریک از ما در رسانه داریم باید نیاز‌ها و اولویت‌های جامعه را بیابیم و درباره آن برنامه بسازیم. به نظرم در شرایط اقتصادی حال حاضر پرداختن به شرکت‌های دانش‌بنیان که ما را از واردات محصولات خارجی بی‌نیاز می‌کند بسیار مهم است.
این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: بر مبنای فرمایش مقام معظم رهبری بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و با توجه به شعار اقتصادی که در ابتدای هر سال اعلام می‌شود، تلاش کردیم در یک برنامه تلویزیونی به معرفی دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان بپردازیم. در این راستا پس از نگارش طرح اولیه و تایید آن، وارد فاز تولید شدیم و تا اکنون چهار فصل از این مجموعه را از شبکه پنج سیما روانه آنتن کرده‌ایم.
ابراهیم‌آبادی با اشاره به این‌که مصرف‌کننده داخلی باید بداند توانایی تولید بسیاری از محصولاتی که از خارج از کشور وارد می‌شوند در داخل وجود دارد، می‌گوید: موردی که در برخی از قسمت‌های این برنامه با آن روبه‌رو شدیم، این بود که محصولاتی با کیفیت بهتر و هزینه کمتر نسبت به نمونه‌های خارجی در داخل تولید می‌شود.

پیش‌درآمدی نمایشی برای ورود به مباحث علمی
تهیه‌کننده معجزه امید پیرامون برقراری ارتباط بهتر با مخاطب هم توضیح می‌دهد: برای این امر در ابتدای هر برنامه بخش‌های نمایشی را برای معرفی هر محصول در نظر گرفتیم. در کنار آن از حضور امیرحسین صدیق، بازیگر خوب کشورمان بهره بردیم که ضمن اجرای برنامه این بخش‌های نمایشی را هم بازی می‌کند. از سوی دیگر به صورت زیرنویس معادل فارسی برخی از واژه‌ها و اصطلاحات نمایش داده می‌شود که مخاطب عام متوجه شود از چه چیز صحبت می‌شود و به صورت نمایشی و در گپ و گفتی صمیمانه اما دانش‌محور آن محصول را معرفی می‌کنیم.
وی درباره حضور صدیق در این فصل از برنامه می‌گوید: در فصل‌های قبل از افرادی استفاده شد که فقط مجری بودند و بازیگر نبودند. به این نتیجه رسیدیم که برای ارتباط مؤثرتر بهتر است در برنامه از چهره‌ای استفاده کنیم که علاوه بر نوستالژی بودن، جوان‌های امروز او را بشناسند و با او خاطره داشته باشند. از سوی دیگر باید کسی را انتخاب می‌کردیم که در کنار موارد ذکر شده، توانایی برقراری ارتباط با صاحبان کسب‌و‌کار و گپ و گفتی صمیمانه و داستانگو را داشته باشد.

اهمیت تولید برنامه‌های مرتبط با مسأله دانش‌بنیان‌ها
ابراهیم‌آبادی با مهم دانستن تولید چنین برنامه‌هایی بیان می‌کند: به نظرم پرداختن به توان تولید داخلی بسیار مهم است. کما این‌که در شبکه‌های دیگر هم با ساختارهای دیگر به موضوع شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخته می‌شود.
وی می‌افزاید: تولید دستگاه دیالیز و ایجاد مراکزی برای دیالیز افراد بی‌بضاعت، ساخت پروتزهای درمانی مطابق دانش روز و... برخی از دستاوردهای این شرکت‌هاست که در گذشته از خارج وارد می‌شد اما امروز کشور در تولید آنها خودکفا شده است، مسأله‌ای که نباید به‌راحتی از کنار زحمات و تلاش‌های مبدعان تولید مبتکرانه گذشت.
این تهیه‌کننده درباره بازخوردهای دریافت شده نیز می‌گوید: خدا را شکر تلاش‌های تیم تولید جواب لازم را گرفته و بازخوردها مثبت بوده است. تاکنون هر قسمت از برنامه چون یک نوآوری را به جامعه معرفی می‌کند مورد استقبال مخاطب قرار گرفته و از این بابت بسیار خوشحالم.