رؤیاپردازی کاخ سفید با خطوط قرمز ایران

ماجرای جدید مذاکره خیالی میان ایران و آمریکا با ادعاهای مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در نشست کابینه این کشور آغاز شد؛ این ادعا که ایران برای مذاکره درباره برنامه موشکی خود اعلام آمادگی کرده است. پمپئو در این اظهارات خود مدعی شد: « ایران با این موضوع دست‌وپنجه نرم می‌کند که با اقتصادش چکار کند چرا که [تحریم‌ها] کاملا جواب داده است و نتیجه این شده... فکر می‌کنم دیروز بود، شاید هم پریروز، که ایرانی‌ها برای نخستین بار اعلام کردند آماده مذاکره درباره برنامه موشکی‌شان هستند ».
وزیر خارجه آمریکا گفت: «بنابراین اگر راهبرد خودمان را به شکل مناسب ادامه دهیم، این فرصت را خواهیم داشت تا درباره یک توافق مذاکره کنیم که در واقع می‌تواند ایران را از دستیابی به سلاح هسته‌ای بازدارد».
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا هم در این جلسه با بیان اینکه پیشرفت‌های زیادی در ارتباط با ایران بدست آمده مدعی شد: ما به هیچ وجه دنبال تغییر رژیم نیستیم و از هر راهی که باشد به آنها کمک می‌کنیم، ولی آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند. آنها (همچنین) نمی‌توانند موشک بالستیک آزمایش کنند. وی البته جزئیاتی درباره «پیشرفت‌های بدست آمده در ارتباط با ایران» ارائه نکرد.
شائبه‌ای که محلی از اعراب ندارد
طرح چنین ادعاهایی همزمان با حضور ظریف در نیویورک ممکن است برای عده‌ای این شائبه را ایجاد ‌کند که در برنامه‌های هیات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران که در نیویورک حاضر است پالسی درباره مذاکرات موشکی به طرف آمریکایی ارسال شده است.
اما این شائبه را بدون هیچ‌ درنگی می‌توان رد کرد چرا که جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده درباره مسائل مرتبط با امنیت ملی از جمله توانمندی‌های دفاعی هرگز حاضر به گفت‌وگو نیست. چنین موضعگیری هم محدود به مقام معظم رهبری یا مقامات نظامی نیست بلکه تمام مسؤولان جمهوری اسلامی ایران در هر سه قوه و همچنین مقامات دستگاه دیپلماسی بارها مذاکره درباره موضوع موشکی و توانمندی دفاعی را رد کرده‌اند.
در یکی از تازه‌ترین موضعگیری‌ها، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور دیروز در حاشیه جلسه دولت در واکنش به ادعاهای جدید‌ آمریکا مبنی بر اعلام آمادگی ایران برای مذاکره موشکی گفت: بنیه دفاعی کشور خط قرمز است؛ به هیچ وجه در این زمینه مذاکره نمی‌کنیم و این موضوع را بار‌ها اعلام کرده‌ایم.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رییس دفتر رییس‌جمهور افزود: اینکه هر لحظه از مقامات مختلف آمریکا صحبت‌های متناقض می‌شنوید در این دولت آمریکا چیز جدیدی نیست.
ظریف درباره مذاکره موشکی چه گفت؟

بر اساس اخبار منتشر شده و اینکه مایک پمپئو، زمان اعلام آمادگی ایران برای مذاکرات موشکی را به یکی دو روز قبل ارجاع می‌دهد به نظر می‌رسد منظور او صحبت‌هایی است که محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی داشت.
ظریف در این گفت‌وگو و در پاسخ به سوال مجری که پرسید آیا ایران حاضر است پای میز مذاکره‌ای که روی آن موضوع موشکی قرار دارد حاضر شود اینگونه پاسخ داد: "اجازه دهید با چیزی شروع کنیم که پیش‌تر روی آن توافق کرده‌ایم و ببینیم که چه کار می‌توانیم انجام دهیم و بعد اگر می‌خواهید درباره برنامه موشکی صحبت کنید در آن صورت باید درباره میزان سلاحی که به منطقه ما فروخته می‌شود هم گفت‌وگو کنیم. ایران سال گذشته در مجموع ۱۶ میلیارد دلار هزینه نظامی داشت. کشور ما ۸۲ میلیون نفر جمعیت دارد و حدود یک میلیون نیروی مسلح و تنها ۱۶ میلیارد دلار هزینه کردیم. امارات متحده عربی با یک میلیون جمعیت (بومی)، ۲۲ میلیارد دلار هزینه (بخش نظامی) کرد. عربستان سعودی با کمتر از نصف جمعیت ما ۶۷ میلیارد دلار هزینه کرد. بیشتر آنها (تسلیحات خریداری شده) آمریکایی هستند. این تسلیحات آمریکایی هستند که وارد منطقه ما می‌شوند و منطقه ما را در آستانه انفجار قرار می‌دهند. از این رو اگر آن‌ها می‌خواهند درباره موشک‌های ما حرف بزنند، اول باید فروش این تسلیحات از جمله موشک‌ها را متوقف کنند.
بر اساس این بخش از صحبت‌های ظریف اینگونه برداشت می‌شود که وزیر خارجه کشورمان در صورت تحقق یک شرط، گفت‌وگو درباره برنامه موشکی ایران را ممکن دانسته است اما آنطور که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان توضیح داده، تحقق شرطی که از سوی ظریف گذاشته شده محال است و بر این اساس گفت‌‌وگو درباره برنامه موشکی نیز منتفی است.
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در فضای مجازی در این باره نوشت: پاسخ آقای ظریف به مجری ا‌ن‌بی‌سی، دقیق، هوشمندانه و به قول اهل فن « تعلیق به محال» بود. هم توپ را در زمین آمریکا انداخت و هم به‌جای موضع تدافعی، موضوع فروش تسلیحات آمریکا به کشورهای منطقه را به چالش کشید. موضع ایران و محمدجواد ظریف درباره توانمندی‌های موشکی کشور مشخص است.
همچنین نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد ادعای برخی خبرگزاری‌ها مبنی بر آمادگی ایران برای مذاکره درباره برنامه موشکی خود را تکذیب کرد و گفت: برنامه موشکی دفاعی ایران قابل مذاکره نیست.
نمایندگی ایران در سازمان ملل تصریح کرده است: موضوع موشک‌های ایران به هیچ وجه با هیچ کسی و هیچ کشوری در هیچ زمانی مذاکره‌شدنی نیستند.
در بیانیه نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد تاکید شده است: یقیناً خبرنگاران آسوشیتدپرس به اندازه کافی با مکالمه انگلیسی آشنا هستند تا مفاهیم نظرات فرضی را بدانند و دریابند. قرار دادن یک جمع‌بندی نادرست در سرخط خبرها در حالی که متن به خوبی روشن است، تنها اقبال عمومی را از رسانه کاهش می‌دهد.
محمود واعظی هم دیروز در جمع خبرنگاران، مصاحبه اخیر وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص مسائل موشکی را بسیار روشن دانست و گفت: از هیچ قسمت مصاحبه ایشان چنین برداشتی نمی‌شود و آنچه ما مطرح کردیم این است که آمریکایی‌ها خودشان 1+5 را ترک کردند و 1+5 فرصتی در رابطه با مسائل هسته‌ای به وجود آورده بود و غیر از این الان بحث دیگری مطرح نیست.
مذاکره؛ دورتر از همیشه
آمریکایی‌ها در حالی از آمادگی ایران برای مذاکره در موضوع موشکی صحبت کرده‌اند که ایران حتی مذاکره مجدد با آمریکا در سایر موضوعات از جمله هسته‌ای که قبلا سابقه داشته است را نیز رد کرده و رهبر انقلاب مذاکره با آمریکا را همچون سم توصیف کرده‌اند.
به گفته نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی، ایران البته همواره نشان داده که مشکلی با مذاکره ندارد و قبلا در موضوع مذاکره و توافق هسته‌ای این مساله را ثابت کرده است بنابراین اگر آنها در گفتار خود صداقت دارند به همان توافق گذشته یعنی برجام برگشته و به تعهداتشان عمل کنند.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور هم دیروز گفت:‌ طبیعی است اگر آمریکایی‌ها برگردند و تحریم‌ها را بردارند این فرصت در 1+5 می‌تواند برای آن‌ها محفوظ باشد.
ایران همواره تاکید داشته در شرایطی مذاکره می‌کند که آمریکا از موضعی برابر و برای حل مسائل پای میز مذاکره بیاید نه اینکه همچون شرایط فعلی با فشار حداکثری قصد تسلیم کردن ایران و تحمیل درخواست‌های غیرمنطقی خود را داشته باشد. طبیعتا شرایط فعلی که حتی وزیر خارجه کشورمان در سفر به نیویورک فقط مجبور است میان سه چهار محل تردد کند هیچ نسبتی با شرایط ایران برای مذاکره ندارد.

اهداف انتخاباتی ترامپ
پرونده ایران یکی از پرونده‌هایی بوده که دونالد ترامپ از روز پیروزی در انتخابات سال 2016، تمرکز ویژه‌ای روی آن داشته و طبیعتا ناکامی در این پرونده برای او در انتخابات 2020، مشکل‌ساز خواهد شد. بر همین اساس است که به هر ترفندی قصد دارد نکته مثبتی در این پرونده برای طرح در تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری دست و پا کند. تا چندی قبل تصوراتی در کاخ سفید وجود داشت که در صورت کوتاه نیامدن ایران، استفاده از گزینه نظامی می‌تواند به نوعی پیروزی برای ترامپ در انتخابات آتی بدل شود اما بررسی هزینه و فایده‌های جنگ علیه ایران، مقامات کاخ سفید را به این جمع‌بندی رسانده که گزینه‌ نظامی جز ضرر چیزی ندارد و واکنش‌ منفعلانه آمریکا در ماجرای سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک را در همین زمینه می‌‌توان تحلیل کرد. بر همین اساس ترامپ با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری تلاش دارد تا از طریق کشاندن ایران پای میز مذاکره، خوراک تبلیغاتی برای ماه‌های پیش رو فراهم کند.
به‌ویژه این‌که به گفته‌ حمیدرضا ترقی، کارشناس مسائل بین‌الملل، رقیبان ترامپ در انتخابات آتی قطعا در تبلیغات انتخاباتی از عملکرد کاخ سفید در پرونده ایران به عنوان یکی از نقاط ضعف ترامپ استفاده خواهند کرد زیرا تمام پروژه های آمریکا برای به زانو در آوردن ایران با شکست مواجه شده و این موضوع برای ترامپ جنبه حیثیتی یافته است.
ترقی می‌گوید: اقدام مقامات آمریکایی در رسانه‌ای کردن تفاسیر غلط از سخنان ظریف بیشتر مصرف داخلی و انتخاباتی دارد تا به این ترتیب ترامپ نشان دهد که ایران را پای میز مذاکره کشانده است.

تلاش برای ایجاد 2 قطبی
یکی از اهداف طرح ادعای مذاکره میان ایران و آمریکا که هر چند وقت یکبار از سوی مقامات آمریکایی یا برخی رسانه‌های غربی منتشر می‌شود و این بار با محوریت فعالیت موشکی مطرح شده، ایجاد دوقطبی‌ و اختلاف در داخل ایران است. در داخل ایران هنوز جریان‌هایی هستند که با وجود سابقه سیاه آمریکا در مذاکره، همچنان معتقدند برای حل مشکلات کشور باید با آمریکا کنار آمد. بر همین اساس همواره پس از طرح چنین ادعاهایی، فشارها را از مجاری غیررسمی بر دولت افزایش می‌دهند تا باب مذاکره با آمریکا را بار دیگر بگشاید.
سید حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در این زمینه به جام‌جم می‌گوید: به‌رغم این‌که خبر اعلام آمادگی ایران برای انجام مذاکرات موشکی از سوی ایران تکذیب شده و قطعا هدف ظریف آمادگی برای انجام مذاکرات موشکی نبوده است اما آمریکایی‌ها به دلیل ایجاد جنگ‌روانی و اختلاف افکنی در داخل ایران اقدام به مطرح کردن اینگونه موضوعات و ادعاها می‌کنند.
وی می‌افزاید: در این مدت نیز هدف آمریکا از اعلام آمادگی کشورش برای مذاکرات مستقیم یا با واسطه، با شرط یا بدون پیش‌شرط، صرفا ایجاد جنگ روانی در درون کشور بوده است.

دوپهلو گویی درباره خطوط قرمز، ممنوع
با وجود اینکه مقامات دولت تاکید دارند صحبت‌های ظریف شفاف است و صرفا با هدف اینکه توپ مذاکره در زمین آمریکا باشد به این شکل بیان شده است اما برخی تحلیلگران سیاسی معتقدند حتی مقامات وزارت خارجه که ملاحظات دیپلماتیک دارند در مورد خطوط قرمز نظام باید شفاف و قاطعانه صحبت کنند.
حمیدرضا ترقی، کارشناس مسائل بین‌الملل در این زمینه معتقد است: در شرایطی که رهبری و مسئولان نظام هرگونه مذاکره درباره فعالیت‌های موشکی را نفی کرده و شرطی هم برای مذاکره قائل نیستند وزیر خارجه کشورمان نباید از کلمات دوپهلو استفاده کند که دشمنان بتوانند از برخی کلمات و جمله‌ها سوءاستفاده کنند و مدعی شوند ایران به دلیل فشار و ضعف به دنبال مذاکره است.
وی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: این‌گونه ادبیات، انقلابی نیست. به همین دلیل آقای ظریف باید مشاوران انقلابی در کنار خود داشته باشد تا روی کلمات و جملات مصاحبه دقت بیشتری کرده و این موارد را رعایت کنند.