آموزه‌های زندگی امام علی(ع) در دنیای انیمیشن

انتقال پیام به این گروه سنی باید هم جذاب باشد و هم موثر. جذاب بودن آن به نحوه تولید و موثر بودن بیشتر به شیوه پخش مرتبط است. درست مانند برخی انیمیشن‌هایی که در سال‌های گذشته با موضوع زندگی حضرت علی(ع) تولید و پخش شده است. انیمیشن‌هایی مثل یک کاسه شیر، نان و گل و حکمت علوی که با زبان کودکانه تلاش کرده مخاطب را با منش حضرت امیر آشنا کند. خاصیت این تولیدات، کوتاه بودن آن است که در سال‌های گذشته به مناسبت‌های مرتبط با حضرت علی(ع) روی آنتن می‌رود. در ادامه مروری داشتیم به برخی از این آثار برجسته پویانمایی که توانسته‌اند برای مخاطب کودک و نوجوان جذاب و تماشایی باشند.

۳ داستان در «همه ایمان»
«همه‌ ایمان» به نویسندگی و کارگردانی سیدمصطفی حسینی انیمیشنی است که به سه داستان از زندگانی امیرالمؤمنین(ع)می‌پردازد. بخش اول به داستان جنگ احزاب یا خندق که امیرالمؤمنین (ع) به تنهایی در مقابل عمرو بن عبدود ایستادند و او را شکست دادند، می‌پردازد و بخش آخر این انیمیشن نیز حاکی از داستان عید غدیر است.
پویانمایی همه ایمان، توسط استودیو انیمیشن نیمکت تولید شده است. این کارتون مذهبی به روایت زندگی حضرت علی(ع) برای کودکان و نوجوانان پرداخته است. امام علی(ع) از زمان کودکی در کنار پیامبر زندگی کرده و در این اثر روی این موضوع تاکید شده است.
مخاطبان کودک شاهدند که پیامبر مانند برادری مهربان به تربیت و مراقبت از حضرت علی(ع) می‌پردازند و همین موضوع باعث می‌شود که رابطه بین این دو نفر به‌گونه‌ای بی‌مثال، صمیمی بشود. مخاطبان در این انیمیشن با زندگی دشوار حضرت علی(ع) از جوانی و همراهی در واقعه‌های بزرگ تاریخ صدر اسلام آشنا می‌شوند؛ واقعه‌هایی که در همه آنها حضور مهربان و پر از فداکاری حضرت علی(ع) در کنار پیامبر به چشم می‌خورد.
در فضای مجازی دو اثر با این نام موجود است که با هم تفاوت‌هایی دارند. در یکی از نسخه‌ها رشادت‌های امام‌علی(ع) در جنگ خندق این‌گونه روایت می‌شود که پسربچه‌ای می‌خواهد در این رابطه انشایی بنویسد. شکست عمربن عبدود از امیرالمؤمنین در جنگ خندق از زبان پدر روایت می‌شود.
نسخه بعدی کیفیت بالاتری دارد و داستان را بی‌واسطه تعریف می‌کند. حضرت علی (علیه‌السلام) در این نبرد ابتدا دشمن پیامبر را نصیحت می‌کنند و هنگامی که می‌فهمند توصیه و سفارش کارساز نیست، او را در جنگ شکست می‌دهند. انیمیشن همه ایمان در ۱۷ دقیقه به نویسندگی و کارگردانی سید‌مصطفی حسینی در سال ۱۳۹۳ تولید و منتشر شده است. در دقایق پایانی این پویانمایی ماجرای جانشینی حضرت علی(ع) در سال آخر حیات پیامبر توسط ایشان روایت می‌شود. همه ایمان با این جملات راوی به پایان می‌رسد: در روز عید غدیر چراغی روشن شد که همچون خورشیدی پرفروغ راه هدایت جامعه انسانی را تا قیامت روشن نگه می‌داشت. این انیمیشن با سبک ۲D یا دوبعدی به تهیه‌کنندگی علی میری و به سفارش بخش خصوصی برای پخش در عید غدیر سال ۱۳۹۴ تولید شده است. نیمکت نام یک شرکت انیمیشن‌سازی در مشهد است.

قضاوت‌های حضرت علی‌(ع)
انیمیشن «قضاوت‌های حضرت علی‌(ع)» به سفارش صداوسیمای مرکز سمنان و با تکنیک دو‌بعدی رایانه‌ای تولید شده است. در این مجموعه ماجرای قضاوت‌های آن حضرت در قالب داستان‌هایی جذاب و آموزنده برای مخاطبان بازآفرینی شده است. «دو مادر» یکی از قسمت‌های این انیمیشن است که داستان مشهور اختلاف دو زن بر سر یک فرزند و قضاوت حضرت علی(ع) در این رابطه را بیان می‌کند. در داستان دیگری با عنوان «مالک و غلام» یک مرد جوان مدعی می‌شود که پیرمردی غلام اوست اما پیرمرد این موضوع را انکار می‌کند. در پایان مولای متقیان با تدبیرشان متوجه می‌شوند که حق با پیرمرد است اما از او می‌خواهند جوان را مورد عفو قرار دهد. از‌جمله عوامل انیمیشن قضاوت‌های حضرت علی(ع) می‌توان به نویسنده‌: محمد‌جواد بابایی، رنگ: عظیمه دوست‌محمدی، استوری‌برد و لی‌اوت: محمد‌جواد بابایی، صدا‌گذاری و افکت: رامین ابوالصدق، تدوین: محمدجواد بابایی و موسیقی: آمال فلاحی اشاره کرد.

روایت «یک کاسه شیر»
«یک کاسه شیر» عنوان انیمیشنی است که در صداوسیمای مرکز همدان تولید شده است. این انیمیشن ۱۴ دقیقه‌ای در یک قسمت تولید شده و هر‌ساله در ایام شهادت امام علی‌(ع) از تلویزیون پخش می‌شود. فهیمه نیکو‌منظر نویسندگی و کارگردانی این انیمیشن را بر‌عهده داشته است. در خلاصه داستان این انیمیشن آمد است: کودک یتیمی برای به‌دست آوردن آذوقه از خانه بیرون می‌رود و از این طریق متوجه می‌شود که فرد نیکوکار و ناشناسی که هرشب برای منزل آنها غذا می‌آورده، امام علی(ع) بوده و هم اکنون ضربت خورده و در بستر بیماری است. کودک به هر دری می‌زند تا برای امام علی(ع) کاسه شیری تهیه کند اما پس از تهیه و آوردن کاسه شیر امام شهید می‌شوند و از این پس امام حسن(ع) برای نیازمندان آذوقه تهیه می‌کند. بخشی از داستان از زبان کبوتری روایت می‌شود که شاهد کمک‌های شبانه حضرت علی(ع) به خانواده‌های محروم بوده است. این داستان پایان شیرینی دارد؛ چون در نهایت امام حسن(ع) با بردن غذا به منازل نیازمندان راه پدر را ادامه می‌دهد و دل کودکان را شاد می‌کند. پیش‌تولید این انیمیشن از سال ۸۹ آغاز و در ساخت آن از تکنیک دو‌بعدی بهره گرفته شده است. عوامل این پروژه عبارتند از تهیه‌کننده و کارگردان: فهیمه نیکو‌منظری، نویسندگان: محمد‌رضا شمس و فهیمه نیکومنظری، صدابردار: علی خطیبی، تدوین: فهیمه نیکو‌منظری و انیماتور: هادی پرچمی.

فضایل حضرت علی‌(ع) با نان و گل
انیمیشن نان و گل که سال ۱۳۹۳ به مناسبت شب‌های قدر از شبکه پویای سیما پخش شد، کودکان را با فضایل حضرت علی(ع)
آشنا کرد. این انیمیشن به کارگردانی وحید نور‌علی‌رضایی در یک قسمت هفت دقیقه‌ای و با تکنیک دو بعدی در مرکز پویانمایی صبا تولید شده و برای شب‌های قدر در جدول پخش شبکه پویا قرار گرفته است. فیلمنامه این انیمیشن بر‌گرفته از شعر محمد‌کاظم مزینانی به قلم بهرام غروی تلاش دارد با استفاده از فضایی کودکانه، مخاطب را با فضایل حضرت علی(ع) آشنا کند. در بخشی از این شعر آمده است:
​​​​​​​تنهایی‌اش را توی یک چاه/ او نیمه شب‌ها داد می‌زد/ او خشم خود را مثل تیری/ بر سینه بیداد می‌زد/ او مثل خورشیدی درخشان/ تا آخرین لحظه درخشید

سخنان حکیمانه حضرت علی(ع) برای کودکان
مجموعه کوتاه حکمت علوی برگرفته از کتاب نهج‌البلاغه است و به صورت اینفوگرافی(داده‌نما)، سخنان حکیمانه حضرت علی‌(ع) را در هر مجموعه روایت می‌کند. این مجموعه سال۱۴۰۰ در مرکز پویانمایی صبا در ۳۵قسمت سه دقیقه‌ای برای گروه سنی کودک تهیه و تولید شده است. اهمیت علم و دانش‌اندوزی، اعتدال و میانه‌روی و نیکوکاری تعدادی از عناوین این مجموعه است.