منظور از چاقی چیست‌ و چرا چاق می‌شویم؟

به گزارش جام جم،‌ چاقی حتی کودکان راهم درگیر می‌کند و آنها اضافه وزن را به دوران بزرگسالی هم می‌برند.

به طور معمول بی‌ام‌آی یا شاخص توده بدنی از تقسیم وزن برحسب کیلوگرم بر مجذور قد برحسب متربه دست می‌آید. اگرحاصل این تقسیم بین 5/18تا25باشد وزن فرد مناسب است. اگربین 25تا30باشد اضافه وزن محسوب می‌شود.

اگر این عدد30 تا 35 باشد چاقی درجه یک و اگر این عدد بین 35 تا40 باشد، چاقی متوسط یا درجه دو و بالا ی 40 چاقی شدید یا چاقی مرضی است. اگر چاقی ساده باشد به این معنی است که هیچ بیماری ایجادکننده آنها نیست. بعضی بیماری‌ها باعث افزایش اشتها می‌شوند، مثل وجود تومور در هیپوتالاموس که باعث افزایش اشتها می‌شود.

تومور در این ناحیه بسیار نادر است. از هر ده هزار مورد چاقی یک مورد آن به این علت است. افزایش عملکرد غده فوق کلیه باعث اضافه وزن و چاقی می‌شود. کم‌کاری تیروئید اگر شدید باشد درجاتی از چاقی ایجاد می‌کند که افزایش وزن حداکثر سه تا پنج کیلوگرم است. کم‌کاری تیروئید آب میان بافتی یا آب زیرپوستی را زیاد می‌کند و چربی را زیاد نمی‌کند و با درمان خوب می‌شود. وراثت 60 تا 70درصد باعث اضافه وزن و چاقی می‌شود. اگر یک والد چاق باشد 10 تا 20 درصد باعث چاقی می‌شود. والدین چاق، بچه‌های چاق دارند. به دو دلیل یکی وراثت و دیگری رفتار که تاثیرگذار است. اگر چاقی مرضی نیست، بیش از 95 درصد ساده است که عوامل ژنتیک زمینه‌ساز آن است.

پیشگیری از چه زمانی شروع شود؟

اهمیت پیشگیری به این علت است که وقتی کسی چاق می‌شود خیلی وزن کم کردن برای او دشوار است و سخت‌تر از آن حفظ وزن است. در حال حاضر، هم تحرک کمتر شده و هم غذا در دسترس ما بیشتر شده است. البته پیشگیری هرچه زودتر باشد اثر بیشتری دارد. بهترین سن، قبل از شش سالگی است. حتی رژیم غذایی مادر هنگام بارداری روی ذائقه کودک تاثیرگذار است. اگر مادر غذای پرادویه بخورد بر ذائقه کودک تاثیر می‌گذارد. بهترین شیر، شیرمادر است. بچه‌هایی که از شیرخشک تغذیه می‌شوند، اضافه وزن هم در آنها بیشتر دیده می‌شود. بچه‌های چاق از غذای کمکی زود هنگام استفاده کرده‌اند.

کسی که زیاد گوشت می‌خورد چرا مبتلا به استخوان درد می‌شود؟

استخوان درد غیراختصاصی است. این افراد باید رژیم غذایی سالم داشته باشند. میوه و سبزی مصرف کنند و چون گوشت قرمز چربی مخفی دارد، کمتر استفاده کنند. لبنیات کم چرب بخورند. افراد نباید بیش از سه یا چهار بار در هفته گوشت قرمز بخورند. سعی کنید ماده‌ای که شما را ناراحت می‌کند، کمتر بخورید.

آیا استفاده از کرم و پماد برای رفع چربی شکم مفید است؟

در این زمینه تبلیغات زیاد است ما حدود 30میلیون نفر افراد چاق در کشورمان داریم و این می‌تواند سود کلانی برای افراد سودجو پدید آورد. اگر افراد تحرک داشته باشند، ورزش کنند، شیوه زندگی سالم داشته باشند به سلامت روانی اهمیت دهند احساس خوب بودن به فرد دست می‌دهد. اگر چاقی فقط شکم است، روش‌های موضعی مثل لیپوساکشن می‌تواند کمک کند.

روش‌های جراحی امروزه خطر اندکی دارد که قابل اغماض است. افرادی که سندرم تخمدان پلی کیستیک و اشتهای زیادی دارند و چاق هستند اساس درمان آنها کم کردن وزن است. مصرف داروها، روش‌های فرعی درمان است. تغییر شیوه زندگی برای اینها مشکل است. تغییر عادات غذایی، تغییر عادات فعالیتی برای آنها
مشکل است.

آیا کلینیک‌های درمان چاقی داریم؟

بله در مراکز دانشگاهی تیم جراحی چاقی و سایر تخصص‌های مرتبط با آن وجود دارد.
5 تا10درصد موارد چاقی متوسط و شدید برای جراحی کاندیدا می‌شوند و90 درصد بقیه باید به شیوه زندگی درست عمل کنند.

دکتر مجید ولی‌زاده

فوق‌تخصص بیماری‌های درون‌ریز و متابولیسم در مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی