درس زندگی از مکتب اهل‌بیت (ع)

همچنین برخلاف رسم معمول که دکور چنین برنامه‌هایی ساده است، اما از یک دکور مدرن که در عین حال هماهنگ با فرهنگ و سنت است، بهره بردند به گونه‌ای که از کتاب‌ها به‌عنوان بخشی از طراحی برای نشان دادن استمرار امر پژوهش و تلاش بی‌پایان پژوهشگران برای دستیابی به حل مسائل به شیوه‌ای متفاوت استفاده شده است. با تهیه کننده برنامه به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

محمدرضا فهیمی، تهیه‌کننده برنامه در پاسخ به این سوال که در این ایام برنامه‌های متنوعی با محوریت عاشورا و سیدالشهدا روی آنتن داشتیم. شما به واسطه این برنامه سعی کردید چه پیامی را به مخاطب خود انتقال دهید تا بتوانید اهدافی را که مدنظر دارید، ارائه دهید به جام جم توضیح می‌دهد: برنامه‌های معارفی هدفی را که دنبال می‌کنند، بعد اخلاقی و مبانی معارفی است. ما در برنامه مکتب به‌عنوان یک برنامه معارفی به معنای این که صرفا اخلاقی باشد، نبودیم. مکتب یک مسأله‌اش این است که یک هدف والاتر و یک سابقه اجتماعی در معارف اسلامی است که این سابقه اجتماعی برای امروز و آینده ما که می‌خواهیم به سمت تمدن سازی برویم، فرق دارد؛ بنابراین با این مسأله سراغ معارف رفتیم و قرار است در فصول بعدی برنامه مکتب به بازخوانی برهه‌های مختلف زندگی ائمه بپردازیم و با توجه به محرم و صفر از این فرصت استفاده کردیم و محوریت‌مان را معارف سیدالشهدا و تاریخ زندگی ایشان قرار دادیم.

وی درباره این‌که کدام دسته از مخاطبان را برای این برنامه هدف قرار داده اید (عام یا خاص) می‌گوید: طبعا هر دو طیف مخاطبان می‌توانند بیننده برنامه ما باشند و برای هر دو گروه کار را تولید کردیم، ولی سوژه و زاویه دیدی که با آن سراغ مسائل رفتیم، این بوده که لازم است نگاه کل به جزء داشته باشیم، زیرا یک‌سری موضوعات مانند تاثیر سواد در پیشبرد افکار عمومی یا مسائلی مثل عدالت هم یک بعد عدالت‌طلبی برای عوام مردم و مخاطب امروزی دارد و همچنین برخی مسائل جدید که سابقا این‌ها را نداشتیم مانند همه‌گیری فضای مجازی و دسترسی‌ای که همه به فضای اینترنت دارند و به واسطه آن با تحلیل‌ها و نظرات گوناگون آشنا می‌شوند. در مجموع ما هر دو طیف مخاطبان را در نظر گرفتیم. ضمن این‌که معتقدم باید فضای گفتگو‌ها به سمتی حرکت کند که بتوانیم درباره مباحث مختلف از زوایای تازه صحبت کنیم. در معارف اسلامی که پیام اصلی این برنامه است خصوصا معارف شیعی پویا هستند و متناسب با زمان حرف دارند. یک زمان در دهه ۵۰ مقام معظم رهبری، آیت ا... بهشتی، شهید مطهری و سایر کسانی که در خط فکری و خط امام بودند از معارف اهل‌بیت (ع) یک بازخوانی کردند که خروجی‌اش را در کتاب انسان ۲۵۰ساله و طرح کلی اندیشه اسلامی می‌بینیم. به عنوان مثال انفاق قبلا یک صدقه دادن ساده بود، اما یک سابقه اجتماعی به آن دادند و برای مردم یک ساز و کار اجتماعی ترسیم کردند و زمینه ساز انقلاب اسلامی شد. ما به دنبال این بودیم که بازتعریف دیگری در معارف انجام شود با توجه به این که ۴۰سال از آن سال‌ها گذشته با همان رویکرد سراغ معارف و مبانی برویم و بتوانیم برای آینده‌مان حرف دربیاوریم.

وی درباره این‌که در برنامه‌های آتی روی چه چالش‌ها و موضوعاتی دست گذاشتید، بیان می‌کند: طبق برنامه‌ریزی در قسمت‌های بعد برنامه، موضوعات دیگری بود، اما با توجه به مسائلی که پیش آمده مشخصا موضوع امر به معروف و نهی از منکر را با آقای دکتر مفتاح داریم که به‌زودی پخش خواهد شد و با توجه به همین ایام سیره انسان ساز نبوی را داریم که در کنداکتور جاگیری شد تا پخش شود و این که پیامبر با چه روشی دل‌ها را هدایت و برای قبول اسلام و قوانین آن زمینه سازی می‌کرد.

این تهیه کننده در پاسخ به این سوال که مهمانان را بر چه مبنایی انتخاب می‌کنید و چه ملاک‌هایی برای انتخاب کارشناس مهمان‌تان دارید، عنوان می‌کند: ریشه موضوعی و طرح اولیه‌ای که از آن موضوعات را استخراج کردیم، کتاب انسان ۲۵۰ ساله مقام معظم رهبری و طرح کلی اندیشه اسلامی است و متناسب با موضوعاتی که استخراج می‌کردیم، سراغ کسانی می‌رفتیم که در آن موضوع صاحب تالیف بودند؛ مثلا درخصوص اصحاب آخرالزمانی امام زمان (عج) سراغ کسی رفتیم که پنج جلد کتاب با همین موضوع دارد یا در بحث سیره انسان‌ساز نبوی که در خدمت آقای وکیلی هستیم ایشان کسی هستند که تالیفات متعددی در این حوزه دارند. در این حوزه به‌دنبال تخصص و علم رفتیم و نه صرفا چهره بودن و افرادی که برای مردم آشنا باشند.

وی با اشاره به بازخورد‌هایی که از مخاطبان دریافت کردند، توضیح می‌دهد: بازخورد‌ها خصوصا در رابطه با برخی مهمانان که برای اولین بار در این برنامه حضور پیدا کردند، خیلی زیاد بود و از مخاطبانی که این‌ها را می‌شناختند بازخورد‌های زیادی رسید که بسیار خوب شده از این افراد استفاده کردید. در رابطه با دکور هم بازخورد‌ها فوق‌العاده بالاتر از حد تصور ما بود و حتی از کسانی که در فضای برنامه‌های معارفی نبودند و تصورمان نبود که این افراد برنامه‌های معارفی را ببینند به جهت تفاوتی که دکور داشت، بازخورد داشتیم و باعث شده بود مخاطبان به این برنامه اقبال پیدا کنند.

تهیه‌کننده برنامه مکتب درباره این‌که دکور برنامه مدرن و با فرهنگ و سنت‌مان هماهنگ است، چطور به این طراحی برای دکور رسیدید، می‌افزاید:، چون به‌دنبال این بودیم از فضای کتب تاریخی یک خوانش و تحلیل و تبیین داشته باشیم و حرف تکراری و کلیشه‌ای نزنیم؛ بنابراین سعی کردیم فضای‌مان را به سمت فضای پژوهشگران نزدیک کنیم. کسانی که پژوهش می‌کنند در محلی که مشغول به کار می‌شوند همیشه یک شلختگی وجود دارد و تعدادی کتاب در قفسه و تعدادی کتاب دم دست‌شان وجود دارد. به همین دلیل تلاش کردیم فضای مراجعه به کتاب را در دکور پیاده کنیم. در مجموع سعی کردیم فضای اصیل و سنتی را که مدنظرمان است، بتوانیم با دکور به مخاطب منتقل‌کنیم.

روزنامه جام جم