قصه اساطیر حاصل کاوشی است در دل هزار و یک شب و نگاهی دارد به قصههای مردم آن هم از منظر مبانی اسطورهها. این کتاب رهاورد تازهای است از محمدعلی علومی که توسط نشر آموت منتشر شده است.
علومی در این کتاب از «هزار افسان» دوران هخامنشیان و اشکانیان که منبع اصلی «هزار و یک شب» است تا افسانههای رایج در فرهنگ مردم را کاویده است. او در این کتاب به هزار و یک شب پرداخته که به عقیده بورخس بزرگترین داستانها در تمام زمانهاست و مظهر درآمیختگی رمز و نماد با عاطفه و تفکر و تخیل انسان و نیز قصههای عامیانه را بررسی کرده که به زبان ساده و رایج روزگار از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و سنت شفاهی قصهگویی (نقالی) را پدید آورده است.
در این کتاب محمدعلی علومی از حضور تفکر زروانی در دوره هخامنشیان بر هزار و یکشب حکایت کرده که خیر و شر و اورمزد، نمود همه نیکیها زروان و اهریمن، نمود همه شر و بدیهای زروان است و از اعتقاد زروانگرایان درباره سبب وجود شر در جهان نوشته و دلیل وجود خاتون و کنیزکان و پیرزنهای عفریته در قصههای هزار و یک شب.
قصه اساطیر محمدعلی علومی حکم چراغی را دارد که وجه دیگری از هزار و یک شب را روشن میکند؛ وجهی که نشان میدهد قصههای هزار و یک شب فقط برای سرگرمی نیست. قصه اساطیر دو کتاب در یک مجلد است. کتاب اول به تحلیل و بررسی هزار و یکشب اختصاص دارد و کتاب دوم درباره قصههای ایرانی و مبانی اساطیری است. علومی در کتاب دوم به بررسی قصههای ایرانی و مبانی اساطیری میپردازد. دختر نارنج و ترنج، نگار، مرجان، میز مرجان ِ مست و خمار، فاطیکو و سبزقبا، دختر سلطان، درخت شاهتوت، ابراهیم و پیسوز، دختر کفش طلا، دایه پوستینپوش، دختر خونبرفی، بلبل سرگشته و عمه گرگی از جمله این قصهها هستند. کتب پنج پیوست هم دارد که در کنار منابع و فرهنگاعلام، پایانبخش سفر محمدعلی علومی به دنیای اساطیر است.