تعطیلات تابستانی کودکان به رنگ سلامت

دکتر فریبا شیروانی، فوق‌تخصص عفونی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم عوامل خطرزای عفونی کودکان در هوای گرم تابستانی و راهکارهای ایمنی در برابر این بیماری‌ها را برمی‌شمرد.

اسهال و استفراغ در سفر

طی مسافرت در تابستان، احتمال استفاده از آب آلوده یا غذای مشکوک افزایش می‌یابد. به این ترتیب امکان ابتلا به اسهال‌های عفونی نیز زیاد می‌شود. نگه‌داشتن غذای پخته یا به‌طور مثال سالاد الویه در ظروف دربسته در طول مسافرت باعث رشد ارگانیسم‌ها در غذا می‌شود.

از طرف دیگر در این فصل امکان تماس کودکان با یکدیگر بیشتر بوده و شست‌وشوی دست در هنگام استفاده از دستشویی و قبل از غذا خوردن فراموش می‌شود. مصرف میوه‌ها و سبزیجات نشسته نیز مشکل دیگری است که احتمال اسهال و استفراغ را افزایش می‌دهد.

ناگفته نماند که رعایت نکردن بهداشت مانند نشستن دست بعد از دستشویی یا هنگام غذا خوردن، استفاده از پستانک، مصرف نکردن شیر مادر، رفتن به مهدکودک و خوردن غذاهای فست فود نیز با تضعیف سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به اسهال و استفراغ را در کودکان افزایش می‌دهد.

کودکان را در برابر عفونت، ایزوله کنید

رعایت نکات زیر می‌تواند تا حد زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های عفونی موثر باشد:

درمان و کنترل بیماری‌های اولیه روده

توجه به نیازهای اولیه غذایی کودکان درحال رشد، داشتن نظم غذایی و عدم مصرف مواد غذایی کم‌ارزش مانند پفک، چیپس، شکلات و کیک.

شست‌وشوی دست بعد از دفع و قبل از صرف غذا

دفع بهداشتی پوشک کودک و عدم شست‌وشوی کودک بعد از دفع در دستشویی عمومی خانواده

استفاده از غذاهای تازه پخته شده، نگهداری غذاهای پخته شده در یخچال و صرف غذا در رستوران‌های مطمئن.

شست‌وشو و جوشاندن پستانک و شیشه شیر کودک روزانه و به‌طور مداوم.

دختران در خطر عفونت ادراری

در صورت بروز استفراغ و تب در کودکان در فصل تابستان اولین بیماری که به فکر پزشک می‌رسد ابتلا به مسمومیت‌های غذایی است، اما حتی اگر این استفراغ با اسهال هم همراه شود، بخصوص در دختران لازم است احتمال عفونت ادراری نیز بررسی شود.

در فصل تابستان رفتن به استخرها ممکن است احتمال عفونت ادراری را بخصوص در دختران افزایش دهد. زیاد مصرف کردن مواد ضدعفونی‌کننده در آب استخرها باعث التهاب پوست و ناحیه تناسلی کودک می‌شود که احتمال ورود و رشد میکروب را در دستگاه ادراری افزایش می‌دهد و در صورتی که آب آلوده باشد نیز احتمال ورود میکروب به دستگاه ادراری محتمل است.

بی‌شک، توجه به شست‌وشوی کامل کودک بعد از دفع ادرار و مدفوع، نپوشیدن لباس‌هایی با جنس نایلونی و تنگ، مصرف مایعات فراوان، استفاده از استخرهای بهداشتی، جلوگیری از یبوست و انجام آزمایش ادرار در پیشگیری از عفونت‌های ادراری کودکان بسیار موثر است.

تابستان وآلودگی‌های گوارشی

شنا و آب‌تنی در تابستان گرچه لذتبخش است، اما با خطر ورود آب آلوده به دفعیات انسانی یا آلوده به ارگانیسم‌های بیماری‌زا را نیز به همراه دارد.

از سوی دیگر، حضور افراد در محیط‌های شلوغ مانند شهربازی‌ها یا پارک‌ها نیز امکان تماس افراد بیمار را با کودکان سالم افزایش می‌دهد.

از سوی دیگر، مصرف غذاهای خارج از منزل در رستوران‌ها نیز احتمال ابتلا به بیماری‌هایی که توسط غذاهای نیم‌پز و آلوده منتقل می‌شوند را بیشتر می‌کند. به‌علاوه با کم‌شدن میزان خواب و استراحت در طول تابستان نیز باعث آماده شدن بدن میزبان برای ابتلا به بیماری‌های عفونی می‌شود.

مراقب عفونت‌های خونی تابستانی باشید

بیماری‌های عفونی ویروسی شامل ویروس‌های تابستانی و انتروویروس‌ها در فصل تابستان افزایش می‌یابد. این ویروس‌ها در مرحله‌ای از بیماری‌زایی خود وارد خون کودک شده و در مواردی باعث تب‌های شدید و طولانی در کودکان می‌شوند. میکروب‌هایی که باعث اسهال‌های عفونی و خونی در کودکان می‌شوند در کودکان سالم ممکن است به‌طور نادر وارد خون شوند. این کودکان حال عمومی بد پیدا کرده و ممکن است دچار شوک عفونی شوند. ابتلا به عفونت آمیبی ممکن است کبد را نیز گرفتار کرده حتی آبسه آمیبی ایجاد شود.

این عوارض در کودکان سالم بسیار نادر است و اگر کودکی این عوارض را تجربه کند لازم است از نظر فاکتورهایی که احتمال انتشار این میکروب‌ها را به خون افزایش می‌دهد نیز بررسی شوند. توجه داشته باشید که درمان زودرس اسهال‌های عفونی بخصوص اسهال‌های خونی، توجه به تغذیه صحیح کودک در طول ابتلا به بیماری، تشخیص و درمان به موقع عفونت ادراری و تشخیص عفونت خونی ودرمان به موقع آن بسیار اهمیت دارد.

بیماری گوش‌ها در استخر

در کودکانی که به‌طور مداوم در روزهای تابستانی به استخر می‌روند، کودکانی که آلرژی پوستی دارند، از محافظ گوش استفاده نمی‌کنند و در آب‌های آلوده آب‌تنی می‌کنند احتمال عفونت گوش خارجی وجود دارد که به‌صورت خارش و درد و خروج ترشحات چرکی و بودار از گوش خود را بروز می‌دهد.

در صورت ابتلا به عفونت‌های تنفسی نیز ممکن است التهاب گوش میانی به‌صورت تب و درد گوش رخ دهد.

پس لازم است در صورت امکان از محافظ گوش استفاده شود و بعد از آب‌تنی در استخر، گوش‌های کودک خشک شود و در آب‌های آلوده آب‌تنی انجام نشود.

پونه شیرازی

دانش و سلامت