پنجی که یک بود

داستان یک شبکه
این شبکه هم مانند سایر شبکه ها با تغییر مدیریت ها رو به رو شد و دوران اوج و فرودی را پشت سر گذاشت. عده ای معتقدند از زمانی که این شبکه هویت خود را تغییر داد، دوران خوبی را پشت سر نگذاشت و از دوران اوج و موفقیت خود فاصله گرفت. آن هم در شرایطی که این شبکه سریال ها و برنامه های جذابی را برای گروه های مختلف سنی تولید می کرد. البته در کنار گروه های تولیدی، گروه های تامینی هم بودند که در دو بخش برنامه‌های تامینی داخلی و خارجی به تهیه فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی غیر تولیدی شبکه می‌پرداختند. بر این اساس شبکه پنج در روزهای جمعه هر هفته یک فیلم و در روزهای شنبه نیز یک فیلم در قالب برنامه سینما ۵ پخش می‌کند. در برنامه سینما ۵ فیلم‌ها مورد نقد و تحلیل نیز قرار می‌گیرند. از جمله سریال‌های خارجی حال حاضر شبکه پنج می‌توان به هشدار برای کبرا ۱۱ - پلیس بزرگراه، پلیس دریایی و رابین هود اشاره کرد که جزو سریال های موفق و پربیننده این شبکه محسوب می شوند. اما گروه های تولید در این شبکه از همان ابتدای شکل گیری اقدام به تولید مجموعه های موفقی از جمله پاورچین، به دنیا بگویید بایستد، تولدی دیگر، داستان یک شهر، دوران سرکشی و پشت کنکوری‌ها کرد. همچنین تولید برنامه های پرمخاطبی چون: به خانه برمی گردیم، در شهر، تهران بیست و رنگین‌کمان از جمله فعالیت‌های این شبکه بود که توانست مورد توجه مخاطبان گسترده ای در گروه‌های سنی مختلف قرار بگیرد.

رنگین کمان هفت رنگ
این شبکه در کنار تولید برنامه ها و سریال هایی برای مخاطبان بزرگسال، برای کودکان و نوجوانان هم برنامه هایی را تولید کرد. از جمله برنامه رنگین‌کمان که مختص کودکان است که پخش آن از سال ۱۳۸۰ از شبکه تهران آغاز شده و امروزه هرروز بجز پنج شنبه‌ها حدود ساعت ۱۵:۰۰ پخش می‌شود که از عروسک‌های مختلفی در آن استفاده شده‌است. پخش برنامه رنگین کمان در تابستان ۱۳۹۵ متوقف شد و مدتی به جای آن در شبکه تهران برنامه بادکنک پخش می‌شد. رنگین‌کمان هم‌اکنون مجدداً در شبکه تهران در حال پخش است. عروسک «چرا» یکی از محبوب ترین شخصیت های این برنامه بود که مورد توجه کودکان بسیاری قرار رگفت و جایگاه خاصی را بین آنها بدست آورد که در فصل های بعد شخصیت ها و عروسک های دیگری هم به این برنامه اضافه شد. پنگول یکی دیگر از شخصیت های اصلی این مجموعه است که با صداپیشگی هومن حاجی عبدالهی توانسته مورد توجه کودکان بسیاری قرار بگیرد. می توان گفت عنوان خاله در برنامه های مختص کودکان با این برنامه شکل گرفت و خاله سارا و خاله نرگس محبوب ترین و نخستین خاله های تلویزیونی برای کودکان بودند. ضمن اینکه بچه ها می توانستند در استودیو حضور پیدا کرده و از این رو این برنامه همچنان در حال پخش است و در طول این سال‌ها تغییراتی را نیز به همراه داشته است.

با ما «در شهر» بمانید
این شعار برنامه ای با عنوان «درشهر» به تهیه کنندگی سعید لطفی است که در قالب گزارش تصویری نسبت به بررسی مسائل، موضوعات، و مشکلات تهران و حومه می‌پردازد و اتفاقات و حوادث را جهت بررسی هرچه بیشتر به تصویر می‌کشد. زمان این برنامه کوتاه است اما از همان نخستین برنامه توانست مورد توجه شهروندان تهرانی قرار گرفته و تریبون مشکلات و دغدغه های شهروندی مردم باشد. آذر 74 نخستین فصل از این برنامه پخش شد و تاکنون ادامه پیدا کرده و نکته جالب اینکه با الهام از این برنامه سریالی با عنوان «داستان یک شهر» در همین شبکه شکل گرفت. هنوز هم این برنامه جایگاه خاصی بین شهروندان تهران و شهر ها و روستاهای حومه پایتخت دارد. چرا که از طریق این برنامه می‌توانند مشکلات خود را به گوش مسؤولان برسانند.

برنامه‌سازان سوژه مجموعه تلویزیونی
سریال «داستان یک شهر» را می‌توان یکی از نخستین سریال‌های پربیننده و موفق این شبکه دانست که در مدت کوتاهی توانست مورد توجه قرار بگیرد. اصغر فرهادی تهیه‌کننده و کارگردان فصل اول این مجموعه بود که در ۲۶ قسمت سال ۱۳۷۸ روی آنتن شبکه پنج سیما رفت. نویسندگان سریال، اصغر فرهادی و علیرضا بذرافشان بودند و موضوع داستان در مورد گروه جدیدی برنامه‌ساز، شامل چند جوان با روحیات مختلف است، که تولید برنامه «در شهر» (از برنامه‌های اجتماعی شبکه تهران) را در دست گرفته، و در هر برنامه با پرداختن به موضوعی، گزارش تهیه می‌کنند، که این گزارش آن‌ها را با داستانی پیوند می‌دهد. فصل دوم آن هم سال 1380 به کارگردانی اصغر توسلی تولید و پخش شد. در فصل اول این مجموعه آتنه فقیه نصیری و فرامرز صدیقی و علی قربانزاده حضور داشتند. نکته جالب هم موضوعاتی بود که در این سریال به سراغ آنها می رفتند و مخاطب می توانست با سختی ها و موانع یک گروه گزارشگر آشنا شود.

مسابقه ای به وسعت تهران
اگر از بیننده های شبکه تهران در ابتدای تاسیس آن باشید، قطعا «مسابقه بزرگ» و اجرای کاظم احمدزاده را در کنار یکی از مجریانی که مدتی است در یکی از شبکه های معاند فعالیت می کند، به خاطر دارید. مسابقه خانوادگی که به سرعت مورد توجه بینندگان این شبکه قرار گرفت و با توجه به شیوه اجرای این دو نفر و طراحی مسابقه ای نو با رویکرد تازه توانست به یکی از برنامه های پربیننده این شبکه تبدیل شود. اتفاقی که کمتر در مسابقه های امروزی رخ می دهد و تا این حد مورد توجه قرار می گیرد. به این دلیل که در کنار برگزاری مسابقه فضای مفرحی را این دو مجری ایجاد می کردند و حتی یکی از آنها در برنامه آواز می خواند و از این رو بده بستانها و پاس کاری های دو مجری در خلال مسابقه فضای مفرح و جذابی را ایجاد می کرد.

حرف تو حرف
این شبکه در کنار سریال های درام و خانوادگی که برای بیننده های خود تولید و پخش می‌کرد، مجموعه طنزی به نام «حرف تو حرف» هم داشت که در سال 1378 به کارگردانی مهران غفوریان ساخته شد. این مجموعه شامل آیتم های کوتاه طنز بود که در مورد همه مشکلات و مسائل جامعه به دید کمدی و خنده نگاه می کرد. ضمن اینکه تعدادی هنرمند طناز از جمله ارژنگ امیرفضلی، سید جواد رضویان و بیژن بنفشه خواه کنار هم قرار گرفته و این سریال را تماشایی کرده بودند. هنوز هم برخی از مخاطبان این مجموعه تکیه کلام های بازیگران را به خاطر دارند. گرچه در آن سالها طنزهای آیتمی بیشتر مورد توجه قرار می گرفت و سازندگان هم ترجیح می دادند علی رغم سختی هایی که این نوع طنز دارد، اما در صدد ساخت آن برمی آمدند. با این حال هنوز هم یادآوری خاطرات دیدن سریال های آن دوران برای مخاطبان جذاب است.

صداقت با مخاطب
مجید رجبی معمار که حدود پنج سال مدیریت این شبکه را برعهده داشت، در این باره به جام جم گفت: ما از همان ابتدای ورود به شبکه اصرار داشتیم که نگرش مسوولان صداوسیما را در وهله اول نسبت به شبکه تغییر بدهیم. چون پیش از این شبکه را به عنوان شبکه تهران قلمداد می کردند. تلاش من این بود که شبکه تهران به عنوان شبکه نخبگان مطرح باشد. واقعیت این است که بخش عمده‌ای از نخبگان در تهران جمع شده‌اند و به تهران مهاجرت می‌کنند؛ بنابراین اعتقاد جدی ما این بود که اهمیت شبکه تهران نه تنها از بقیه‌ شبکه‌ها کمتر نیست بلکه اتفاقا شبکه تهران باید به عنوان شبکه نخبگان مطرح می‌شد. از این رو شعار ما این بود که شبکه 5 شبکه نخبگان است. چون اغلب نخبه ها در این شهر زندگی می کردند. البته این زیرساخت‌ها در شبکه وجود داشت و باید کاملا تقویت می‌شد و از این برند و جایگاه و ارتباط خوبی که با مسؤولان ایجاد شده بود‌، برای بهتر شدن جایگاه شبکه استفاده می‌شد.
وی همچنین افزود: حتی فیلم و سریال هایی هم که تولید می کردیم و یا تامینی بودند سعی می کردیم در طراز بهترین های تلویزیون باشد. توانسته بودیم خیلی از نخبگان و تهیه کننده های خوب را نیز جذب کنیم. اصل مهمی هم که ما سعی کردیم در برنامه ها داشته باشیم، صداقت کامل با مخاطب بود. به دلیل اینکه مردم می فهمند. از این رو این رویکرد را در برنامه ها رعایت می کردیم و هیچ وقت دروغ نمی گفتیم. چون ما با پول بیت‌المال برنامه می ساختیم و به همین خاطر باید با مردم صداقت داشتیم. ضمن اینکه در آن دوره مستند 5 جزو بهترین برنامه های تلویزیون شد. با وجود اینکه شبکه مستند هم بود. در بخش تامینی هم سریال «هشدار برای کبرا 11» جزو برندهای شبکه شد و سعی می کردیم سریال های خوب دنیا را پخش کنیم. حتی در بخش سینمایی هم فیلم هایی را برای نخستین بار پخش کردیم که تا به آن روز پخش نشده بود. مثل فیلم «آقا و خانم اسمیت» که خیلی ها فکر می کردند قابل پخش از تلویزیون نیست.

نشان‌ها را تقویت می کنیم
حمیدرضا امامی مدیر روابط عمومی شبکه 5 در آستانه سالگرد تاسیس این شبکه درباره برنامه های پیش رو به جام جم گفت: برنامه های جدیدی را در دست تولید و تهیه داریم. از جمله برنامه «چراغ» که البته پخش آن آغاز شده است. برنامه «ما ایرانیها» عنوان برنامه دیگری است که آنونس آن در حال پخش است. ضمن اینکه در تلاشیم تا شبکه جایگاه قبلی خود را پیدا کند.
وی همچنین افزود: این اتفاق قطعا با کارهای تامینی جدید در حال رخ دادن است. از طرفی برنامه های برند شبکه در حال تقویت است. «به خانه برمی‌گردیم» و «رنگین کمان» که از برندهای این شبکه محسوب می شوند با رویکرد تازه در حال بهتر شدن و احیای آن هستند که به هر حال زمان می برد. از طرفی با وجود شبکه‌های دیگر هم رقابت سخت‌تر می‌شود. در عین حال به دنبال ساخت و تولید برنامه هایی هستیم که باز هم بتوانند عنوان برند شبکه را کسب کنند. در زمینه سریال‌های تامینی هم همواره سعی داریم سریال‌های خوب و پرمخاطب را در دستور کار خود قرار بدهیم. سریال «کبرا 11» هم که جزو برندهای شبکه است و قرار است این اتفاق برای سریال های دیگر هم بیفتد.

دغدغه های دانشجوهای شهرستانی
«روزگار جوانی» سریالی به کارگردانی شاپور قریب و اصغر توسلی که طی سال‌های
۱۳۷۸-۱۳۷۷ تولید و از شبکه تهران پخش شد.
فصل اول سریال در سال ۱۳۷۷ به تهیه‌کنندگی اصغر توسلی، کارگردانی شاپور قریب و اصغر توسلی (قسمت سیزدهم به بعد)، و فصل دوم آن در سال ۱۳۷۸ به تهیه‌کنندگی و کارگردانی اصغر توسلی برای شبکه تهران ساخته شد. فیلمنامه‌نویس فصل نخست اصغر فرهادی بود که در فصل دوم سریال، «علی‌اکبر محلوجیان» و «فرهاد نقدعلی» جایگزین وی گردیدند. در این مجموعه 5 جوان دانشجوی شهرستانی در یک خانه دور هم جمع شدند و توانستند با روایت داستان‌ها و ماجراهای زندگی‌شان برای مخاطبان این شبکه خاطرات بسیاری را رقم بزنند. روابط انسانی و موانع و مشکلاتی را که این چند دانشجو در این مجموعه و در دو فصل روایت کردند، در کنار تیتراژ خاطره‌انگیز آن جزو خاطرات خوب شبکه پنج برای مخاطبان این رسانه است.

دوران سرکشی دختران
یکی از اتفاقات جالب و مهمی که در این شبکه افتاد، تولید و ساخت سریال هایی با رویکرد معضلات اجتماعی به خصوص در کلان شهرها بود که یکی از بهترین نمونه‌های آن «دوران سرکشی» بود که در سال 1380 پخش شد. کارگردان این مجموعه کمال تبریزی و نویسنده فیلمنامه آن علیرضا طالب‌زاده است که در نوع خود توانستند کلید ساخت چنین سریال هایی را در تلویزیون به نام خود بزنند. دوران سرکشی داستان دختری فراری به نام روناک (با بازی عاطفه نوری) بود که با کمک بهزیستی قصد داشت به زندگی عادی بازگردد. این سریال به بررسی مشکلات اجتماعی و رفتاری بلوغ در دختران می پرداخت. برای نخستین بار بود که معضل دختر فراری و زندگی در کلانشهری چون تهران دستمایه سریال تلویزیونی شده بود که در کنار وجه سرگرمی که داشت، پیام‌های بسیاری را در قالب داستان های نمایشی به مخاطبان خود منتقل کرد.

تهران ساعت 20
زنده یاد محمود علیقلی یکی از مجریان محبوب و مشهور این شبکه بود که هنوز هم عده ای وی را با اجرای برنامه «تهران بیست» به خاطر دارند. برنامه‌ای که گفت و گوهای داغ و جذابی را با مسوولان مقابل دوربین و نگاه مردم داشتند. از دغدغه های مردم و مشکلات و مسائل شهری گرفته تا حوزه های مختلف ورود می کردند و حاصل آن برنامه جذابی به نام «تهران بیست» بود که هر مخاطبی را با هر سلیقه ای با خود همراه می کرد. گرچه فصل جدید این برنامه در حال پخش است، اما این روزها جای خالی برنامه های پرچالش و جذابی از این دست در این شبکه خالی است.

شب بخیر تهران
جنگ های مناسبتی و برنامه های شبانگاهی و صبحگاهی از جمله گونه های جذاب برنامه سازی برای مخاطبان سیماست که در مقطعی به پربیننده‌ترین برنامه های تلویزیونی تبدیل شده بودند. شبکه تهران نیز برنامه ای با عنوان «شب بخیر تهران» داشت که پخش آن از سال 76 آغاز شد. این برنامه ساختاری ترکیبی داشت که تولید آن چند سال به وسیله‌ گروه‌های مختلف ادامه یافت.

زینب علیپور طهرانی

رسانه