علامه و دانشمندان غربی

فرزند استاد درباره چرایی و چگونگی این گرایش به نقل از خود علامه می‌گوید: در نجف که بودم مسائل هستی‌شناسی، همچنان ذهنم را به خود مشغول می‌کرد و دائما دنبال پاسخ سؤالاتم می‌گشتم. در واقع این موضوع به‌قدری برای ایشان مهم بود که در جلد 18 ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، فصلی را به سؤال و سؤال‌شناسی که در بحث تعلیم و تربیت از اهمیت خاصی برخوردار است، اختصاص داده‌اند.
ایشان معتقد بودند یکی از مهم‌ترین مباحث تربیتی روز دنیا، ایجاد مهارت پرسشگری در کودکان و نوجوانان است. ایشان در پی یافتن پاسخ برای سؤالات خود، تنها به علوم دینی بسنده نکردند و در همان ایام با ریاضیدانی عراقی به نام احمد امین آشنا شدند که کتابی را با عنوان «التکامل فی الاسلام»نوشته بود.
آشنایی با نوه‌های مرحوم کاشف‌الغطاء هم باعث شد به فلسفه، ریاضیات و فیزیک نظری به شکل جدی توجه کنند. کتاب‌هایی که در آن زمان در مورد علوم جدید در غرب چاپ می‌شوند، توسط مصری‌ها ترجمه می‌شدند و به ایران و عراق می‌آمدند.
ایشان در ظرف دو سال حدود، 2500 جلد از این کتاب‌ها را مطالعه کردند که نهایتا به تالیف اثر «رابطه انسان و جهان» انجامید. ارتباطات برون‌مرزی پدر، به شکل جدی از سال 1342 آغاز شد و از جمله کسانی که با ایشان تماس گرفت، پروفسور روزنتال، استاد حقوق از کشور آلمان بود. ایشان درباره مالکیت، جزیه و کیفر سرقت در اسلام با علامه بحث‌هایی را انجام داد. پژوهشگران شرق و غرب مایل بودند در مورد اسلام و تشیع در زمینه‌های مختلف، اطلاعات دقیقی را کسب کنند و علامه می‌توانستند تشنگی علمی آنها را فروبنشانند.
یکی دیگر از پژوهشگران غربی که به دیدار علامه آمد، دکتر کلاوز متخصص روان‌شناسی و استاد دانشگاه آلمان بود. استاد در بسیاری از سخنرانی‌هایشان به نام او اشاره کردند. دکتر کلاوز به کشورهای شرقی و غربی زیادی سفر کرده بود تا بفهمد آیا دین برای جامعه ضرورت دارد یا خیر؟ تا اگر به نتیجه روشنی رسید، آن را به دانشجویانش منتقل کند.
دیگر اندیشمند آلمانی بت فورد هم درباره روان‌شناسی و علم‌النفس اسلامی به بحث و تبادل نظر با ایشان می‌پرداخت. انسان از دیدگاه عرفان اسلامی و هندوئیسم، مقایسه اسلام و ماتریالیسم، ادبیات و زیبایی، علل بروز مشکلات در علوم انسانی، حقوق بشر جهانی از نگاه غرب و اسلام، کیفر قتل عمد در اسلام، زن از دیدگاه اسلام، اهمیت علم و فلسفه و مباحثی از این دست نیز در بحث‌های استاد علامه با پروفسور عبدالسلام دانشمند فیزیک اهل پاکستان و برنده جایزه نوبل فیزیک مورد بررسی قرار گرفتند. گفت‌وگوهای علامه با اندیشمندان دنیا در کتاب «تکاپوی اندیشه‌ها» و به همت آقای علی رافعی گردآوری شده است.
علامه جعفری معتقد بودند که هم شرقی‌ها و هم غربی‌ها درد بشریت دارند و اگر در اینجا کسی درباره سعادت بشر ایده و اندیشه‌ای داشته باشد، دلیل بر این نیست که کسان دیگری در جاهای دیگر دنیا به این عوالم فکر نکنند. کسانی که دلسوز بشریت هستند، همواره دغدغه بیان فلسفه حیات و نجات بشریت را دارند و پیدا کردن درمان برای درد انسان‌ها شرقی و غربی ندارد.