تشنج چیست؟

اگر تحریک الکتریکی در تمام سلول‌ های عصبی مغز به‌صورت همزمان اتفاق بیفتد، هوشیاری بیمار مختل شده، معمولا بیمار روی زمین سقوط کرده و اندام‌ها هم به‌طور همزمان شروع به حرکات انقباضی مکرر می‌کنند.

اگر قسمتی از سلول‌های عصبی مغز تحریک الکتریکی غیرطبیعی داشته باشند، بسته به محل آنها علامت مربوط به آن قسمت بروز می‌کند. به‌عنوان‌مثال، تحریک غیرعادی سلول‌های مسؤول حرکت اندام‌ها باعث تشنج به‌صورت حرکات غیرعادی دست یا پا می‌شود.

به‌این‌ترتیب تشنج می‌تواند اشکال و انواع مختلف داشته باشد. ممکن است به‌صورت مشاهده تصاویر، شنیدن صداها، استشمام بوی غیرعادی، حس درد یا گزگز در قسمتی از بدن، حس ترس یا نگرانی و موارد مشابه خود را نشان دهد. از سوی دیگر گاهی با تحریک الکتریکی قسمتی از مغز به‌تدریج این تحریک به سایر قسمت‌ها هم منتقل‌شده و تشنجی که محدود به بخشی از مغز بوده به‌درگیری تمام مغز تبدیل می‌شود.

تحریک الکتریکی غیرعادی و زیاد سلول‌های عصبی می‌تواند منجر به آسیب آنها شود و به‌این دلیل کنترل و درمان تشنج مهم است.

درواقع تکرار تشنج و کنترل‌نشدن آن باعث تحریک بیش‌ازحد سلول‌ها شده و مانند لامپی که به‌صورت مکرر خاموش و روشن می‌شود درنهایت منجر به آسیب‌رسیدن به سلول و درواقع همان سوختن لامپ می‌شود اما به این معنی نیست که تشنج‌های کوتاه و با تعداد کم که در برخی بیماری‌های مغز و اعصاب رخ می‌دهد، باعث نگرانی بیمار و همراهان شود.

منظور از بروز آسیب مغزی در مورد تشنج‌های طولانی و مکرر در طول مدت‌زمان زیاد است که باید درمان و مهار شود.

دکتر علیرضا طبیب‌ خویی - جراح متخصص مغز و اعصاب / روزنامه جام جم