رفتار های که بر رشد مغز کودکتان تاثیر می‌گذارند

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تبیان ،مغز طی بارداری شروع به شکل گرفتن می‌کند. وقتی یک کودک متولد می‌شود، مغز او به رشد خود ادامه می‌دهد، خصوصاً طی اوایل کودکی. آیا شما می‌توانید رشد مغز کودکتان را تقویت کنید؟ آیا عادت‌ها می‌توانند بر رشد مغز کودک اثر بگذارند و آن را افزایش بدهند؟ در این مطلب به این مسئله خواهیم پرداخت.

رشد مغز کودک

مغز طی دو هفته‌ی اول بارداری شروع به شکل گرفتن می‌کند. بعدها در اواخر بارداری، قشر مغز شکل گرفته است؛ اما هنوز کاملاً رشد نکرده است و بعد از تولد به رشد خود ادامه می‌دهد.
ضمناً در زمان تولد، مغز کودک همچنان در حال رشد و کامل شدن است. در واقع، مغز تا سن سه سالگی تنها به 80 درصد رشد مغز یک بزرگسال رسیده است؛ بنابراین مرحله‌ای است که در آن، مغز با سرعتی قابل توجه در حال رشد است و به همین دلیل افراد قادر به یادآوری رویدادها و اتفاقات قبل آن نیستند.

از این رو، اولین سال‌های زندگی از جهت رشد مغز اهمیت ویژه‌ای دارند. در واقع، خیلی از ساختارهای اساسی مغز در سنین کودکی شکل می‌گیرند، مانند:
. کورتکس بینایی: تا شش ماهگی، کودک می‌تواند تقریباً مانند یک فرد بزرگسال (از نظر عمق، تمرکز و ...) ببیند.
. مخچه سایز خود را افزایش می‌دهد و با این اتفاق، مهارت‌های حرکتی کودک شکل می‌گیرد.
. میلین سازی سریع‌تر روی داده و اجازه می‌دهد پیام‌ها سریع‌تر به مغز برسند.
. رشد عصبی: خیلی از سیناپس‌های عصبی ایجاد می‌شوند، حتی بیشتر از تعداد سیناپس‌هایی که در بزرگسالی به آن خواهند رسید. همین نشان می‌دهد که چرا بچه‌ها می‌توانند سریع‌تر از بزرگ‌ترها چیزها را یاد بگیرند.
اما رشد مغز در این مرحله متوقف نمی‌شود، بلکه با سرعت قابل توجهی به رشد خود ادامه می‌دهد و تا دوران نوجوانی در حال تکامل است.
رشد مغز نیز پروسه‌ای فعال و فعل و انفعالی است که همزمان با رشد کودک و یادگیری‌های او رخ می‌دهد. بنابراین نه تنها فاکتورهای فیزیکی یا بیولوژیکی بر رشد مغز اثر می‌گذارند بلکه دیگر فاکتورها نیز در این اتفاق مؤثرند، مثلاً محیط (والدین و مراقبان)، سبک زندگی و غیره. در ادامه 4 عادت که بر رشد مغزی کودکان اثر دارد را آورده‌ایم:

تعامل

وقتی یک کودک ابراز وجود می‌کند، چه از طریق غان و غون کردن و گریه کردن، و چه از طریق تماس چشمی برقرار کردن با والدین و دیگران، و در آغوش گرفته می‌شود و پاسخ کلامی می‌گیرد، ارتباط‌های عصبی در مغزش ایجاد و یا تقویت می‌شوند. این ارتباط‌ها بعداً به کودک کمک می‌کنند تا مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود را گسترش دهد.
به گفته‌ی دانشمندان، یک ارتباط بدون واکنش و تعامل (بدون پاسخ)، می‌تواند رشد مغزی کودک را سرکوب کند.
برای اینکه مغز به درستی رشد کند، نیاز به تعامل دارد تا محرک لازم و مناسبی را دریافت نماید. اگر این اتفاق نیفتد، واکنش‌های استرسی فعال می‌شوند. در نتیجه، هورمون‌هایی که می‌توانند منجر به اختلال در رشد مغز شوند، ترشح خواهند شد.

اجتناب از استرس‌های سمّی

به گفته‌ی محققان، مهم است که به کودک یاد بدهید طی رشد خود چگونه به موقعیت‌های استرس برانگیز پاسخ دهند. ما وقتی احساس ترس و تهدید می‌کنیم، طبیعی است که بدنمان با واکنش‌های خاص فیزیکی واکنش نشان دهد؛ مثلاً ضربان قلبمان بالا می‌رود و هورمون‌هایی مانند کورتیزول ترشح می‌شود. از این جهت، کودکی که در موقعیت‌های استرس برانگیز زندگی، در محیطی حمایت‌گر و مثبت قرار می‌گیرد، یاد خواهد گرفت چگونه میزان استرس خود را با موفقیت تنظیم و کنترل کرده و قادر به مدیریت شرایط روحی و روانی خود خواهد بود.
از سویی دیگر، بچه‌هایی که در مواجهه با خطر و تهدید احساس نمی‌کنند که مورد حمایت هستند، واکنش‌های شدید نشان خواهند داد و این می‌تواند به رشد مغزی کودک آسیب بزند. به همین دلیل، شما باید حمایت خود را به کودکتان نشان دهید و به او کمک کنید واکنش‌های استرسی و منفی خود را کنترل کرده و آرام شود. پس کودک نیاز دارد که از یک حمایت ثابت از سمت محیط خود برخوردار باشد.

فعالیت بدنی

فعالیت و تحرک بدنی نیز فاکتوری تعیین‌کننده در رشد مغز است. جای تعجب نیست که مغز با سلامت عمومی شما مرتبط است. از این جهت، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ورزش و تحرک طی دوران کودکی می‌تواند عملکردهای ادراکی کودک را تقویت نماید.
مطالعه‌ای نشان داده فعالیت بدنی و ورزش با کاهش ریسک افسردگی کودکان نیز ارتباط دارد. ورزش در دوران کودکی برای پیشگیری از عوارض روحی و روانی در سال‌های بعدی زندگی نیز توصیه می‌شود.
مثلاً شما نباید فراموش کنید که برخی از ورزش‌های هوازی مانند دوچرخه‌سواری، تأثیر مثبت بر بچه‌های بیش‌فعال یا آن‌هایی که دچار نقص توجه هستند دارد.

عشق‌ورزی و محبت

رابطه‌ی بین کودک و والدین یا مراقبان آن‌ها بسیار مهم است. ضمناً ارتباط عاطفی برای رشد جسمی، هیجانی و هوشی کودک نیز اهمیت دارد.
بچه‌ها نیاز دارند تا احساس امنیت و عشق کنند. آن‌ها نیاز دارند تا تحت حمایتی ثابت و یکنواخت باشند، و گذشت و مسئولیت‌پذیری والدین و محیط خود را ببینند و مورد عشق‌ورزی قرار بگیرند. به همین دلیل، والدین کودک باید همیشه آماده‌ی ابراز عشق و واکنش مناسب باشند.
در واقع دلیل پنهان در پشت خیلی از مشکلات روحی و روانی، والدین هستند؛ مثلاً اختلالات یادگیری، اضطرابی و یا رفتاری همگی ممکن است ریشه در دوران کودکی داشته باشند.
همان‌طور که می‌بینید، مغز یک کودک مدام در حال رشد است. بنابراین برای اینکه مغز یک کودک به طور سالم رشد کند، او باید در تعاملی مداوم با پیرامون خود باشد. ضمناً والدین کودک نیز باید همیشه عشق و حمایت خود را به کودک نشان دهند.