توقیف نفت در کانال اروپایی

جزئیات مربوط به توقیف نفتکش گریس ۱ در منطقه جبل الطارق نشان می‌دهد این نفتکش که در حال حمل دو میلیون بشکه نفت ایران به سوی پالایشگاه‌های سوریه بود در آب‌های سرزمینی کشور جبل‌الطارق که تحت نظر دولت انگلستان است توسط نیروهای انگلیس توقیف می‌شود. نیروی دریایی انگلستان با این استدلال که سوریه مشمول تحریم‌های اتحادیه اروپا است، دست به توقیف این نفتکش در جبل‌الطارق زده است.
اصولا بازرسی از نفتکش‌ها و کشتی‌های تجاری در محدوده آب‌های سرزمینی یک کشور موضوعی عادی است و صاحب آن آب‌ها زمانی می‌تواند کشتی را توقیف کند که کشتی دارای مشکلات زیست محیطی، گواهینامه و... باشد که توقیف اخیر شامل این موارد نمی‌شود و مشخص است که دلیل توقیف آن یک موضوع سیاسی است. آن‌طور که روزنامه گاردین درباره نحوه اجرای عملیات توقیف این نفتکش نوشته، کماندوهای انگلیسی با بالگرد روی عرشه این کشتی پیاده شده‌اند و گروهی دیگر از کماندوها نیز با قایق‌های تندرو کشتی را محاصره کرده‌اند. عصر دیروز خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع دولتی جبل الطارق گزارش داد پلیس و ماموران گمرک این کشور برای ادامه تحقیقات روی نفتکش هستند اما تفنگداران نیروی دریایی انگلیس، کشتی را ترک کردند. بر اساس این گزارش، این نفتکش ۲۸ نفر خدمه داشته که توسط مقام‌های جبل‌الطارق مورد بازجویی قرار گرفته‌اند. عمده خدمه این کشتی هندی هستند و تعدادی اوکراینی و پاکستانی هم در میان خدمه حضور دارند. دولت محلی جبل‌الطارق اعلام کرده که این ۲۸ نفر را به عنوان شاهد و نه مجرم، مورد بازجویی قرار داده است.
به گزارش فرانس‌پرس دادگاهی در جبل‌الطارق، حکم توقیف نفتکش روس را دو هفته تمدید کرد.
جبل‌الطارق کجاست؟
اما نکته مهم درباره توقیف نفتکش این است که جبل‌الطارق که به اسپانیایی به آن جیبراتار می‌گویند یک کشور خودمختار است که مورد منازعه انگلستان و اسپانیا است. جبل‌الطارق بین اسپانیا و مراکش قرار دارد و یک آبراه حیاتی است. دریانوردان می‌دانند که مدیترانه سه ‌راه خروجی دارد. قسمت شمالی این دریا در جنوب اروپا و کشورهای اسپانیا و ایتالیا قرار دارد و قسمت جنوبی آن در شمال آفریقا. یک راه خروج از دریای مدیترانه، از تنگه بسفر و داردانل در کشور ترکیه می‌گذرد؛ یک راه آن از مصر و کانال سوئز و یک راه آن از جبل‌الطارق که به اقیانوس آتلانتیک شمالی می‌رسد. انگلیس با در اختیار گرفتن جبل‌الطارق در واقع حاکمیت این آبراه را از آن خود کرده است و این تنگه استراتژیک را در اختیار دارد. به همین دلیل است که نفتکش روسی را بازرسی و آن را توقیف کرده است.

احضار سفیر انگلیس، اصرار مقامات انگلیسی
به‌دنبال توقیف محموله نفتی کشورمان، سفیر این کشور در تهران به وزارت خارجه احضار شد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، در جریان این احضار رئیس اداره سوم غرب اروپا با غیرقابل قبول دانستن این اقدام و این‌که حسب اطلاعات موجود توقیف این نفتکش به درخواست آمریکا صورت گرفته است، خواستار رهاسازی سریع نفتکش مزبور شد. وی با اشاره به حرکت این نفتکش در آبراه‌های بین‌المللی، اقدام نیروی دریایی انگلیس را معادل با راهزنی دریایی دانسته و گفت آن کشور حق ندارد تحریم‌های یکجانبه خود یا اتحادیه اروپا را به صورت فراسرزمینی علیه کشورهای دیگر اعمال نماید. این همان سیاست زورمدارانه آمریکا است که کشورهای اروپایی همواره نسبت به آن معترض بوده‌اند.
در این دیدار مدارک و مستندات مربوط به این نفتکش و محموله آن که حکایت از حرکت کاملا قانونی نفتکش دارد در اختیار سفیر انگلیس قرار گرفته و تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران از تمامی ظرفیت‌های سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد.
سفیر انگلیس با اظهار این‌که مراتب را سریعا به لندن منتقل خواهد کرد، تاکید کرد انگلیس از تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران تبعیت نمی‌کند.
باوجود این گزارش، خبرها حاکی از اصرار مقامات انگلیسی بر درستی اقدامشان دارد و حتی آن‌طور که گاردین گزارش کرده، سفیر انگلیس در تهران در دیدار مقام وزارت خارجه کشورمان از این اقدام دفاع کرده است. براساس این گزارش، راب مکر در این دیدار «بر موضع بریتانیا تأکید و عنوان کرد که انگلیس از اقدام قاطع مقام‌های جبل‌الطارق برای اجرای تحریم‌ها علیه رژیم بشار اسد استقبال می‌کند.»
همچنین ساعاتی پس از انتشار خبر توقیف این نفتکش، سخنگوی ترزا می، نخست‌وزیر مستعفی انگلیس اعلام کرد، این یک اقدام قاطع و پیامی روشن بوده است و مقامات جبل‌الطارق را که در توقیف موفقیت‌آمیز این عملیات دست داشتند، تحسین می‌کنیم.

عربستان نفتکش ایران را پس نمی‌دهد
به نظر می‌رسد خویشتنداری ایران در مقابل اقدامات غرب باعث بروز برخی اشتباهات محاسباتی از سوی کشورها شده است و جری شدن برخی کشورهای مرتجع منطقه را به همراه داشته است. در همین زمینه منصور حقیقت‌پور، نماینده پیشین مجلس در گفت‌وگو با تسنیم گفت: مطلع شدیم یکی از نفتکش‌های ایرانی در مسیر انجام مأموریت خود، دچار مشکلات فنی شده که شرایط حاکم بر محیط، این نفتکش را مجبور به پهلوگیری در سواحل عربستان می‌کند، ولی پس از انجام تعمیرات، عربستان اجازه خروج این نفتکش را نمی‌دهد. اخبار رسیده حاکی از این است که عربستان برای انجام تعمیرات، هزینه بسیار گزافی را درخواست کرده که نیاز است برای حل مشکل پیش آمده، وزارت خارجه موضوع این نفتکش را پیگیری کند.
البته بیژن زنگنه، وزیر نفت در خصوص سرنوشت نفتکش ایرانی در بندر جده گفت: مقامات ایرانی از طریق شرکت ملی نفتکش دنبال این موضوع و بازگرداندن کشتی به ایران هستند، زیرا علاوه بر هزینه‌های مالی، حضور نیروهای ما در آنجا و احتمال فاجعه زیست‌محیطی نیز مطرح است.

ذوق‌زدگی بولتون و صهیونیست‌ها
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا در واکنش به توقیف محموله نفت ایران در توییتر نوشت: خبر عالی: انگلیس نفتکش بزرگ گریس-‌1 که در حال نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا و حمل نفت ایران به سوریه بوده را متوقف کرده است.
وی در ادامه نوشت: این تجارت غیرقانونی است و آمریکا و متحدانش به ایران و سوریه اجازه نخواهند داد از این تجارت غیرقانونی سود ببرند. یوال اشتاینیتز، وزیر انرژی رژیم صهیونیستی هم با استقبال از توقیف یک کشتی حامل نفت ایران توسط ارتش انگلیس گفت، این اقدام گامی مثبت در جهت افزایش فشار به ایران است.

مقابله به مثل، راهکار مهار لندن

انگلیسی‌ها چند وقت است که با اقدامات خود هر بار به بهانه‌ای به سوژه رسانه‌های کشورمان تبدیل می‌شوند و واکنش‌ها و انتقاداتی را برمی‌انگیزند.
یکی از آخرین این موارد مربوط به دعوت سفیر انگلیس در تهران از برخی رسانه‌ها برای حضور در نشستی غیررسانه‌ای بود. براساس اخبار منتشر شده، سفارت انگلیس با ارسال دعوتنامه‌ای محرمانه و غیرمحترمانه از برخی رسانه‌ها دعوت کرده بود روز پنجشنبه گذشته در جلسه‌ای که در این سفارتخانه برگزار می‌شود شرکت کنند. در این دعوتنامه با لحن غیرمحترمانه‌ای تاکید شده بود که شرکت‌کنندگان از آوردن دوربین و ضبط‌صوت خودداری کنند و فقط خبرنگارانی حاضر شوند که کاملا به زبان انگلیسی تسلط دارند. موضوع این جلسه هم توضیحات سفیر انگلیس درباره ساز و کار اینستکس اعلام شده بود.
برخی ابهامات درباره این جلسه و همچنین لحن غیرمحترمانه دعوتنامه سفارت انگلیس باعث تحریم این جلسه از سوی خیلی از رسانه‌ها شد. در این خصوص مهدی رحمانیان، مدیر‌مسؤول روزنامه شرق در گفت‌وگو با فارس بیان کرد: هیچ‌وقت حاضر نخواهیم شد در مراسمی با چنین مشخصاتی حضور پیدا کنیم. انگلیسی‌ها فکر کرده‌اند هنوز دوران قاجار است که با ما این‌طور رفتار می‌کنند. همچنین اواخر خرداد بود که برگزاری جشن تولد به مناسبت 93 سالگی ملکه انگلیس در سفارت این کشور در تهران با واکنش‌ها و انتقادات زیادی همراه شد بویژه این‌که سفارتخانه این کشور پیش از برگزاری مراسم، در ایمیلی خطاب به شرکت‌های بزرگ و برخی چهره‌های مشهور سیاسی و هنری از آنها خواست برای برگزاری جشن 2500 پوند پرداخت کنند و حامی مالی آن شوند.
تجربه تاریخی نشان داده بهترین راهکار برای مقابله با اقدامات توهین‌آمیز و ایذایی لندن، مقابله به مثل است. نمونه بارز این مساله را می‌توان در خاطرات سفیر وقت انگلیس در تهران حدود 30 سال قبل مشاهده کرد که شرح آن در صفحه یک آمده است.

ایران هم نفتکش انگلیس را توقیف کند
در ماجرای اخیر و توقیف نفتکش ایرانی از سوی انگلیس، یکی از مهم‌ترین راهکارهای توصیه شده به دولتمردان، مقابله به مثل است. محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در صفحه شخصی خود در توییتر در این زمینه نوشت: انقلاب اسلامی در طول تاریخ 40 ساله خود، در هیچ معرکه‌ای آغازگر تنش نبوده، اما در پاسخ به زورگویان و گردنکشان، تعلل نکرده و تردید به دل راه نداده است. وی افزود: انگلیس اگر نفتکش ایرانی را رفع توقیف نکند، وظیفه دستگاه‌های مسؤول، اقدام متقابل و توقیف یک نفتکش انگلیسی است.