آب سیاه یا دزد بینایی

افزایش فشار درون چشم می‌تواند به سبب مسدود شدن منافذ تخلیه مایعی باشد که وظیفه تغذیه عدسی، عنبیه و قرنیه را بر عهده دارد.
همچنان که آب در سینک ظرفشویی گرفته شده می‌ماند مایع درون چشمی نیز اگر راهی برای خالی شدنش نباشد در چشم می‌ماند و فشار درون آن را بالا می‌برد.
آب سیاه، دزد پنهان بینایی بوده و ممکن است در آغاز نشانه هشدارانگیزی نداشته باشد و تنها با معاینه کامل چشم است که می‌توان به وجود آن پی برد.
از عوامل ایجاد آب سیاه در کنار افزایش سن می‌توان به نزدیک بینی، جراحت‌ها و ضربه‌های چشمی و بیماری‌هایی مانند مرض قند یا آب مروارید اشاره کرد. گاهی نیز رنگدانه‌های عنبیه از جای خود بیرون می‌آیند و رفته رفته مسیر تخلیه را می‌بندند.
آب سیاه در برخی موارد به صورت موروثی و مادرزادی ایجاد می‌شود که در آن بخش تخلیه مایع درون‌چشمی رشد کاملی پیدا نکرده است.
بیماری آب سیاه باید جدی گرفته شود. سهل انگاری و آگاهی کم درباره بیماری آب سیاه می‌تواند به نابینایی هزاران نفر بینجامد. در معاینه، چشم پزشک فشار چشم را می‌سنجد و در صورت لزوم از عصب بینایی عکسبرداری می‌کند و میدان بینایی و دید پیرامونی را ارزیابی می‌نماید. معاینه‌های کامل برای سن زیر ۶۰ سال باید هر دو یا سه سال یک بار و برای اشخاص بالای۶۰ سال باید با فواصل یک یا دو ساله باشد.
اگر تغییری ناگهانی یا تدریجی در دید خود احساس می‌کنید، سریعا به چشم‌پزشک مراجعه کنید. گرچه آب سیاه بیشتر بی‌نشانه است اما گاه نیز نشانه‌هایی مانند تاری دید،‌درد چشم یا سر، ‌حالت تهوع یا استفراغ و هاله‌های رنگین یا حتی قطع ناگهانی دید در چشم را دارد.
اگر تشخیص و درمان مناسب آب سیاه در مراحل اولیه آن انجام گیرد، می‌توان پیشرفت آن را آهسته یا متوقف کرد.
درمان اغلب با تجویز قطره‌های چشمی و مراجعه هر شش ماه به چشم پزشک برای ارزیابی بیماری است. گاه نیز درمان با لیزر یا جراحی است تا مسیری برای تخلیه مایع چشمی باز شود.

دکتر پاشا انوری

جراح و متخصص چشم