ناگفته‌های واقعی با جزئیات جنگی

به گزارش جام جم آنلاین، نگاتیو هم که خود عمری بیش از دو سال دارد هر شب به مدت ۱۰دقیقه از ساعت ۲۳و۴۵دقیقه میزبان مخاطبان می‌شود. نگاتیو براساس فیلم‌های آرشیوی موجود از تاریخ جنگ و افزودن فراداده به آن‌ها شکل گرفت و پیش رفت و مثبت نگاتیو روایت خطی، نزدیک به واقعیت و مبتنی بر اسناد با جزئیات کمتر ذکرشده از تاریخ جنگ در تلویزیون را در دستورکار قرار داد. هر دو برنامه واقعه‌محورند و نه شخصیت‌ها و شهدا که کل آن واقعه و روزگار و زمانه بچه‌های جنگ را مدنظر دارند. آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفتگو با محمدعلی صمدی، کارگردان و مجری ــ کارشناس برنامه نگاتیو و کارشناس و پژوهشگر برنامه مثبت نگاتیو است.

برنامه مثبت نگاتیو را می‌توان فرزند و زاییده برنامه نگاتیو دانست و آیا این برنامه آن‌طور که در خبر‌های پیشین آمده‌بود برای پاسخ به شبهه‌افکنی‌هایی متولد شد که پیرامون جنگ صورت می‌گرفت؟

گرچه به وجود آمدن برنامه مثبت نگاتیو پیرو برنامه نگاتیو بود، اما مقصود آن نه پاسخگویی به شبهات که بیان روایتی خطی، نزدیک به واقعیت و مبتنی بر اسناد با جزئیات کمتر ذکرشده از تاریخ دفاع‌مقدس در سیما، برای اولین‌بار بود. همان‌طور که می‌دانید نگاتیو برنامه‌هایی کوتاه شبانه و مبتنی بر فیلم‌های آرشیوی است و در واقع به فیلم‌های آرشیوی موجود فراداده یا متادیتا می‌افزاید. بازخوردی که از مخاطبان این برنامه به شبکه و تیم تولید دادند ما را متوجه این نکته کرد که متقاضیان شنیدن تفصیل بیشتر در مورد جزئیات تاریخ دفاع‌مقدس کم نیستند و همین‌طور کسانی که گمان می‌کنند نباید به ذکر مطلب به این صورت پراکنده و تنها مبتنی بر فیلم بسنده کرد. چرا که اساسا از بسیاری از اتفاقات مهم و سرنوشت‌ساز این تاریخ فیلمی وجود ندارد که بخواهیم آن را در نگاتیو عرضه کنیم و بر آن فراداده بیفزاییم. در نتیجه قرار بر این شد که یک پیوست تاریخ تفصیلی به برنامه نگاتیو افزوده شود و هفته‌ای یکبار، یکشنبه‌ها، به جای نسخه ۱۰ دقیقه‌ای نگاتیو روی آنتن شبکه مستند برود که در آن از ابتدا و ان‌شاءا... اگر عمری باشد تا انتها به جزئیات تاریخ دفاع‌مقدس بپردازد.

با توجه به آن‌که ایده‌پردازی اولیه تا رسیدن به اجرای برنامه نگاتیو با خود من بوده و درخصوص مثبت نگاتیو اگرچه تهیه و اجرای آن با دوستان فنی‌مان است، اما باز هم ایده اولیه با بنده بوده و ایشان به من لطف کردند تا ایده‌ام به مرحله اجرا برسد و من اساسا فرصت دنبال‌کردن برنامه‌هایی را که به آن‌ها اشاره می‌کنید را ندارم و نمی‌توانم بگویم که مثبت نگاتیو در پاسخ به آن‌ها شکل گرفته است، چون هیچ‌گاه به تماشای‌شان ننشسته‌ام. این آرزوی من بود که خداوند مجالی برایم فراهم کند و لیاقتی به من بدهد تا بتوانم تاریخ جنگ را، صفر تا صد با جزئیات کامل برای عموم مردم بیان کنم که خوشبختانه این توفیق را یافتم. تصریح می‌کنم که شاید مسئولان شبکه، تیم فنی یا کارگردان و تهیه‌کننده مثبت نگاتیو چنین نکته‌ای را مدنظر داشته‌اند یا این پاسخگویی در تقویت انگیزه‌هایشان موثر بوده است، اما برای شخص من چنین نبوده‌است؛

 

بنای ما، نه در نگاتیو و نه در مثبت نگاتیو هیچ گاه معرفی شخصیت‌ها نبوده‌است. در نگاتیو که مبتنی بر فیلم‌های آرشیوی موجود پیش می‌رویم و شامل رجوع به فیلم‌های در دسترس و تولید محتوا برای گویاسازی آنچه موجود است، می‌شود. در مثبت نگاتیو هم شخصیت‌ها مد نظر نیستند، مقصود وقایع و روزگار و زمانه بچه‌های جنگ است، اما در بین برنامه‌ها اگر صحبتی از شهدای شاخص و شخصیت‌های موثر می‌شود، راجع به آن‌ها با تفصیل بیشتری صحبت می‌کنیم. به عنوان مثال در مورد شهید مصطفی چمران، پنج قسمت یا در مورد شهید محمدابراهیم همت دو قسمت منتشر کردیم یا در مورد عملیاتی مانند فتح‌المبین دو پرونده ویژه رفتیم. پس در واقع ضمن حرکت در همان مسیر روایت خطی، نزدیک به واقعیت و مبتنی بر اسناد با جزئیات کمتر ذکرشده از تاریخ دفاع‌مقدس، اگر احساس کنیم واقعه یا شخصی تمرکز روی جزئیات را می‌طلبد، این کار را خواهیم کرد، اما محورمان نه شخصیت‌ها و شهدا که کل آن واقعه و روزگار و زمانه‌اش است.

روایت ما خطی است و تیم تحقیق و پژوهش بر مسیر روایت خطی تاریخ دفاع‌مقدس حرکت می‌کند و تاکنون که ۴۱قسمت ۵۰ دقیقه‌ای پخش شده‌است، به ۱۰ مهر ۱۳۵۹ رسیده‌ایم و دو برابر همین هم اگر خداوند عمری و توفیقی بدهد، جلو خواهدرفت. هدف‌گذاری ما ۹ مرداد ۱۳۶۷ یعنی پایان جنگ و استقرار نیرو‌های حافظ صلح در مرزهاست و در این مسیر هر چه را بتوانیم براساس اسناد و مدارک و در قالب روایت خطی تاریخ بیان خواهیم‌کرد.

تخصص بنده حوزه تاریخ معاصر با تمرکز بر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی است. در واقع تحقیقات میدانی را طی سالیان گذشته انجام داده‌ام و برای مثبت نگاتیو تحقیق تازه‌ای نکرده‌ام. هرچند پیش آمده مطلبی در برنامه بیان شده و مخاطبان یا بچه‌های جنگ تماس گرفته‌اند و گفته‌اند برای تکمیل یا اصلاح آن چه گفته شده‌است، به منبعی دسترسی دارند و من با آن‌ها تماس گرفته‌ام یا به ملاقات شان رفته‌ام، اما این که در طول مثبت نگاتیو نیازمند تحقیق تازه‌ای باشیم، نه، این گونه نبوده‌است. آنچه می‌بینید محصول فیش‌برداری‌های یک دهه گذشته من است. درواقع آنچه داشتیم برای این برنامه کفایت می‌کرد.

علی صمدی، کارگردان و مجری- کارشناس برنامه «نگاتیو» و کارشناس و پژوهشگر برنامه «مثبت نگاتیو»؛ روایت خطی، نزدیک به واقعیت و مبتنی بر اسناد با جزئیات کمتر ذکرشده از تاریخ جنگ در تلویزیون در پاسخ به این سؤال که آیا در نشان دادن آنچه باید با مسأله‌ای مواجه شده‌است، به جام جم چنین می‌گوید: «خیر. تا این لحظه که با شما صحبت می‌کنم، ۴۱قسمت از برنامه مثبت نگاتیو پخش شده‌است و نه مسئولان شبکه و نه تیم تولید، حتی یک جمله در خصوص حذف نکته‌ای به من نگفته‌اند در واقع این هیچ‌گاه از طرف آن‌ها نبوده‌است و تنها، شاید نکاتی بوده‌است که خودم فکر کرده‌ام پخش‌شان به صلاح نیست و احیانا باعث دل شکستگی و کدورت برخی عزیزان و موثرین در ماجرا می‌شود وگرنه هیچ گاه از طرف شبکه و کادر فنی، حتی در حد یک جمله، چیزی به من گفته نشده است.»

منبع: روزنامه جام جم