پوست خود را نیمـرو نکنید!

دعوت سرطان به بدن!

قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند به سرطان مبتلا شود که پوست از این امر مستثنا نیست. تومورهای پوستی را به طور کلی به دو گروه ملانومی و غیرملانومی دسته‌‌بندی می‌کنند. تومورهای غیرملانومی، در واقع از سلول‌های قسمت بالایی پوست (اپیدرم - Epidermis )، به وجود می‌آید. دلایل زیادی می‌تواند در ابتلا به تومورهای غیرملانومی نقش داشته باشد، ولی به طور کلی تشعشات ماوراء بنفش (خورشید یا لامپ‌های نئون یا کم مصرف) و مواد شیمیایی (مانند آرسنیک) می‌تواند در ابتلا به این نوع تومور نقش داشته باشد. دستگاه‌های سولاریوم با تشعشات ماوراء‌بنفش کار می‌کند، به همین دلیل می‌تواند در ایجاد تومورهای پوستی نقش داشته باشد ولی متاسفانه برخی افراد پوست خود را در معرض این اشعه قرار می‌دهند. علاوه بر این اشعه ایکس، تشعشعات حرارتی نیز می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به سرطان کند.

مروارید‌های ناخوشایند

تومورهای اولیه پوست، اغلب به حالت برجسته بوده و رنگ آنها مرواریدی یا شفاف است و معمولا رگ‌های ظریف روی سطح ضایعه ایجاد می‌شود. این تومورها بعد از گذشت مدت زمانی، برجسته‌تر، بزرگ‌تر و تیره‌تر خواهد شد. سطح ضایعه ممکن است خشن، پوسته‌دار یا زخمی شود، حتی گاهی زخمی عمیق نیز به وجود می‌آید. برخی دیگر از تومورهای پوست، ظاهری فرورفته و چسبیده به بافت‌های زیرین دارند. ضایعات ناشی از سرطان می‌تواند به صورت چند ضایعه روی پوست نیز به وجود بیاید و همیشه به صورت یک ضایعه تنها نیست. چنانچه تومور از نوع سلول سنگفرشی (نوعی از تومورهای غیر ملانومی پوست) باشد با علائمی چون ظاهر برجسته یا پهن با سطحی زگیلی شکل یا زخمی دیده می‌شود. توده‌های این نوع تومور ممکن است حاشیه‌ای منظم یا نامنظم داشته باشند، ضمن این‌که گاهی هم در زخم خونریزی به وجود می‌آید. چنانچه فردی به این تومور مبتلا شود، روی لب یا نواحی تناسلی، شیار یا خراش کوچکی به وجود می‌آید که این خراش بهبود پیدا نمی‌کند و دائما خونریزی خواهد داشت. این تومور بیشتر روی صورت، بخصوص بینی، گوش‌ها و گونه‌ها ایجاد می‌شود همچنین احتمال به وجود آمدن این تومور روی ساعد، بازو، اطراف ناخن و ساق پا نیز وجود دارد.

سولاریوم را فراموش کنید

یکی از انواع تومور‌های پوست، ملانوم نام دارد که از سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست ایجاد می‌شود. این نوع تومور جزو تومورهای خطرناک به حساب می‌آید و ابتلا به آن، در حال افزایش است. یکی از مهم‌ترین عواملی که در ابتلا به این تومور می‌تواند نقش داشته باشد، اشعه ماوراءبنفش است. آن دسته از افرادی که دچار سوختگی با نور خورشید یا با منابع مصنوعی ایجاد نور ماوراء بنفش (سولاریوم یا دستگاه‌های مشابه برنزه کننده پوست) می‌شوند، بیش از سایر افراد، مستعد ابتلا به این نوع از سرطان پوست هستند. البته نقش ژنتیک را در ابتلا به این نوع سرطان، نباید نادیده گرفت.

همچنین برخی گونه‌های ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papillomavirus)، می‌‌تواند در ابتلا به تومورها نقش داشته باشد. برخی گونه‌های این ویروس، در واقع عامل به‌وجود آورنده زگیل تناسلی محسوب می‌شود و می‌تواند باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم و سرطان مقعد شود. گونه‌ای از این ویروس می‌تواند در به وجود آوردن سرطان سلول سنگفرشی دور ناخن نقش داشته باشد. علاوه بر این، افراد مبتلا به نقص ایمنی یا آن دسته از افرادی که از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی (داروهایی برای پیوند عضو) استفاده می‌کنند، بیش از سایرین مستعد ابتلا به سرطان هستند. زخم‌های طولانی‌مدت و مزمن (زخم بستر)، زخم جراحی‌ یا سوختگی هم می‌تواند در ابتلا به سرطان نقش داشته باشد.

آفتابی که سرطان‌زاست

یکی از سرطان‌هایی که ارتباط مستقیمی با تماس طولانی‌مدت با نور خورشید دارد، سرطان سلول قاعده‌ای (BCC) است. این نوع سرطان در واقع بدخیم محسوب می‌شود و ابتلا به آن در مردان شایع‌تر از زنان است. کشاورزان و دامداران، به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه آفتاب بیش از سایرین می‌توانند به این نوع سرطان، مبتلا شوند. صورت بیش از سایر قسمت‌های بدن، مستعد ابتلا به این نوع سرطان است. علاوه بر این، پشت گوش‌ها، لبه داخلی حدقه چشم و پلک‌ها می‌توانند دچار این نوع سرطان شوند. همچنین احتمال ابتلای دست‌ها نیز به این نوع سرطان وجود دارد.

اگر مبتلا شویم؟

تشخیص به موقع می‌تواند به درمان موفقیت‌آمیز سرطان کمک کند به همین دلیل افراد باید به خال‌های خود توجه داشته باشند و در صورت تغییر در اندازه، رنگ، شکل، افزایش قطر (بیش از پنج میلی‌متر)، ایجاد خارش یا تغییر حس، ایجاد التهاب، ترشح یا خونریزی به پزشک متخصص پوست مراجعه کنند. برخی تومورها بیشتر روی ساق پای زنان یا کمر مردان به وجود می‌آید، البته می‌تواند در هر جایی از بدن ایجاد شوند. یک خال نامنظم با رنگ قهوه‌ای که در آن سایه‌هایی از رنگ‌های سیاه، قرمز، قهوه‌ای یا خاکستری دیده می‌شود، می‌تواند یک تومور سرطانی باشد و برای بررسی باید حتما به پزشک مراجعه کرد. این خال می‌تواند تغییر شکل بدهد و احتمال تغییر رنگ و خونریزی نیز در آن وجود دارد. متخصص پوست پس از دیدن شکل ظاهری توده‌های مختلف پوست، برای تایید تشخیص، نمونه‌برداری را ضروری می‌داند. بعد از تشخیص، درمان با توجه به نوع توده و شرایط بیمار انجام خواهد شد. به طور کلی برای درمان سرطان سلول قاعده‌ای، باید توده را با جراحی، همراه با حاشیه‌ای از بافت مجاور که ظاهرا سالم به نظر می‌رسد، برداشت تا احتمال وجود سلول‌های بدخیم به حداقل برسد. منجمد کردن توده بدخیم، تخریب با دستگاه‌های جراحی الکتریکی و نوعی روش درمان با نور(PDT)، برخی درمان‌هایی است که برای تومورهای پوستی از آنها کمک گرفته می‌شود.

افراد نباید نسبت به ضایعات پوستی خود بی‌توجه باشند چنانچه یک ضایعه پوستی ناشی از سرطان باشد و فرد به آن توجه کافی نکند، احتمال تخریب پوست و استخوان به صورت گسترده وجود دارد ضمن این‌که زخم می‌تواند به سینوس‌ها یا استخوان‌های جمجمه سرایت کند. علاوه بر این، احتمال انتقال تومور از طریق بافت لنفاوی و رسیدن به اعضایی همچون ریه نیز وجود خواهد داشت، البته این احتمال زیاد نیست.

کاملیا تجریشی