دورخیز آتش

اصلا این قانون طبیعت است، این‌که بهار پربارش، پوشش‌های وسیع مرتعی و جنگلی بهارانه را به دنبال دارد و تابش خورشید سوزان تابستانه که در پی‌اش می‌آید، حکم جرقه‌ای است در دل این پوشش گیاهی که تا چند هفته دیگر طراوت‌شان گرفته می‌شود و آماده می‌شوند برای سوختن و گُر گرفتن.
بهار امسال هم که تا همین‌جایش پربارش بود و پرطراوت و همراه با رویش پوشش جنگلی و مرتعی وسیع در لرستان و گلستان و خوزستان و مازندران و خلاصه پهنه وسیعی از استان‌های غربی و شرقی و جنوبی و مرکزی. اما از همین حالا که هنوز اردیبهشت به پایان نرسیده، هوا روز به روز تب‌دارتر می‌شود و داغ‌تر و مراتعِ سرسبز، خشک‌تر، آن‌قدر که به انبار بزرگی از کاه تبدیل شوند و با یک جرقه، رنگ زرد و نارنجی شعله‌های آتش، در میانه‌شان به رقص درآید و بسوزد و بسوزاند و به جای بهشت این روزها، زمینی سوخته و تفتیده برجای بگذارد.
این تهدید باعث شده این روزها بیش از آن‌که خبری از افتادن جرقه‌ای در خرمنی بشنویم، هشدارهای کارشناسان به گوشمان برسد؛ اولین هشدار هم از استان ایلام و جنگل‌های بلوطش رسیده؛ استانی که با داشتن ۶۴۰ هزار هکتار جنگل و ۷۸۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۸۷ درصد مساحتش را منابع طبیعی تشکیل می‌دهد و بیش از ۹۰ درصد جنگل‌هایش را درختان بلوط.
یک کارشناس منابع طبیعی ایلام دراین‌باره می‌گوید به دلیل خشک بودن پوشش گیاهی کف جنگل، شرایط برای ایجاد آتش‌سوزی مساعد است و در چنین شرایطی این مردم و مسافران و گردشگران هستند که باید با رعایت برخی نکات، از ایجاد آتش در جنگل و دامن‌زدن به آن خودداری کنند.
هم پهپاد، هم نگاه تیز مردم
مدیرکل منابع طبیعی ایلام هم در گفت‌وگو با مهر به آغاز فصل گرما و خشکی هوا و افزایش احتمال وقوع آتش‌سوزی در محیط‌های طبیعی اشاره کرده و می‌گوید: بارش‌های کم‌نظیر امسال پوشش گیاهی مناسبی در عرصه‌های طبیعی استان شکل داده و برای جلوگیری از حوادث احتمالی و جلوگیری از آتش‌سوزی در این عرصه‌ها محوریت اول منابع طبیعی، مشارکت حداکثری مردم است.
آن‌طور که رضا احمدی یادآور می‌شود، اداره منابع طبیعی ایلام برنامه‌های متعددی برای کاهش آتش‌سوزی‌های جنگلی دارد، از جمله این‌که مناطق بحرانی استان را شناسایی کرده‌ و با استفاده از پهباد، روزانه پروازهایی در سطح استان به منظور شناسایی نقاط هدف انجام می‌شود. عملیات احداث آتش بر در برخی محورهای حاشیه جاده و رود و مناطق جنگلی و همچنین استفاده از توان حداکثری نیروهای عشایری و مرتع‌داران و شرکت‌های تعاونی در صورت حریق هم از دیگر برنامه‌های این اداره‌کل است. شماره تماس رایگان ۱۵۰۴ امداد جنگل و مرتع هم درنظر گرفته شده تا شهروندان ایلامی و مسافران هر جا و در هر ساعتی از شبانه‌روز شعله سرخ آتشی در دل مرتع و جنگلی دیدند به نیروهای منابع طبیعی اعلام کنند.
امان از عامل انسانی
حتما که باید مردم خودشان حواسشان به آتش و اطلاع‌رسانی و حتی اطفای آن باشد، چرا که آمار می‌گوید مسبب 95درصد از عوامل آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور خود مردم هستند و ایلام هم از این امر مستثنا نیست. البته مدیرکل اداره منابع طبیعی ایلام گفته طی سال‌های 96 و 97 حجم و میزان آتش‌سوزی‌ در جنگل‌های استان نسبت به سال‌های قبل بسیار کاهش یافته.
غم آتش بعدِ سیلاب
این نگرانی در استان لرستان هم امسال بسیار زیاد است، به‌ویژه مراتع و جنگل‌های شهرستان‌های چگنی، کوهدشت، خرم‌آباد و پلدختر که به گفته مدیرکل منابع طبیعی لرستان بیشترین بحران را در وقوع آتش‌سوزی دارند، یعنی چیزی قریب به 150 نقطه بحرانی و ۶۱۷ هزار هکتار که البته گفته شده، لوازم پیشگیری و مقابله با حریق در این نقاط بحرانی در سطح فرمانداری‌ها توزیع شده، هرچند که مثل همیشه کمبود اعتبار، نیرو و تجهیزات مانع و مشکل اصلی بر سرراه تحقق این هدف است. این‌که لرستان این روزها با مشکلات و پیامدهای سیلاب دست و پنجه نرم می‌کند و بتواند در چنین شرایطی شش دانگ حواسش به آتش‌سوزی جنگل‌ها هم باشد، البته ابهامی است که در آینده روشن می‌شود.
حواسمان باشد به ...
از همین حالا که هوا گرم و گرم‌تر می‌شود، احتمالا هر روز باید به‌ناچار به تماشای سرخی آتش در گوشه‌ای از جنگل‌ها و مراتع کشور نشست؛ احتمالی که فقط یک احتمال نبوده و خبری یقینی است؛ چنان‌که طبق آمار و به گفته سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز سالانه ۱۵ هزار هکتار از جنگل‌ها در آتش می‌سوزد و نابود می‌شود.
علی‌محمد شاعری گفته این قصه تکراری همه‌ساله کشور در اوایل فصل بهار است که شاهد افزایش دما و وزش باد هستیم و از سویی حضور مردم در جنگل‌ها و مناطق ییلاقی.
پس باید مردم خودشان دست به کار شوند و در صورت اتراق در مناطق جنگلی از روشن‌کردن آتش خودداری کنند و در صورت نیاز اجاق را با سنگ محصور کنند.
از رهاسازی مواد شفاف (نظیر انواع بطری شیشه‌ای و پلاستیکی)، خرده‌شیشه و اشیای مشابه در داخل جنگل‌ها و مراتع خودداری کنید، چرا که این اشیا همانند عدسی ذره‌بین عمل کرده و موجب اشتعال علوفه خشک و مواد قابل اشتعال کف جنگل‌ها و مراتع شده و کانون‌های آتش در مناطق ایجاد می‌کنند.
و اما در صورت استفاده از منقل و اجاق ذغالی و چوبی، حواسمان باشد که خاکسترهای اضافی به محیط تخلیه نشود، چرا که موجب آتش‌سوزی علوفه و مواد قابل اشتعال کف جنگل‌ها خواهد شد.
پس از اتمام استفاده از آتش از خاموش شدن آن اطمینان حاصل کنید.