عرضه کالاهای داخلی با برندخارجی درحالی صورت می‌گیرد که سال‌هاست کشورمان به صورت رسمی واردات پوشاک را ممنوع اعلام کرده و عمده پوشاک‌های وارداتی قاچاق نیز استوک و دست‌دوم هستند، این در حالی است که کالاهای تولید داخل با برند خارجی عمدتا از مرغوبیت و کیفیت بسیار مطلوبی برخوردارند. به عنوان نمونه می‌توان گفت پوشاک یا کت‌وشلوار دوخت داخل با کیفیت بالایی تولید می‌شود، اما تنها با زدن یک مارک خارجی عنوان می‌شود که کت‌وشلوار ترک است و با قیمت بالایی فروخته می‌شود.تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک می‌گویند این کاربه دلیل تقاضای مشتریان شکل می‌گیرد، چون به وضوح دیده شده که برخی مشتریان همین جنس را با برند ایرانی خرید نمی‌کنند.جالب آن که طبق بررسی انجمن پوشاک، میزان لیبل کالاهای خارجی که در ایران تولید می‌شود، از تولیدکنندگان آن برند خارجی بیشتر است، این درحالی است که حداقل ۱۰۰۰ واحد تولیدی پوشاک در ایران فعال بوده و ظرفیت نسبتا خوبی برای برندسازی وجود دارد، اما همچنان شاهد فروش پوشاک ایرانی با برچسب خارجی در بازار هستیم. این امر می‌تواند برای صنعت پوشاک کشورمان زیان‌های زیادی داشته باشد، به طوری که در وهله اول اعتماد و اطمینان به باکیفیت بودن برندهای ایرانی برای همیشه از بین خواهدرفت و ازطرف دیگر پوشاک خارجی همواره باکیفیت و پوشاک داخلی بی‌کیفیت تلقی می‌شود. همچنین این امر سبب می‌شود درسایر کالاها نیز مردم جنس خارجی را برتر از اجناس داخلی بپندارند و بازار پوشاک تاثیر دومینوواری بر دیگر بازارها داشته باشد. از طرف دیگر، این متقلبان بازار پوشاک سبب افزایش بی‌رویه قیمت پوشاک در سراسر کشور می‌شوند که این امر عمدتا با عناوینی چون کالای ترک مطابقت زیادی دارد و مصرف‌کنندگان با چند‌برابر قیمت محصول مورد نیاز خود را خریداری می‌کنند.هرچند طی دوسال اخیر همواره عباس علی آبادی، وزیر سابق صمت، وعده نظارت و تعامل با تولیدکنندگان داخلی برای ممانعت از این امر را داده، ولی تاکنون هیچ اتفاق خاصی در حوزه پوشاک برای برخورد با این پدیده مذموم صورت نگرفته است.
ظرفیت بالای برندسازی در صنعت پوشاک کشور
آمارهای وزارت صمت نشان می‌دهد در حوزه صنعت پوشاک حداقل ۱۰۰ هزار واحد صنفی تولیدی به تولید پوشاک می‌پردازند، به طوری که حداقل ۲۸۰ هزار واحد صنفی توزیعی نیز در حوزه پوشاک فعال است که این آمار نیز به غیر از فروشگاه‌های فعال در حوزه فضای مجازی و بعضا بدون مجوز است. همچنین ۱۰۰۰ واحد صنعتی تولیدی در حوزه پوشاک در کشور فعال است. در این تعداد واحد صنعتی-تولیدی به‌علاوه ۱۰۰ هزار واحد صنفی-تولیدی مابین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر اشتغال دارند که با احتساب اشتغال در حوزه توزیع، حدود دو تا ۵/۲میلیون نفر در صنعت پوشاک کشور مشغول به کار هستند. به همین دلیل به نظر می‌رسد ظرفیت برندسازی تولیدات داخلی به راحتی فراهم است.
سهم ۸۰ درصدی تولیدکنندگان ایرانی از بازار
در همین خصوص میراسماعیل صدیق، رئیس اتحادیه پوشاک‌فروشان کرج در گفت‌و‌گو با جام جم اظهار کرد: در حال حاضر واردات پوشاک به صورت قانونی ممنوع شده و تولیدکنندگان داخلی سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند. وی افزود: از سوی دیگر عمده پوشاک عرضه شده در بازار با برندهای خارجی کالاهای ایرانی هستند که با این برندها به فروش می‌رسند. این مقام صنفی تاکید کرد: یکی از دلایل این امر این است که در حال حاضر پوشاک ایرانی به دلیل تنوع، فراوانی و شیک‌بودن جنس، هم‌اکنون با برخی از برندهای جهانی برابری می‌کنند. به همین دلیل در وضعیت فعلی پوشاک بسیاری از کارخانجات ایرانی مشتریان جهانی دارد و تقاضا برای خرید پوشاک ایرانی با رشد محسوسی روبه‌رو شده است. رئیس اتحادیه پوشاک‌فروشان کرج تصریح کرد: با این حال اما به دلیل مصرف بالای مردم کشورمان کارخانجات رغبتی به صادرات ندارند. این مقام صنفی گریزی به پوشاک قاچاق بنگالی و ترک در بازار زد و اظهار کرد: میزان پوشاک قاچاق در بازار به نسبت سال‌های گذشته به‌شدت کم شده چون دیگر واردات با دلار ۶۰هزارتومانی به صرفه نیست و ازطرف دیگر کیفیت پوشاک ایرانی نیز ارتقا یافته است. وی افزود: به همین دلیل می‌توان به صراحت گفت کمتر از۲۰ درصد بازار کشور مختص کالاهای قاچاق است؛ نمود این امر را می‌توان در سازمان اموال تملیکی مشاهده کردکه همواره مشخص می‌شودبسیاری ازکالاهای بابرند خارجی پوشاک‌های ایرانی بوده است. صدیق به لزوم فرهنگسازی مصرف پوشاک ایرانی نیز اشاره کرد و گفت: بدون شک دولت، سازمان صنعت و معدن و صدا‌و‌سیما یا رسانه‌ها می‌توانند نقش گسترده‌ای در استقبال از خرید پوشاک با کیفیت ایرانی داشته باشند، لکن برندسازی کاری بسیار سخت و پرهزینه است که باید برای آن تلاش شود. رئیس اتحادیه پوشاک‌فروشان کرج افزود: در وضعیت فعلی شاهد آن هستیم که مردم به دنبال برند خارجی هستند و از جنس و کیفیت پوشاک اطلاعی ندارند، به همین دلیل فروشندگان مجبورند برند خارجی را روی پوشاک ایرانی بزنند تا از فروش‌شان کاسته نشود.
تولیدکنندگان داخلی اعتماد به نفس ندارند
همچنین روح‌ا... مرادلو، رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان کرج گفت: بسیاری از پوشاکی که در حال حاضر به عنوان پوشاک خارجی فروخته می‌شود تولید داخل است؛ مشکل این است که تولیدکنندگان ما هنوز اعتماد به نفس کافی برای برندسازی و تبلیغات مناسب جهت معرفی تولیدات باکیفیت خود ندارند. وی ادامه داد: اغلب تولیدکنندگان ایرانی که موفق به برندسازی نشده‌اند، تولیدات خود را به بازاری‌ها می‌فروشند و آنها هم چون با ذائقه مردم آشنا هستند، با دوخت مارک و برچسب برندهای خارجی، پوشاک داخلی را به عنوان برند خارجی به فروش می‌رسانند. متأسفانه فرهنگسازی درستی در خصوص تولیدات ایرانی نشده و مردم فکر می‌کنند هر برند خارجی نسبت به نمونه ایرانی کیفیت بهتری دارد که این نگرش به اصلاح نیاز دارد.
غیرمجازهای متخلف
برخی کارشناسان بر این باورند حدود۵۰۰ هزارواحد صنفی غیر مجازدرکل صنعت نساجی فعال هستند که عمده تخلفات مربوط به آنهاست. تحلیلگران بر این باورند در شرایطی که اقتصاد ایران می‌تواند در این صنعت شکوفا شود این واحدها مانع اشتغال پایدار می‌شوند. به این دلیل که افرادی که در این بخش‌ها مشغول به کار می‌شوند، بیمه و خدمات اجتماعی ندارند. ضمن اینکه برخی از آنها از اتباع خارجی غیر‌مجاز استفاده می‌کنند که همین موضوع فرصت توسعه اشتغال در این صنعت را سلب کرده است. به نظر می‌رسد وزارت صمت با همکاری اتاق اصناف و سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید همکاری داشته باشند و نظارت در این حوزه را افزایش دهند. نکته قابل توجه اینجاست که برخی کالاهای ایرانی در مناطق آزاد به عنوان کالای خارجی فروخته می‌شود و افرادی که برای خرید مراجعه می‌کنند بر این باورندکه کالای خارجی خریده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد کیفیت محصولات ایرانی بالاست اما برندسازی در این بخش به خوبی انجام نشده است.همچنین کالاهای ایرانی با برند خارجی دو تا سه برابر قیمت فروخته می‌شوند، در صورتی که حمایت اصولی از برندهای ایرانی می‌تواندسود این بخش را نصیب تولیدکنندگان داخلی کند. فعالان صنعت نساجی معتقدند تقلب در این صنعت زیان‌هایی را برای فعالان این بخش به دنبال داشته است. از آنجایی که بخشی از فرهنگ کشور با پوشاک سنجیده می‌شود نبود فرهنگسازی در این بخش آسیب‌هایی را به دنبال داشته است. نقش مافیا و عدم برندسازی نیز باعث شده تا کالای ایرانی با نام خود در بازار شناخته نشوند.
