گفتگو با رضا بنفشه‌خواه به بهانه بازپخش «مخمصه» از آی‌فیلم

خاطره‌بازی جذاب با سریال‌های‌قدیمی

سریال «مخمصه» از جمله مجموعه‌های نمایشی خاطره‌انگیز تلویزیون است که در سال‌های ابتدایی دهه۶۰ به کارگردانی فرهاد مجدآبادی و با حضور بازیگرانی از جمله مرحوم سیروس گرجستانی، هادی مرزبان، سعید امیرسلیمانی، زنده‌یاد سروش خلیلی، عزت‌ا... رمضانی‌فر، تانیا جوهری، جلیل فرجاد و کمند امیرسلیمانی روی آنتن شبکه یک سیما می‌رفت.

کد خبر: ۱۳۸۲۷۵۹

نویسنده زهرا صلواتی - گروه رسانه

قصه این سریال درباره مشکلات مردم رحمت‌آباد به عنوان یکی از مناطق حاشیه‌نشین است که با مشکلات متعددی از جمله فقدان آب لوله‌کشی رنج می‌برند و به یکی از اهالی به نام آقای شهریاری متوسل می‌شوند تا مگر مشکلات‌شان را حل کند. رضا بنفشه‌خواه یکی از بازیگران سریال مخمصه است که در قالب کاراکتر یکی از کارمندان اداره عمران به نام گلزاری ایفای نقش می‌کند. مخمصه، اولین تجربه بنفشه‌خواه در حوزه بازیگری به شمار می‌رود و شاید به همین دلیل باشد که این بازیگر پیشکسوت با وجود گذشت نزدیک به ۴۰سال از ساخت و پخش، جزئیات این سریال را به خوبی به یاد دارد. شبکه آی‌فیلم به تازگی بازپخش سریال مخمصه را روی آنتن داشت.

خودتان بازپخش سریال مخمصه را از شبکه آی‌فیلم تماشا می‌کنید؟

بله، می‌بینم و به یاد کودکی‌هایم می‌افتم.

از زمان ساخت و پخش اولیه سریال نزدیک به ۴۰ سال می‌گذرد.

بله، اتفاقا دیدم که زمان ساخت سریال را سال۱۳۶۴ زده‌اند، در حالی که اشتباه است و سال۶۲ تولید شد و سال۶۳ روی آنتن رفت.

چه احساسی دارید وقتی سریال مخمصه را تماشا می‌کردید؟ آن سال‌ها خیلی جوان بودید.

افسوس می‌خورم برای سال‌هایی که گذشته و دیگر برنمی‌گردد. آن سال‌ها جوان بودم و با دیدن سریال، یاد ایام قدیم می‌افتم و حسرت می‌خورم.

خاطرتان هست چه نقشی را در سریال مخمصه ایفا می‌کردید؟

بله، نقش یکی از کارمندان اداره عمران شهری را بازی می‌کردم و همکار آقای شهریاری بودم که نقشش را آقای امیرسلیمانی ایفا می‌کرد. اسم کاراکتر من هم آقای گلزاری بود.

گلزاری در قیاس با دیگر کارمندان سریال و از جمله آقای شهریاری انسان پاکدستی به نظر می‌رسید.

بله، کمتر اهل زد و بند و رشوه بود. در قیاس با سایر کارمندان و همکارانش انسان ساده‌تر و صادق‌تری بود.

استقبال مردم از سریال مخمصه در سال ۶۳ چگونه بود؟ البته آن زمان عموما از سریال‌ها استقبال خوبی می‌شد.

استقبال مردم خیلی عالی بود. دلیلش هم این بود که آن سال‌ها فقط دو شبکه داشتیم در تلویزیون و مثل حالا نبود که شبکه‌های زیادی اقدام به پخش فیلم و سریال کنند. مخمصه اولین سریالی بود که من در آن بازی داشتم و نخستین تجربه‌ام در تلویزیون به شمار می‌رفت. فردای شبی که اولین قسمت سریال پخش شد، وقتی به خیابان رفتم دیدم همه مرا می‌شناسند. گویی که همه مردم سریال را دیده‌بودند. استقبال از مخمصه فوق‌العاده بود، هم به دلیل کم بودن تعداد شبکه‌های تلویزیونی و هم به خاطر جذابیت خود سریال که در آن سال‌ها اثری خوب به حساب می‌آمد.

در دهه۶۰ سریال‌هایی که به مشکلات اقتصادی و اجتماعی می‌پرداختند معمولا با استقبال عامه مواجه می‌شدند و برخلاف یکی دو دهه اخیر، روابط عاشقانه و مسائل عاطفی چندان در قصه سریال‌ها پررنگ نبود.مخمصه هم به بخشی از مشکلات مردم البته در رژیم گذشته اشاره داشت و شاید از این جهت مورد استقبال مردمی بود که خودشان در آن سال‌ها جنگ و تبعاتش را تجربه می‌کردند.

بله، قصه سریال فرهنگی و اجتماعی بود و خیلی عبرت‌آموز. سریال صاف و ساده‌ای بود.

در روز‌هایی که سریال در حال بازپخش از شبکه آی‌فیلم بود هم بازخوردی می‌گرفتید؟

بله، بعضی دوستان تماس می‌گرفتند و می‌گفتند آی‌فیلم دارد مخمصه را پخش می‌کند. برایشان جالب بود که آن سال‌ها چقدر جوان بودم. در کوچه و خیابان هم بازخورد‌های خوبی دیدم. فکر می‌کنم مردم هنوز هم سریال‌هایی مثل مخمصه را دوست دارند.

بسیاری از سریال‌های دهه شصتی و از جمله همین مخمصه حالت تله‌تئاترگونه داشتند و به لحاظ لوکیشن و کاراکتر خیلی محدود بودند، اما عموما هم با استقبال مخاطب مواجه می‌شدند. منظور این‌که با وجود ارزان بودن به لحاظ هزینه‌ها در جذب مخاطب موفق به نظر می‌رسیدند.

قصه مخمصه قبل از این‌که به شکل فیلمنامه در بیاید در قالب یک نمایشنامه و تئاتر در سالن سنگلج روی صحنه رفته‌بود. آقای مجدآبادی قصه را بسط داد و از نمایشنامه به فیلمنامه تبدیل کرد. مردم هم به واسطه قصه جذابی که سریال داشت، از آن استقبال کردند.

فکر می‌کنید چرا سریال‌های قدیمی با وجود سادگی همچنان جذاب و دیدنی به نظر می‌رسند؟

راستش خودم هم نمی‌دانم چرا سریال‌های قدیمی این‌قدر جذاب هستند. حتی سریال‌هایی که خودم یکی دو دهه پیش بازی کرده‌ام مثل یادداشت‌های کودکی، رانت‌خوار کوچک و پشت کنکوری‌ها و به مناسبت مختلف پخش می‌شدند خیلی با استقبال مردم مواجه بودند. نمی‌دانم چرا بعضی از سریال‌های امروزی آبکی شده‌اند و به جذابیت سابق نیستند.

این روز‌ها مشغول چه کاری هستید؟

در حال حاضر کاری نمی‌کنم. این روز‌ها با اعضای موسسه هنرمندان پیشکسوت به مشهد آمده‌ایم. قبل از آن یکی دو فیلمنامه به دستم رسید که راستش نپسندیدم. یکی دو فیلم کوتاه هم کار کرده‌ام.

بازیگرانی که دیگر کنارمان نیستند

رضا بنفشه‌خواه، بازیگر در پاسخ به این سوال که شما در سریال مخمصه با بازیگرانی همبازی بوده‌اید که یا فوت کرده‌اند یا سال‌هاست دیگر خبری از آن‌ها نیست، تماشای دوباره سریال و دیدن این بازیگران چه حس و حالی برایتان دارد؟ می‌گوید: بعضی از همبازی‌هایم مثل سیروس گرجستانی و اسدا... منجزی دیگر در میان ما نیستند به رحمت خدا رفته‌اند، اما تعدادی از آن‌ها مثل هادی مرزبان و سعید امیرسلیمانی و جلیل فرجاد همچنان هستند و کار می‌کنند. بعضی‌ها مثل خانم تانیا جوهری هم سال‌هاست که از بازیگری کناره گرفته‌اند و در فیلم و سریال بازی نمی‌کنند.

روزنامه جام جم