قاتل کثیف !

ریه‌ها و قلب
بررسی‌ها نشان می‌دهد آلودگی هوا با خطر بروز مشکلات تنفسی از قبیل، آسم، آمفیزم و سرطان ریه همراه است. آلودگی هوا نه تنها سلامت ریه‌ها را نشانه می‌گیرد بلکه قلب را هم دچار مشکل می‌کند، طوری که با باریک شدن و گرفتگی عروق و ضعیف شدن ماهیچه‌های قلب، احتمال بروز حملات قلبی را افزایش می‌دهد.
دلیل آسیب‌های گسترده‌ای که آلودگی هوا به دنبال دارد، این است که ذرات بسیار ریز به درون ریه‌ها نفوذ کرده و به کل بدن منتقل شده و به طور مستقیم وارد اندام‌های بدن می‌شوند. این آلودگی‌ها حتی از طریق اعصاب بویایی وارد مغز می‌شوند. آلودگی هوا همچنین روی چگونگی عملکرد ژن‌ها هم تأثیر می‌گذارد.

از سکته مغزی تا آلزایمر
سکته‌های مغزی، زوال عقل، آلزایمر و کاهش درجه هوش از اثرات جانبی آلودگی هوا روی مغز است. شواهد حاکی است که تنفس هوای سمی، کم‌خوابی و کاهش کیفیت خواب را به دنبال دارد. اصلی‌ترین دلیل آسیب ناشی از آلودگی هوا روی مغز، التهاب سیستمیک است. سلول‌های ایمنی بدن، ذرات معلق آلاینده را به عنوان باکتری تلقی می‌کنند و با ورود آنها به بدن، به دنبال نابودی آنها هستند و با ترشح آنزیم‌ها و اسیدهایی این کار را انجام می‌دهند. پروتئین‌های التهابی در بدن گسترش یافته و روی مغز، کلیه‌ها و پانکراس تأثیر می‌گذارند. به طورکلی، بدن به گونه‌ای ساخته شده که با عفونت‌ها مقابله کند، نه آلودگی.

بدن و آلودگی‌ها
این آلودگی‌ها سرتاپای ما را دربرمی‌گیرند و گستره بیماری‌ها و مشکلاتی که آلودگی هوا در بدن ایجاد می‌کند، به حدی زیاد است که بیماری قلبی و ریوی تنها سر سوزنی از مشکلات ایجادشده است به طوری که به بیماری‌های قلبی، ریوی، زوال عقل، ناباروری، دیابت، انواع سرطان‌ها، مشکلات کبدی و استخوانی، بیماری‌های پوستی، سرطان مثانه و حتی کاهش هوش منجر می‌شوند و به طورکلی تمام سلول‌های بدن را درگیر می‌کنند. آسیب‌های سیستمیک ناشی از آلودگی هوا منجر به بروز التهابی در بدن می‌شود که در کل بدن جریان می‌یابد و ریزذرات با جریان خون به تمام سلول‌ها و اندام‌های بدن منتقل می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی، آلودگی هوا را «قاتل خاموش» نامیده است. از جمله عوارض ناشی از آلودگی هوا روی بدن می‌توان به خستگی، سردرد و اضطراب، تحریک‌پذیری چشم‌ها، بینی و گلو و آسیب به سیستم عصبی اشاره کرد.

تأثیر روی اندام‌های شکمی
یکی از اندام‌هایی که بیش از هر اندام دیگری به‌ویژه در ناحیه شکم تحت‌تأثیر آلودگی هوا قرار می‌گیرد، کبد است. کبد نقشی حیاتی در از بین بردن و دفع سموم بدن دارد و به همین دلیل، مواد آلاینده و سمی به شدت روی آن اثرگذار است. همچنین آلودگی هوا سرطان‌هایی چون مثانه و روده را هم ایجاد می‌کند و احتمال بروز سندروم روده تحریک‌پذیر در مواجهه با آلودگی هوا بیشتر می‌شود. این در حالی است که پوست و استخوان‌ها نیز به طور مستقیم در معرض آلودگی هوا و سموم آن قرار می‌گیرند. روند پیر شدن پوست شدت می‌گیرد و سریع‌تر از حالت معمول افتاده و چروک می‌شود و باشکنندگی استخوان‌ها ارتباط دارد.

کاهش قدرت باروری
شاید به جرات بتوان گفت که یکی از تأثیرگذارترین اثرات هوای سمی و آلوده شهرها، آسیب به سیستم تولیدمثلی انسان است که ممکن است فرد را نابارور کند. با قرار گرفتن خانم‌ها در معرض هوای آلوده، احتمال سقط جنین بالا رفته و باروری کاهش می‌یابد. محققان با مشاهده ردپای مواد آلاینده محیطی در جفت جنین که نقش تغذیه جنین را بر عهده دارد، دریافتند که جنین متولد نشده که در رحم مادر قرار دارد، بیشترین تأثیر را از آلودگی هوا دریافت می‌کند.

نوزادانی کم‌وزن
جنینی که در معرض آلودگی هوا قرار می‌گیرد، با وزن پایین متولد می‌شود که این عارضه در تمام عمر در بدن او باقی می‌ماند. قرارگیری آنها در هوای آلوده، مانع از رشد بیشتر ریه‌های آنها شده، احتمال بروز چاقی، لوسمی (سرطان خون) و مشکلات بهداشت روان را در این کودکان افزایش می‌دهد. اقداماتی که پیرامون کاهش آلودگی انجام می‌شود تا حد زیادی می‌تواند مانع از بروز مشکلات و عوارض ناشی از آن ‌شود؛ به عنوان مثال، اقداماتی که چین پیش از شروع المپیک پکن سال 2008 به منظور کاهش آلودگی هوا در این کشور انجام داد، میانگین وزن نوزادان متولدشده را بالاتر‌برد.

ندا اظهری
سلامت