اگر تاندون آشیل پاره شود

پریدن هنگام ورزش بدون گرم کردن کافی می‌تواند یکی از عوامل مهم آسیب و حتی پارگی تاندون آشیل باشد. در ورزشکاران هم حرکاتی مثل دویدن و توقف ناگهانی از علل مهم این آسیب به شمار می‌رود.

دردی شدید، تیز و ناگهانی در این افراد گزارش شده که شدت آن به نوع و وسعت آسیب بستگی دارد. معمولا بیمار از محدودیت مچ پا و حس سوزش در ناحیه پشت پا شکایت دارد که به آسانی برطرف نمی‌شود. علائم آسیب تاندون آشیل معمولا ابتدا به صورت دردی مبهم بروز می‌کند، هر چند به مرور و به دنبال پارگی‌های ریز، تورم و کشیدگی بیش از حد به پارگی کامل و دردی تیز و شدید و ناگهانی تبدیل می‌شود. در این مرحله ممکن است بر اثر جدا شدن تاندون آشیل از عضله پشت ساق، صدای کندگی در پشت مچ پا شنیده شود. اما وقتی این تاندون ملتهب می‌شود، اطراف مچ هم متورم می‌شود.

درمان این مشکل بستگی به این دارد که تاندون آشیل پاره شده، به صورت مزمن ریش ریش شده، متورم شده، کشیده شده یا بیش از حد و مکرر تحت انقباض عضله پشت ساق پا قرار گرفته است.

فیزیوتراپیست پس از ارزیابی این موضوع و فراهم کردن مراحل ابتدایی، برنامه‌های تمرینی تقویت عضله، بهبود انعطاف پذیری عضله و تاندون و آموزش راه رفتن را به صورت مرحله به مرحله برای بیمار اجرا می‌کند. در مرحله ارزیابی فیزیوتراپیست محل درد، میزان تحمل بیمار در مقابل درد و حرکاتی که درد را تشدید می‌کند از بیمار می‌پرسد.

این‌که آیا فعالیت‌هایی مانند پایین آمدن از پله، راه رفتن، دویدن و بالا آمدن روی انگشتان پا درد را تشدید می‌کند یا نه. بعد از این مرحله و مشخص شدن محل آسیب و میزان صدمه به تاندون، درمان ضد التهابی برای کم کردن تورم و تسهیل روند ترمیم آغاز می‌شود. اولتراسوند به همین منظور و برای کلاژن سازی در بافت آسیب‌دیده بسیار مؤثر است.

استفاده از ماساژ یخ هم در فیزیوتراپی می‌تواند ضمن کم کردن درد و تورم، اسپاسم عضله پشت ساق را بهبود بخشد. امواج شوکی هم درمان نسبتا جدیدی است که ضمن کاهش درد، روند ترمیم تاندون آشیل را تسریع می‌کند. بعد از مرحله کاهش درد و التهاب، نوبت به تقویت عضلات این ناحیه می‌رسد.

انقباض عضله پشت ساق همراه با کشش که توسط فیزیوتراپیست اعمال می‌شود، یکی از بهترین روش‌های تقویت این ماهیچه است. این روش با اعمال فشار مؤثر به تاندون باعث قوام آن می‌شود.

استفاده از نوارهای کشی چسب‌دار هم باعث افزایش ثبات این تاندون می‌شود که به آن تکنیک «تیپینگ» اتلاق می‌شود. تجویز مچ بندهای مناسب روش دیگری برای اصلاح حرکات نامناسب مچ پاست که فشارهای غیر طبیعی وارد بر تاندون را کم می‌کند.

در نهایت با بهبود قوام تاندون بیمار آماده می‌شود با آموزش صحیح اصول فیزیوتراپی بتدریج به تمرینات قبلی و زندگی طبیعی خود برگردد. در این مرحله بیمار با پرهیز از انجام تمرینات و حرکات صدمه زننده، روند بازگشت به عملکرد طبیعی را تسریع می‌کند و مانع عود مجدد علائم می‌شود.

دکتر پرهام پارسانژاد

فیزیوتراپیست