آغاز جنجالی عصرجدید

این گروه خشن!
امین حیایی، رویا نونهالی، آریا عظیمی نژاد و بشیر حسینی؛ این ترکیب تیم داوری شبکه جوان در برنامه عصر جدید است. دو کارشناس بازیگری، یک کارشناس موسیقی یک کارشناس رسانه، گروهی که در نگاه اول سبقه هنری‌شان به دیگر تخصص‌ها می‌چربد. در حالی که به گفته علیخانی قرار است در این برنامه متقاضیانی از 40 رشته متنوع روی سن بیایند و ارزیابی تخصصی شوند. باوجود این که از همان برنامه نخست به نظر می‌آید وزنه شرکت‌کنندگان هنری نسبت به دیگر رشته‌ها سنگین‌تر باشد، اما باز هم حضور دو بازیگر در یک میز زیادی است.
از این حرف‌های مقدماتی که بگذریم، داوران در همان گام اول ثابت کردند که با کسی شوخی ندارند و به قول علیخانی قرار است به سبک مسعود فراستی خودمان و پیر لوئیجی کولینای آن‌ور آبی، پنبه شرکت‌کنندگان را بزنند. تیم ناهمگون داوری همگی متفق‌القول بر این نظر که باید سختگیر باشند تا استعداد واقعی شناخته شود، توافق و وحدت رویه دارند. اما آنالیز این ترکیب قبل و بعد از پخش برنامه چیز دور از انتظاری نبود. امین حیایی در بیان آرای خود جدی ولی ملایم‌تر از سایرین نشان داد. رویا نونهالی با شناختی که از او وجود داشت، سختگیر ولی با دلایل منطقی و قانع‌کننده به میدان آمد و عظیمی‌نژاد هم در عین بیان نظرات کارشناسانه، صبور و منعطف بود.
در این میان، حضور یک چهره ناشناخته‌تر برای عموم، در قامت کارشناس رسانه و حلقه واسط ارتباط با جوانان وصله ناجور به چشم می‌آید. ولی برعکس این پیش‌فرض اولیه بشیر حسینی، مدرس دانشگاه صداوسیما با داشتن تخصص‌های مختلف در رسانه و ارتباطات، کارشناس بازی، منتقد و پژوهشگر علوم تربیتی به‌عنوان فردی چندوجهی ظاهر می‌شود و در هر بخش و با هرشرکت‌کننده سبک و استدلال‌های خاص خود را به نمایش گذاشت. به نظر می‌رسد او بنا دارد از پس تجربه کردن تدریس، تالیف، تحصیل، ترجمه و حضور در تلویزیون اینترنتی، این بار در ابعاد ملی نشان دهد چه در چنته دارد. تا اینجای کار هم با نظردهی در هر حوزه‌ای، از موسیقی گرفته تا دوبله و حرکات نمایشی به انتخابش به عنوان یک داور مهر تایید زده. حالا بشیر حسینی بعد از اثبات ضرورت موجودیت تخصص خود روی صحنه پرستاره داوری عصر جدید، در همان شب افتتاحیه، همان طور که گفته بود جدی و عاشقانه عمل کرد و یکی از برگ برنده‌های خود را خرج کرد تا در این زمینه هم نشان دهد که می‌تواند به عنوان یک شخصیت مستقل از اعضای میز داوری عمل کند و با آوردن دلایلی از جمله کشف یک استعداد واقعی بدون تجربه سن و نمایش، محدود بودن زمینه‌های فعالیت و بروز هنرهای بانوان، دشواری حضور از شهرستانی کوچک، برای این انتخاب خود توجیه کافی داشته باشد.
یک شب؛ 7 مبارز
به گفته علیخانی، 3000 ویدئو در 40 رشته متنوع به آدرس برنامه ارسال شده که غالبا در سه شاخه هنری، ورزشی و سرگرمی گنجانده می‌شوند. افراد متقاضی با مهارت‌های ارائه شده در این ویدئوها از یک فیلتر داوری عبور می‌کنند و سپس روی سن عصر جدید آنچه نمایش داده‌اند، مقابل چشم چهار داور حرفه‌ای و ده‌ها تماشاگر در صحنه و میلیون‌ها بیننده تلویزیونی به راستی‌آزمایی گذاشته می‌شود.
شاید اغراق نباشد اگر بگوییم، جای‌جای عصر جدید به واسطه رنگارنگی گونه‌های استعداد به نمایش درآمده، یادآور نام و صحنه‌ای از فیلم‌های خاطره‌انگیزی چون شعبده‌باز، رونین، یاران اوشن و... شده بود که در نوع خود جذاب و مهیج بود. هفت متقاضی از سراسر کشور در هر شب طوری برای این نمایش انگیزه نشان می‌دهند که گویی برای رزم آمده‌اند و هر آن چه دارند حاضر‌ند بدهند ولی دیده و انتخاب شوند.
تیم آغازگر شنبه‌شب، بیشتر از یک شوی استعدادیابی روی سن ظاهر شد و با حرکات نمایشی اکشن و صحنه‌های خطرناک نفس‌ها را در سینه حبس کرد. همین طور جوان شعبده‌بازی که با ادعای بعدا به اثبات رسیده‌اش، یعنی پیش‌بینی ذهنی، ترکیبی از احساسات تعجب، شور و هیجان و چالش ذهنی را برای بینندگان و داوران به ارمغان آورد. رقیب دیگر این صحنه هم با رفیقش ایسمو، حرکات نمایشی زیبا و حساب شده‌ای را با توپ به نمایش گذاشت، اما دیگر شرکت‌کنندگان با مهارت در نقاشی سریع، خوانندگی، توانایی برعکس کردن کلمات به هر زبانی و دوبله، بیشتر جنبه‌های هنری مهارت خود را به نمایش گذاشتند.
عصر جدید با ویژگی‌های خود بازیگران را روی صحنه می‌برد. یکی از امتیازات عصر جدید این است که هیچ‌کس از آن دست خالی بیرون نمی‌رود و با انگیزه‌ای تازه برای یافتن مسیری نو یا ادامه جدی‌تر مهارت‌هایش از صحنه جدا می‌شود. دیگر این که برنامه محدودیت خاصی برای حضور افراد متقاضی ندارد و زن و مرد، کودک و بزرگسال با هر مهارت قابل ارائه‌ای فرصتی برابر برای دیده شدن دارند.
همین طور این برنامه با حذف «خانم برعکس‌کننده جملات» و نیز حفظ «خانم دوبلور» گفت تاکید عصر جدید بر کشف شدن توانمندی‌های شگفتی‌ساز و مفید است و در پایان کسی چهار چراغ سفید می‌گیرد که دور از تقلید و تکرار فن و هنر دیگران، مهارتی خلاقانه داشته باشد.
مردی که بغض نمی کند
نام احسان علیخانی، با روایت ماجراهایی تامل‌برانگیز، جذاب و البته معمولا بغض‌آلود گره خورده. او از راه طولانی برنامه‌های پربیننده‌ای چون ماه عسل، سه ستاره و نیز مشارکت در پروژه‌های تولید فیلم به اینجا رسیده و معلوم است کسی که توانسته چند سال مخاطب انبوه را با کمترین حاشیه با خود همراه کند، در طرح و حرکت جدید خود هم درخشان ظاهر می‌شود. با این‌که الگوهای جهانی استعدادشو از نوع عصر جدید با محوریت مجری اداره نمی‌شود، اما خود علیخانی اصرار دارد مجری نبوده و میزبان برنامه است. باید گفت حضور وی روی صحنه به جرات یکی از دلایل توازن قوا و ایجاد تعادل در زمان‌هایی است که شور و هیجان همه را می‌گیرد و کار از نظم و مسیر ریل‌گذاری شده خارج می‌شود. با این همه باید اعتراف کرد به خاطر همین حضور حداقلی، به کمترین حد ممکن از میزان اثرگذاری روی کلیت عصر جدید و مخاطب رسیده و او را بیشتر در زمان‌هایی از برنامه می‌بینیم که نمایی بسته از میمیک صورت هیجان زده‌اش روی قاب به نمایش درمی‌آید. البته گاه و بیگاه هم با تکه‌پرانی‌هایی یاد حضورش در صحنه می‌افتیم. او به نسبت حضور هر شرکت‌کننده چیزی می‌گوید: «مثل مسؤولان ما که یک چیز می‌گویند ولی برعکس عمل می‌کنند؛ برای خوزستان که مردم نمی‌توانند نفس بکشند، حداقل صدای همدیگر را بشنوند، خوب است؛ هنوز خواننده نشدی و کنسرت نذاشتی، طرفدار پیدا کردی‌ها!» در این بین، به‌رغم خوشحالی به خاطر کاسته شدن از حجم زیاده‌گویی‌هایش در ماه عسل، اما در عصر جدید به جز قلابی برای جذب مخاطبان و طرفدارانش، گویی دلیل دیگری برای حضور روی صحنه ندارد. ولی با همه این نکات، باز هم علیخانی است و کم یا زیاد کار خودش را می‌کند.
و اما قواعد بازی
هدف تیم برنامه‌ساز عصر جدید این است که این برنامه بنا دارد ذره‌بینی دست همه کسانی بدهد که استعدادی دارند و شاید هنوز دیده نشده‌اند تا اگر مسیر را درست آمده‌اند، با قدرت و حمایت بیشتر ادامه دهند و اگر نه از همین جا راه به سمت دیگری کج کنند. فرصتی برای دیده شدن آنهایی که واقعا استعداد دارند و جدا کردن شان از آنها که تنها توهم آن را دارند. یا به اعتقاد امین حیایی که مثل هر هنرمندی در طول عمر حرفه‌ای خود فراوان با نمونه‌هایی از این دست روبه‌رو شده؛ جایی برای کشف شدن و نمایش رسمی استعدادهای واقعی، بیرون از فضای هزار رنگ و نامعتبر مجازی.
اما قواعد امتیازدهی مسابقه دست کمی از بازی شطرنج ندارد. در هر برنامه، هفت شرکت‌کننده روی صحنه می‌روند که یک نفر با رای مستقیم داوران و یک نفر هم از مسیر نرم‌افزار برنامه با رای مردمی راهی فصل دوم برنامه می‌شود. به این ترتیب طی 26 قسمت فصل اول، 52 نفر انتخاب می‌شوند. به جز این موارد، شش نفر هم از 15 عضو باشگاه مهارت بعد از رقابت با یکدیگر به مرحله بعد صعود می‌کنند و دو نفر هم با رای عوامل برنامه عصر جدید به برندگان نهایی که مشتمل بر 60 استعداد هستند، می‌پیوندند.
هر داور در کل فرآیند قضاوت خود در این برنامه، علاوه بر گزینش‌های هر شبه خود، سه اعتبارنامه ویژه در اختیار دارد که در صورت تمایل از آن برای انتخاب موردی که از نظر خودش فکر می‌کند یک استعداد ویژه است، استفاده می‌کند و سه نفر را با فرستادن به باشگاه مهارت به نحوی غیرمستقیم دوباره به دور رقابت‌ها برمی‌گرداند. اما نحوه امتیازدهی هم داستان مجزایی دارد. هر شب چهار داور، چهار رای مثبت یا منفی را در دو مرحله به شرکت‌کنندگان می‌دهند؛ یک مرحله اول برنامه و یک مرحله در شور جمعی پایان برنامه هر شب. در مرحله نخست امتیازدهی، اگر داوران چهار رای مثبت بدهند، متقاضی مستقیم به مرحله آخر شب می‌رود. در صورتی که سه رای مثبت و یک رای منفی، به اعتبار رای اکثریت به مرحله فینال هر شب می‌رود. اگر آرا دو به دو و به عبارتی مساوی شود، علیخانی و تماشاچیان حاضر در برنامه می‌توانند در رای دادن مشارکت کنند و اگر سه رای منفی گرفت که حذف می‌شود.
نکته قابل تامل در این بخش، مشارکت همه افراد در رای‌دهی است؛ از مجری، عوامل برنامه، داوران، تماشاگران و حتی بینندگان دستی بر آتش دارند و تنها از بیرون گود تشویق‌کننده و نظاره‌گر ماجراها نیستند که این ایده هم بسیار برای ادامه حضور مخاطب بهانه‌ای گیراست.
یک صحنه باشکوه
از طراحی پوستر و تریلر تبلیغاتی پیش از شروع پخش برنامه کاملا معلوم بود که استاد انتخاب روایت و خلق شگفتی در ماه عسل در تدارک شگفتی دیگری از نوع خود است. نمایش پیش پرده، اخبار پراکنده و زمزمه‌های رسانه‌ای، همگی خبر از فصلی تازه در ارتقای کیفیت برنامه‌سازی از نظر فنی و محتوایی به صورت توامان داشت. فضای بزرگ و فراخ استودیوی عصر جدید با جای مانور زیاد برای حضور چندین و چند تماشاگر در صحنه برای جو مثبت و هیجانی دادن به برنامه، گستره دید تماشاگر و نماهای متعدد فیلمبرداری، بسیار مهیج و جالب توجه است.

سارا صالحی

رسانه