دوربین‌به‌دست‌ها در مسیر کــربلا

تا همین چند سال پیش رسانه‌های غرب درباره اربعین سکوت می‌کردند و کمتر اخبارش به مردم جهان مخابره می‌شد، اما شکوه و عظمت این آیین پرشکوه مقاومت رسانه‌ها را در هم شکسته و توجه خیلی از خبرنگاران و عکاسان را به اربعین جلب کرده است. ویژگی‌های این گردهمایی و تمام تفاوت‌هایی که بین اربعین و سایر ‌آیین‌ها برشمردیم، دسته‌ای دیگر از عکاسان را هم راهی کربلا کرده است.

این عکاسان همسفر با زائران، در تلاش هستند که بزرگ‌ترین گردهمایی مسلمانان جهان را به بهترین و زیباترین شکل ثبت و ضبط کنند و در میان این عکاسان، کسانی هستند که علقه‌های مذهبی ندارند یا دل به آیین و مذهب دیگری سپرده‌اند، اما شکوه اربعین چنان جذبشان کرده که جامه اسلامی به تن کنند، بار سفر می‌بندند و قدم در راه کربلا بگذارند.

چطور اربعین توجه عکاسان را به خود جلب کرده است؟

کلمه اسلام و مسلمانی برای بسیاری از مردم غرب با مفاهیم و کلماتی چون جنایت، ترور، نژادپرستی و امثال آن مترادف است و اگر تا دیروز رسانه‌ها و عکاسان غربی، از این بخش بزرگ از جمعیت جهان به‌دنبال موضوعی برای عکاسی بودند، به همین مفاهیم تیره و تاریک می‌اندیشیدند اما حالا توجه رسانه‌های جهان به اربعین جلب شده آن هم از این بابت که بزرگ‌ترین گردهمایی مسلمانان جهان است، در جغرافیایی بسیار ملتهب برگزار می‌شود و نه تنها خون از بینی کسی نیامده بلکه هر سال به شکوهش افزوده شده است. حالا رسانه‌ها و عکاسان غربی با چهره‌ای تازه و زاویه‌ای دیده نشده از اسلام مواجه شده‌اند و در معرض تصاویری قرار می‌گیرند که بعید است بتوانند در مقابل ثبت و ضبط این تصاویر مقاومت کنند.

خاورمیانه همیشه بهشت عکاسان بوده و مهم‌ترین عکس‌های خبری از این نقطه از جهان ثبت شده است.

حالا که در همین منطقه از جهان، یک رویداد بین‌المللی و مذهبی بسیار باشکوه برگزار می‌شود چرا توجه عکاس‌ها به آن جلب نشود و چرا سراغ چنین موقعیت ویژه‌ای نروند؛ جایی که می‌توانند از یک آیین بزرگ عکاسی کنند، همدلی و عشق را به تصویر بکشند، تنوع و گونه‌گونی زیر یک پرچم را با یک ضربه شاتر شکار کنند و از جاذبه‌های بصری بومی و طبیعی هم بهره بگیرند.

شاید هنوز رسانه‌های غربی در برابر پوشش اخبار و تصاویر مربوط به اربعین مقاومت نشان دهند یا در بهترین حالت مردد باشند و شاید هنوز اربابان رسانه‌های جمعی از نمایش شکوه و عظمت اربعین هراس داشته باشند، اما بعید است گزارشگران و خبرنگاران در این باره بی‌تفاوت بمانند، چون اگر عنوان بزرگ‌ترین گردهمایی مذهبی جهان در هر کجای دنیا به هر آیین دیگری اطلاق می‌شد، حتما برای عکاسان جذاب می‌بود چه رسد به این‌که در خاورمیانه واقع شده و شیعیان مسلمان که بیشتر از پیروان مذاهب دیگر مورد سوءتفاهم قرار گرفته‌اند، آن را برگزار می‌کنند.

کدام عکاس‌ها به اربعین می‌روند؟

سفر با کوله‌پشتی به سبک و سیاقی جذاب و پرطرفدار برای جهانگردی بدل شده و البته به شیوه و روشی برای عکاسی. در سراسر جهان بک‌پکرها یا عکاسان کوله‌پشتی به هر گوشه جهان سفر می‌کنند و از آداب و رسوم و سبک زندگی مردم جهان عکس می‌گیرند. آیین‌ها و مراسم مذهبی هم بخشی از مواردی است که مورد توجه این عکاسان قرار می‌گیرد. طی چند سال اخیر که به‌‌رغم مشکلات و تهدیدهای فراوان، مراسم اربعین برگزار شده و هر سال بهتر و باشکوه‌تر از سال قبل، عکاسان بدون مرز، کسانی که برای دل خودشان عکاسی می‌کنند و عکاسان کوله‌پشتی هم به این گردهمایی بزرگ توجه نشان داده‌اند و در کنار عکاسان آژانس‌های خبری و مطبوعاتی در این مراسم شرکت می‌کنند. از جمله این عکاسان می‌توان سحر طوسی را نام برد که این روزها با کوله‌پشتی‌اش راهی کربلا شده است. او همیشه از زندگی و فرهنگ‌های بومی و محلی عکاسی کرده است و عکاسی را نوعی تعارف نگاهش به دیگران می‌داند. به عبارتی این عکاس جوان آنچه در گوشه و کنار جهان در سفرهایش می‌بیند را به دیگران تعارف می‌کند تا آنها هم تماشاگر زیبایی‌های جهان باشند.

طوسی این روزها در کشور عراق به سر می‌برد و از این کشور و البته از مراسم اربعین عکاسی می‌کند. او عراق را کشوری صاحب تمدن و فرهنگی بسیار کهن می‌داند و اربعین را واقعه بزرگی توصیف می‌کند که این روزها در حال وقوع است و دلش می‌خواهد در واقعه حضور داشته باشد و امید دارد که بتواند آن را در قاب دوربینش ثبت کند.

این عکاس جوان که برای عکاسی به شهرها و کشورهای مختلف سفر می‌کند و معتقد است زندگی او فرای مذهب، سیاست و قوانین ساخته شده توسط دولت‌هاست، حالا در عراق حجاب برسر کرده تا به گفته خودش لباس مناسب برای حضور در این کشور را بر تن داشته باشد و بتواند واقعه بزرگ - اربعین- را عکاسی کند.

گروه

ادبیات و هنر