دیپلماسی آقایی

خنثی کردن دوگانه فشار و مذاکره
مهدی فضائلی / کارشناس مسائل سیاسی
بیانات رهبر انقلاب تبلور سه اصل جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی یعنی عزت، حکمت و مصلحت بود. طرح و تلاش آمریکا این بود که زمینه را برای تشدید فشار علیه ایران و وادار کردن جمهوری اسلامی به روی آوردن به مذاکرات مضر و خسارت‌بار فراهم کند، اما رهبر انقلاب این برنامه‌ریزی را به شکل معقول و منطقی خنثی کردند. رهبری به شکل مستدل با مذاکره با آمریکا و حتی با دادن پیام برای ترامپ و او را شایسته دریافت پیام هم ندانستند. حفظ عزت و اقتدار ایران از دیگر مسائلی بود که در دیدار اخیر رهبری با نخست‌وزیر ژاپن تبلور پیدا کرد. ایشان در این دیدار با بیان این‌که ادعای رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر قصد نداشتن برای براندازی جمهوری اسلامی دروغ است، عنوان کردند آمریکایی‌ها اساسا توان چنین کاری را ندارند. ادبیات رهبری در دیدار اخیر هم قابل توجه بود. ایشان ضمن ابراز گلایه از رفتار دولت ژاپن، نخست‌وزیر این کشور را شخصیتی با حسن نیت خطاب کردند و بر این نکته تاکید داشتند که اگر ژاپن قصد تقویت روابط با ایران را دارد، این مسیر در صورت کم کردن تاثیرپذیری ژاپن از آمریکا باز است.

مسدود کردن مسیر جریان‌های غافل در داخل
صادق کوشکی / استاد دانشگاه
ژاپن در دنیا از نمادهای تسلیم در مقابل آمریکا به‌شمار می‌رود و انتخاب نخست‌وزیر چنین کشوری برای رساندن پیام مقامات آمریکایی به ایران یک پیام نمادین داشت به این مضمون که ایران هم باید مانند ژاپن در مقابل آمریکا تسلیم باشد. اما در نقطه مقابل، رهبر انقلاب در راستای خنثی‌سازی پروژه آمریکایی‌ها حاضر نشدند حتی نامه رئیس‌جمهور آمریکا را دریافت کنند. این حرکت رهبری، ما به ازای گام اولی بود که آمریکایی‌ها برای جنگ روانی و تحقیر ملت ایران انتخاب کرده بودند. رهبر انقلاب در این دیدار چندین بار در موضوعات مختلف بر ناتوانی آمریکا تاکید کردند و این تاکیدات در راستای ایجاد موازنه بود. بر این اساس عملا شاهد بودیم که حرکت ترامپ به سنگ خورد و بعد از این‌ماجرا آمریکایی‌ها سردرگمی بیشتری پیدا خواهند کرد، زیرا تصور می‌کردند با وجود برخی چهره‌ها و جریان‌های سیاسی در داخل ایران که حتی با شرایط کنونی مایل به مذاکره با ترامپ هستند فرستادن مقامات آلمانی و ژاپنی می‌تواند وزنه را به نفع چهره‌ها و جریانات موافق مذاکره با آمریکا در ایران سنگین کند، اما در عمل ورق برگشت و حتی آن چهره‌ها و جریانات مدافع رابطه با آمریکا هم نتوانستند از این فضا استفاده کنند و پاسخ قطعی ایران به رفتارهای استکباری آمریکا نپذیرفتن سازش و تسلیم بود.

ریل‌گذاری سیاست خارجی
سیدحسین نقوی‌حسینی
عضو کمیسیون امنیت ملی
رهبر انقلاب در دیدار نخست‌وزیر ژاپن با صلابت تمام از عزت، استقلال و عظمت ملت ایران سخن گفتند و این برای ملت ما بسیار غرورآفرین بود که رهبر کشورمان نه در چارچوب دیپلماتیک بلکه در قالب یک رهبر انقلابی، مسیر توطئه‌های آمریکا را مسدود کردند. مقام معظم رهبری در این ملاقات نه تنها بر مذاکره با آمریکا بلکه حتی بر موضوع میانجیگری، خط بطلان کشیدند و نشان دادند در شرایط فعلی، مناسبات ایران و آمریکا حتی میانجی‌پذیر هم نیست چه برسد به مذاکره. بنابراین دیگر کسی نباید در این میان واسطه شود زیرا آمریکا وحشی‌تر از این است که مشکلات با میانجیگری حل شود. دولت و دستگاه سیاست خارجی کشورمان هم باید بدانند که مسیر، مسیر ایستادگی و مقاومت است و دیگر هیچ جریانی در داخل نباید فریب توطئه‌های آمریکا را بخورد. هدف آمریکا از طرح مذاکره ایجاد جنگ روانی و تقسیم ملت ایران به دو گروه موافق و مخالف مذاکره است اما رهبر انقلاب با سخنان صریح‌شان مبنی بر این‌که ملت ایران در شرایط تحریم و تهدید به هیچ وجه مذاکره نمی‌کند یک وحدت و اجماع در جامعه ایجاد کردند .

تشریح منطقی استدلال‌های ایران
محسن پاک‌آیین / کارشناس بین‌الملل
در این دیدار از موضع اقتدار، مواضع مستقل و مقتدرانه ایران درباره مذاکره با آمریکا به‌طور دقیق و منطقی و مستدل برای آبه تشریح شد، طوری که به نظر می‌رسید ایشان صحبت دیگری ندارد و کاملا قانع شده است. رهبر انقلاب اعلام کردند تبادل پیامی با ترامپ نداریم و این پاسخ شایسته‌ای به رفتارهای خصمانه ترامپ بود.
رهبر انقلاب درباره مذاکره نیز به‌صورت منطقی توضیح دادند که چرا دیگر مذاکره نمی‌کنیم و در نهایت هم در بحث روابط دوجانبه گفتند اگر ژاپن می‌خواهد همکاری کند باید اراده خود را نشان دهد. به اعتقاد من تاکید رهبر انقلاب درباره روابط دوجانبه، بحث مهمی بود، زیرا ژاپن به عنوان یک کشور قدرتمند آسیا معمولا در جبهه غرب قرار دارد و عمدتا مواضعش علیه یا در مخالفت با مواضع کشورهای آسیایی و همسایه است. لذا اراده مستحکمی در ژاپن در این 41 سال برای روابط با ایران نبوده و رابطه ژاپن تابعی از رابطه غرب با ایران بوده است و اگر ژاپن قصد داشته باشد با ایران رابطه خوبی داشته باشد مخصوصا در خرید نفت و انتقال تکنولوژی، ما می‌توانیم همکاری خوبی داشته باشیم به شرط این‌که اراده سیاسی محکمی در طرف مقابل باشد.

شجاعت عالمانه و توحیدی
محسن مهدیان، کارشناس سیاسی درباره درس‌های دیدار رهبر معظم انقلاب اسلامی با نخست‌وزیر ژاپن به جام‌جم گفت: درس‌های این دیدار را می‌توان در سه سرفصل کلی ارائه کرد: درس‌هایی برای دنیا، درس‌هایی برای داخل ایران و درس‌هایی برای طرف ژاپنی.
وی درس‌های کلی این دیدار برای دنیا را در سه بخش تحلیل کرد و گفت: درس یکم شجاعت بود که در سبک مواجهه رهبر انقلاب با نخست‌وزیر ژاپن متبلور شد. همه کسانی که این دیدار را مرور کردند بر شجاعت و جسارت عالمانه و توحیدی رهبری صحه گذاشتند. مهدیان، درس دوم را عزت دانست و افزود: انسان مؤمن عزیز است. عزت ایمانی در انقلاب اسلامی کاملا عقلانی و قابل تماشاست. کافی است تنها دقیق شویم و 40 سال گذشته را با چشم مسلح مرور کنیم. اینجاست که رهبری با اتکا به این راه طی شده با قدرت و از سر عزت سخن می‌گویند. وی درس سوم را عقلانیت خواند و گفت: این دیدار با همه حماسه و هیبتش، اما مشحون از استدلال و عقلانیت بود. رهبری برای دست‌رد زدن به سینه آمریکا استدلال ساده و روشن منطقی داشتند؛ استدلالی که هر کس با هر نوع تفکر و نحله فکری و اعتقادی آن را قبول می‌کند. مهدیان درس‌های این دیدار برای داخل کشور را دو بخش شفافیت و مقاومت دانست و گفت: دیدار رهبری در نهایت شفافیت و صداقت برگزار شد. هیچ حرف پشت پرده‌ای باقی نماند. مردم محرم این دیدار بودند. این درس بزرگی است برای سیاستمداران که تصور می‌کنند می‌توانند کشور را با نامحرم دانستن مردم اداره کنند. وی درباره مقاومت هم گفت: رهبری انقلاب بارها گفته بودند تاریخ این کشور دیگر با مذاکره رقم نمی‌خورد؛ اما این بار اقدام عملی دشمن بود که آب پاکی را روی دست مسؤولان و سیاسیون و مردم ریخت. جمهوری اسلامی به عقل و درایت محکوم به مقاومت و ایستادگی است. مهدیان معتقد است این دیدار برای طرف ژاپنی نیز یک هشدار بود که مسیری که ژاپن انتخاب کرده است به بی‌هویتی و تهی شدن اعتقادی مردم ژاپن منتهی می‌شود، چراکه پیشروی آمریکایی‌ها در هیچ سطحی متوقف نمی‌شود.
وی خاطرنشان کرد:‌ سبک مواجهه رهبری با نخست‌وزیر ژاپن همراه با احترام ستودنی و اعتماد دوجانبه بود. پیام رهبری به آبه و بیان ضمنی نقدهای تاریخی به دولت ژاپن همراه با احترام و اعتمادی بود که نشان‌دهنده مشی ایران در مواجهه با دولت و ملت‌هاست.