نسخه‌ای برای پیشگیری از پوکی استخوان

استخوان‌ها علاوه برکارهای مکانیکی، عملکردهای متابولیک هم دارند. چند مثال از عملکرد مکانیکی استخوان عبارت است از کمک به حرکت اندام‌ها. همچنین نگهداری بعضی اعضای بدن مثل جمجمه که از مغز محافظت می‌کند.

کلسیم که در استخوان‌ها قرار دارد، اگر جابه‌جا شود و در خون افزایش یابد برای قلب مضر است. این مثال آخریعنی متابولیسم کلسیم، نشان‌دهنده عملکرد متابولیکی استخوان است.

چگونه می‌توان تراکم استخوان را افزایش داد؟

با تحریک سلول‌های استخوان‌ساز.

با فعالیت فیزیکی این سلول‌ها تحریک می‌شوند و شروع به ساخته شدن می‌کنند. ورزش ساده که تحمل وزن را داشته باشد روی استخوان‌سازی موثر است. 30دقیقه پیاده‌روی مفید است. البته بهتر است پیاده‌روی و ورزش از کودکی شروع شود و مداوم باشد. اگر کسی آرتروز دارد، دیگر نباید با پیاده‌روی به زانوی خود فشار بیاورد. برای این افراد آب درمانی یا راه رفتن در آب توصیه می‌شود. برای استخوان‌سازی مصرف لبنیات که کلسیم دارد، مفید است. ملاط استخوان، کلسیم وفسفر است. ویتامین D وظیفه هدایت این املاح به استخوان را دارد. در سنین بالای 50 سال نیاز به کلسیم افزایش می‌یابد. چون جذب کلسیم کاهش می‌یابد. شیر، ماست و پنیر، لبنیات مفیدی هستند. اما نباید دریک وعده همه این خوراکی‌ها را مصرف کرد، زیراجذب بخوبی صورت نمی‌گیرد. مثلا در وعده صبحانه نباید همزمان از شیر و پنیر استفاده کرد. برای رفع کمبود ویتامین D باید روزانه به مدت 15تا20دقیقه در برابر نور آفتاب قرار گیریم. طوری‌که از آرنج به پایین و زانو به پایین به‌طور مستقیم با نورتماس داشته باشند. کمبود ویتامین D را می‌توان از طریق مصرف مکمل جبران کرد. اما باید آن را پزشک تجویز کند آن هم بعد از انجام آزمایش سرمی (خون).

آزمایش تراکم استخوان برای چه کسانی لازم است؟

خانم‌های بالای 65 سال و آقایان بالای 70 سال باید انجام دهند. غیر از این، افراد در معرض خطر هم باید این تست را انجام دهند. ابتلا به برخی بیماری‌ها و مصرف برخی داروها، باعث پوکی استخوان می‌شوند. اما نباید بیمار به دلیل پوکی استخوان مصرف دارو را کنار بگذارد و پزشک باید تصمیم بگیرد. برای خانم باردار تست تراکم استخوان انجام نمی‌شود. برای سایرین اگر پزشک لازم بداند که این تست انجام شود، سالی یک بار یا شش ماه یک‌بار، اشعه اشکالی ایجاد نمی‌کند.

آیا سن ابتلا به آرتروز در خانم‌های ایرانی نسبت به سایر کشورها پایین‌تر است؟

در ایران خانم‌ها در 35 تا40 سالگی به آرتروز مبتلا می‌شوند. ولی در اروپا این سن بالای 55 تا 60 سالگی است. در ایران خانم‌ها بیشتر به آرتروز مبتلا می‌شوند، زیرا این افراد بی‌احتیاطی می‌کنند، صبح تا شب سرپا آشپزی و فعالیت‌های زیادی را انجام می‌دهند.

به افرادی که به علت معلولیت نمی‌توانند پیاده‌روی کنند، چه توصیه‌ای دارید؟

این افراد لازم است از طب فیزیکی کمک بگیرند. البته این افراد باید بررسی و اگر مشکل دارند، درمان شوند.

بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، بیماری‌های التهابی مفصلی و هر بیماری التهابی دیگر فرد را مستعد پوکی استخوان می‌کند. همچنین یائسگی زودرس، درآوردن تخمدان‌ها در سن پایین و برخی بیماری‌های هورمونی، فرد را مستعد ابتلا به پوکی استخوان می‌کند. کسی که کم‌کاری تیروئید دارد، باید داروی مربوط را مصرف کند.

لوتیروکسین را باید با نظر پزشک مصرف کند در غیر این صورت خطر نرسیدن هورمون تیروئید به بدن بیشتر از پوکی استخوان است. باتوجه به اهمیت این هورمون همه نوزادان در بدو تولد از نظر کم‌کاری تیروئید باید بررسی شوند تا اگر مشکلی وجود دارد، مشخص شود و درمان صورت گیرد. درمان نشدن، باعث عقب‌افتادگی ذهنی و جسمی می‌شود.