13رشته، 13 نظر

1. عمران: سیاوش تیزفهم، کارشناس ارشد عمران است، او می‌گوید: بعد از فارغ‌التحصیلی ما با مهندسان کت‌وشلوار‌پوشی روبه‌رو هستیم که نمی‌توانند در کارگاه کار کنند. نمی‌دانند که ساخت بتون و شات‌کریت چگونه انجام می‌شود. بعد از فارغ‌التحصیلی تازه باید به آنها آموزش داده شود. حداقل یک‌سال، کارآموزی زمان می‌برد. کارآموزی‌ای که بدون حقوق و حتی بیمه است. اگر صاحب‌کار، خوب باشد، کارآموز را بیمه مسؤولیت مدنی می‌کند. بیمه‌ای که نه سابقه کار که تنها برای آسیب‌دیدن افراد است. بعد از سه ماه کارآموزی، هزینه رفت ‌و آمد به کارآموز داده می‌شود، حقوقی به اندازه 500 هزار تومان. کارآموزی به منزله استخدام نیست.
2. صنایع: پویا هاشمی، فارغ‌التحصیل رشته مهندسی صنایع است. او می‌گوید: به خاطر شرایط اقتصادی بد سال‌های اخیر، چرخ تولید کارخانه‌ها خوابیده و اقبال برای خط استخدام مهندسی صنایع کم شده است. تا همین چند سال پیش، رشته مهندسی صنایع، جزو رشته‌های پردرآمد بوده و امروز کار پیدا کردن در این رشته به‌شدت سخت شده است. برای ورود به بازار کار، فارغ‌التحصیلان حدود پنج تا شش ماه باید به صورت کارآموز کار کنند و اگر مورد تایید قرار گرفتند، درنهایت با پایه حقوق حدود 5/1 میلیون تومان مشغول به کار شوند.
3. مکانیک: کورش معینی، فارغ‌التحصیل کارشناسی رشته مکانیک است. او می‌گوید: کسانی در رشته مکانیک جذب کار می‌شوند که سابقه کار داشته باشند. فارغ‌التحصیلان اغلب به صورت رایگان در کارگاه‌ها کارورزی می‌کنند؛ کارورزی‌ای که تعهدی هم برای استخدام وجود ندارد. هر فارغ‌التحصیلی که کارورزی هم می‌کند، بدون حقوق مشغول به کار می‌شود. من هشت ماه است از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شده‌ام. از 24 نفر هم‌دوره‌ای‌هایم که فارغ‌التحصیل شده‌اند، تاکنون پنج نفر مهاجرت کرده‌اند. بسیاری از همکلاسی‌هایم به فکر مهاجرتند؛ چرا که در ایران پیدا کردن شغل برای رشته ما، به صورت کارمندی است و در زمینه تحقیقاتی نمی‌توان کار کرد.
4. برق: محمد عادل‌پور، دانشجوی دکترای مهندسی برق است. او می‌گوید: رشته برق، رشته سختی است. این در حالی است که پرداختی‌ها در بازار کار خیلی پایین است. در سال‌های اخیر به خاطر رکود اقتصادی، بازار کار، رشته مهندسی برق هم خراب شده است. فارغ‌التحصیلان رشته برق، بعد از ورود به کار باید کار با ابزارآلاتی را بیاموزند که ممکن است تنها در شرکتی که آنها در آن کار می‌کنند وجود داشته باشد. سابقه کار در این رشته خیلی مهم است. مهندس برقی که تازه فارغ‌التحصیل شده، با حقوق حدود یک میلیون و 500 هزار تومان تا دو‌میلیون تومان مشغول می‌شود.
5. کامپیوتر: حنانه قدیمیان، فارغ‌التحصیل کارشناسی کامپیوتر است، او می‌گوید: رشته ارشد من مکاترونیک است. برای پیدا کردن کار در این رشته، با مشکلات زیادی مواجه بودم و باید توضیح می‌دادم که رشته‌ام چیست. کسی درباره رشته‌ام چیزی نمی‌دانست. در نهایت با رشته کامپیوتر کار کردم. دو حالت کار کردن در رشته کامپیوتر وجود دارد، یا می‌توان برای خود کار کرد یادر شرکتی مشغول به کار شد یا دو‌سه ماه به صورت رایگان کار کرد و بعد از تایید کارفرما، پرداختی وزارت کار که حدود یک میلیون و نیم است را دریافت کرد.
6. معماری: پگاه هاشمی که فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد معماری است می‌گوید: یکی از مشکلاتی که فارغ‌التحصیلان رشته معماری با آن روبه‌رو هستند، کار کردن برای شرکت‌های خصوصی است. امروز دیگر نمی‌توان برای ارگان‌های دولتی کار کرد و اغلب شرکت‌های خصوصی هم در حال تعدیل نیرو هستند. فارغ‌التحصیلان رشته معماری باید پنج‌شش نرم‌افزار را بلد باشند. در خارج از ایران، اما این‌طور نیست و آنها تنها یک نرم‌افزار می‌آموزند. امروز فارغ‌التحصیلان رشته معماری برای این که فقط سرکار باشند، با ساعتی 8000 تومان و حتی پایین‌تر بدون حقوق و مزایا راضی به کار کردن می‌شوند.
7. حقوق:خانم مطهری، فارغ‌التحصیل کارشناسی حقوق است. اولین حرفی که می‌زند این است که: خیلی از کسانی که حقوق را انتخاب می‌کنند، بعد از تمام شدن کارشناسی، رشته‌شان را ادامه نمی‌دهند. شاید چون متوجه می‌شوند حقوق آن چیزی نیست که فکرش را می‌کردند این درحالی است که پروسه فارغ‌التحصیلی تا وکیل شدن و دفتر زدن آن‌قدر طولانی و سخت است که خیلی‌ها در همین مسیر، قید آن را می‌زنند. در ضمن تعداد دانشجوهایی که حقوق را انتخاب می‌کنند بسیار بالاست و اصلا با ظرفیت پذیرش کانون وکلا همخوانی ندارد.
8. روان‌شناسی: خانم جوادی، فارغ‌التحصیل کارشناسی روان‌شناسی است: فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی روان‌شناسی، موقعیت و جایگاه خاص و ویژه‌ای با حقوق و مزایای خیلی متفاوت به‌دست نمی‌آورد. کار در مهد کودک، بیمارستان، بهزیستی و سایر فعالیت‌های آموزشی، جایگاه‌هایی است که یک کارشناس روان‌شناسی می‌تواند در آن فعالیت کند که خب حقوق‌های معمول و معقولی دارند؛ اما اگر چیزی فراتر از این‌ها از رشته روان‌شناسی انتظار دارید، با ادامه تحصیل و در مقاطع ارشد و دکترا می‌توان به آن رسید.
9. پزشکی: آقای بهرامی، پزشک عمومی است و می‌گوید متقاضیان رشته پزشکی از لحاظ شخصیت و جایگاه اجتماعی به آن تصوری که در ذهنشان دارند می‌رسند: اما خب زمانی که وارد بازار کار می‌شوند، می‌بینند فضا خیلی با چیزی که از بیرون می‌دیدند متفاوت است. بیشتر دانشجوهای فارغ‌التحصیل پزشکی قصد ادامه تحصیل برای تخصص دارند، اما به‌دلیل ظرفیت کمی که وجود دارد، تعداد خیلی کمی از آنها می‌توانند تخصص بگیرند. ضمن این‌که از نظر سطح در آمد نسبت به کاری که انجام می‌دهند، به خواسته‌شان نمی‌رسند.
10. داروسازی: خانم امیری، داروساز و در داروخانه کار می‌کند: یک فارغ‌التحصیل داروسازی، محیط‌های کاری متنوعی دارد که فقط یکی از این محیط‌ها داروخانه است. موفقیت در داروخانه بستگی به مدیریت آنجا دارد که اگر قانونمند و روی اصول باشد، شرایط رضایت‌بخش خواهد بود؛ هم جایگاه علمی داروساز حفظ می‌شود و می‌تواند از نظر علمی به بیمار کمک کند و هم از نظر مالی در شرایط خوبی قرار دارد. البته داروسازی در قیاس با بقیه رشته‌های پزشکی، شاید یک‌پنجم سایر رشته‌ها درآمد دارد و اگر به‌صورت تمام‌وقت کار کند، شاید ماهی 15 تا 16 میلیون تومان درآمد داشته باشد اما یک پزشک خیلی بیشتر از اینها می‌تواند کسب کند.
11. دندانپزشکی: آقای اخلاقی به تازگی وارد بازار کار شده است: بعد از فارغ‌التحصیلی از رشته دندانپزشکی، اولین کاری که هرکس می‌تواند بکند این است که در کلینیک‌های سطح شهر مشغول به کار شود و به صورتدرصدی با کلینیک کار کند. تقریبا 40 تا 45درصد برای دندانپزشک است که اتفاقا این روش بازار کار خوبی هم دارد. اما مطب زدن پروسه سختی است. دندانپزشکی در بعضی شهرها آن‌قدر اشباع شده است که به‌سختی می‌توانند پروانه فعالیت بگیرند؛ ضمن این‌که سرمایه زیادی برای تجهیز مطب می‌خواهد و گاهی لازم است از شهر خودشان دل بکنند.
12. حسابداری: خانم سعیدی سه سال است فارغ‌التحصیل شده، اما به‌تازگی مشغول به کار شده است: حسابداری از آن رشته‌هایی است که نیاز به سابقه‌کار دارد و سابقه‌دارها جایگاه بهتری در این حوزه دارند. کسانی که بعد از فارغ‌التحصیلی وارد بازار کار می‌شوند، دچار مشکل می‌شوند. خب طبیعی است؛ شرکت‌های مختلف نمی‌توانند به کسی که هیچ سابقه‌ای ندارد اعتماد کنند و بگویند تو مسؤول مالی شرکت باش. اما اگر این اتفاق بیفتد، یعنی موفق شده‌اند. تازه‌کارهای حسابداری، حقوق وزارت کار و سابقه‌دارها کمی بیشتر از آن دریافت می‌کنند.
13. دامپزشکی : علی بوبهمنش، دکتر عمومی دامپزشکی است که به تازگی در این رشته فارغ‌التحصیل شده است. او می‌گوید: هیچ دامپزشک خوبی بیکار نمی‌ماند. یعنی اگر کسی در دوران دانشگاه خوب درس خوانده باشد، می‌تواند به محض فارغ‌التحصیلی مشغول به‌کار شود. علت این اتفاق نیز زمینه‌های کار متعددی است که برای فارغ‌التحصیلان رشته دامپزشکی وجود دارد. امروزه در بسیاری از مشاغل مثل صنایع غذایی، علوم آزمایشگاهی و طبابت حیوانات مزرعه و حیوانات خانگی به‌وجود یک دامپزشک نیاز است. البته فارغ‌التحصیلان این رشته باید سطح انتظارشان از کسب درآمد در ابتدای دوران اشتغال خود را پایین بیاورند و نباید در ابتدای کار انتظار درآمدی بیشتر از سه چهار میلیون تومان را داشته باشند.

لیلا شوقی
نرگس خانعلی‌زاده
جامعه