ابهامات جای خالی ایران

این قطعنامه که خواهان توقف عملیات نظامی دولت میانمار علیه اقلیت مسلمان روهینگیا در این کشور شده همچنین از دبیرکل سازمان ملل متحد می‌خواهد نماینده‌ای در امور میانمار معرفی کند. قطعنامه محکومیت دولت میانمار با 122 رای مثبت، 10 رای منفی و 24 رای ممتنع در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد. سوریه، چین، روسیه، کره‌شمالی، بلاروس، کامبوج، لائوس، فیلیپین، زیمبابوه و میانمار کشورهایی بودند که به این قطعنامه رای مخالف و منفی دادند. موافقت اکثریت اعضای مجمع عمومی سازمان ملل با قطعنامه صادر شده علیه دولت میانمار در حالی است که نماینده ایران در رای‌گیری شرکت نکرد. باوجود این‌که بجز ایران 36 کشور دیگر هم در میان غایبین این جلسه بودند، اما این سوال مطرح شد که چرا نماینده جمهوری اسلامی ایران با وجود اتخاذ موضع مشخص و قاطع در حمایت از مسلمانان میانمار و به رغم این‌که مقامات ایرانی بارها در موضعگیری‌ها و سخنرانی‌های خود از اقدامات نظامیان میانمار علیه مسلمانان روهینگیا بشدت انتقاد کرده بودند در آن رای‌گیری شرکت نکرد.

توضیح دفتر ایران در سازمان ملل

به‌دنبال این انتقادات، دفتر نمایندگی ایران در نیویورک ، دلیل حضور نداشتن ایران هنگام رای‌گیری درباره قطعنامه علیه دولت میانمار را سیاست‌زدگی کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد اما این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در 20 نوامبر در جلسه رای‌گیری به قطعنامه همین کمیته درباره حق خودمختاری فلسطینی‌ها شرکت کرده و رای مثبت داده‌ بود.

در همین ارتباط علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با جام‌جم، در ارتباط با عدم حضور ایران در جلسه رای‌گیری می‌گوید: این اقدام ایران، مناسب نبود.

وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک عضو سازمان ملل نمی‌تواند به‌دلیل آرای نادرست صادر شده از سوی یک کمیته، بنا به صلاحدید خود در جلسات رای‌گیری آن شرکت نکند. چراکه موضوع میانمار و جنایات نظامیان این کشور علیه مسلمانان روهینگیا آنقدر از درجه اهمیت برخوردار است که ایران باید در آن جلسه حضور می‌یافت.

این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: جنایات صورت گرفته علیه مسلمانان روهینگیا آنقدر مهم است که پاپ باوجود مسیحی بودن برای آنها دلسوزی کرده و با آنها همدردی می‌کند، اما جمهوری اسلامی ایران در رای‌گیری علیه محکومیت این جنایات شرکت نمی‌کند.

سازمان ملل در اختیار قدرت‌های بزرگ

البته برخی کارشناسان هم از نبودن ایران در جلسه کمیته سوم، حمایت می‌کنند.

قاسم شعبانی، حقوقدان در گفت‌وگو با جام‌جم در این ارتباط گفت: با توجه به این‌که کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل از سال‌ها قبل همیشه درصدد مقابله یا به نحوی رفتار نادرست با ایران خصوصا در حوزه حقوق بشر بوده طبیعی است جمهوری اسلامی ایران در این مقطع نباید تصمیمات این کمیته را به رسمیت می‌شناخت.

این حقوقدان گفت: اساسا سازمان ملل و کمیته‌های آن عموما در اختیار قدرت‌های بزرگ بویژه آمریکا قرار دارد، بنابراین ایران هر چقدر مستقل‌تر باشد بهتر است. شعبانی گفت: حضور ایران در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل در مورد فلسطین احتمالا دلیل داشته و سیاست کلی در آن مقطع حضور بوده است.

ارسال یادداشت برای تصحیح ‌موضع قبلی

به دنبال واکنش‌ها نسبت به نبودن ایران در جلسه بررسی جنایات دولت میانمار، رای مثبت جمهوری اسلامی ایران به قطعنامه مربوط به نقض حقوق بشر در میانمار دیروز با ارسال یادداشت رسمی به دبیرخانه سازمان ملل متحد ثبت شد.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه با اعلام این خبر، بار دیگر بر موضع قاطع جمهوری اسلامی ایران در حمایت از مسلمانان آواره میانمار و محکومیت جنایات وحشیانه نیروهای نظامی علیه آنان تاکید و خاطرنشان کرد: عدم شرکت کشورمان در رای‌گیری مربوط به نقض حقوق بشر در میانمار با عنایت به برخی ابعاد فنی و کارشناسی بوده است؛ اما با توجه به اهمیت ملاحظات سیاست خارجی جمهوری اسلامی و مبانی اصولی سیاست خارجی کشور، با ارسال یادداشت رسمی به دبیرخانه سازمان ملل متحد، رای مثبت جمهوری اسلامی ایران به این قطعنامه ثبت شد.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه اخیر مستمرا به روند سیاست‌زدگی و برخورد تبعیض‌آمیز مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعتراض کرده و سیاست اصولی ایران مخالفت با طرح وضعیت‌های کشوری در کمیته سوم مجمع بوده است؛ لذا همواره بجز قطعنامه‌های مربوط به فلسطین که طی دستور کار دیگری بحث می‌شود و ایران همواره به آنها رای مثبت داده است، به قطعنامه های مربوط به وضعیت حقوق بشر در کشورها رای منفی داده شده است.

قاسمی افزود: با این حال در قضیه میانمار با توجه به عمق جنایات، با وجود رویه کشور علیه قطعنامه رای داده نشد و از شرکت در رای‌گیری خودداری شد ولی همزمان طی بیانیه‌ای ضمن محکومیت اقدامات دولت میانمار و حمایت قاطع از مسلمانان روهینگیا تاکید کرد که عدم مشارکت کشورمان در رای گیری صرفا منعکس‌کننده موضع ایران در قبال رویه مردود برخورد سیاسی با حقوق بشر است و ارتباطی با محتوای قطعنامه ندارد.

به‌گفته وی به رغم این ملاحظات فنی و کارشناسی، نظر به اهمیت دفاع از حقوق مسلمانان میانمار بهتر بود ملاحظات کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر ملاحظات کارشناسی ترجیح داده می‌شد و لذا امروز با ارسال یادداشت رسمی به دبیرخانه سازمان ملل، رای مثبت جمهوری اسلامی ایران به این قطعنامه ضمن تاکید بر موضع اصولی کشور در مردود بودن روند سیاست زدگی در بررسی حقوق بشر ثبت و به‌این شکل در جهت تصحیح موضع قبلی اقدام لازم و فوری به عمل آمد.