سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
بهطور کلی فینتک کسبوکارهایی را شامل میشود که از فناوری به شکل نوآورانه برای ارائه خدمات مالی استفاده میکنند. فینتکها از نظر ابعاد هم دارای طیفی وسیع از کسبوکارها هستند که شامل کسبوکارهای کوچک چهار یا پنج نفره تا کسبوکارهای چند هزار نفره است. همه این کسبوکارها در یک ویژگی مشترک بوده و آن استفاده نوآورانه از فناوری برای ارائه خدمات مالی است. معروفترین کسبوکارهای فینتک در جهان و ایران، آنهایی است که در حوزه پرداخت کار میکنند.
از اوایل دهه 80 کسبوکارهایی در ایران شکل گرفت که کارشان انجام فرآیندهای پرداخت الکترونیک است و در ایران به آنها PSP میگوییم. در حال حاضر در ایران 12 شرکت PSP داریم که همه آنها زیرمجموعه شرکت شاپرک فعالیت میکنند. شاپرک هم شرکتی است که بانکها و بانک مرکزی مالک آن هستند. این شرکت بر اجرای قوانین و مقررات بانک مرکزی توسط شرکتهای پرداخت الکترونیک نظارت میکند. این شرکتها با این که بسیاری از خدمات پرداخت را در ایران الکترونیکی کردهاند، اما امکان پاسخگویی به همه نیازهای مردم وجود نداشت. با رشد فناوری و تنوع ابزارهای مورد استفاده مردم برای تجارت، نسل جدیدی از کسبوکارهای فینتک در ایران شکل گرفت که کارشان پرداخت الکترونیک است. این استارتآپها در واقع مکمل آن 12 شرکت PSP هستند و در نهایت همه تراکنشهای آنها از طریق آن 12 شرکت انجام میشود.
بین استارتآپهای پرداخت، دستهای وجود دارد که کارشان انتقال پول بین افراد است. در این گزارش نگاهی میاندازیم به این استارتآپها. در ایران برای انتقال پول بین افراد روش کارت به کارت مرسوم است. در این روش افراد شماره کارت خود را اعلام میکنند و فردی که میخواهد پولی را منتقل کند از طریق درگاههای پرداخت بانک یا ابزارهایی مانند عابربانک پول را از طریق سامانه سحاب منتقل میکند. این روش سخت است، بهدلیل وارد کردن 16 رقم شماره کارت و خیلی دردسرهای دیگر. چه میشد اگر برای دریافت پول، لازم نبود شماره کارت خود را بگوییم و فقط تلفن همراهمان را اعلام میکردیم؟ این ایده اساس شکلگیری استارتآپهایی متنوع شده که در این گزارش چند نمونه از آنها را بررسی میکنیم.
باهمتا
باهمتا خودش را «سادهترین راه دریافت پول» معرفی میکند و میگوید: «برای کسانی که از آنها پول میخواهید، قبض باهمتایی صادر کنید. به محض پرداخت شدن، مطلع میشوید.» باهمتا میگوید این اپلیکیشن به درد دریافت اقساط ماهانه، دریافت فروش آنلاین، دریافت شارژ ساختمان و دریافت دنگ میخورد. قبضهای باهمتایی یک لینک پرداخت دارند که از طریق آن نشانی پرداخت میشوند و پرداختکننده نیازی به نصب برنامه ندارد. باهمتا برای هر تراکنش پرداخت و انتقال پول یک درگاه پرداخت میسازد و کسی که میخواهد پولی را منتقل کند، زمان پرداخت انگار وارد صفحه پرداخت اینترنتی شده است. به محض پرداخت، پول از حساب پرداختکننده کسر میشود و فردا صبح، پول به حساب دریافتکننده واریز میشود. این روش برای پرداختکننده 500 تومان هزینه کارمزد دارد. باهمتا در حال حاضر نسخه اندروید، آیاواس و وب دارد.
پیپینگ
پیپینگ خودش را اینگونه معرفی میکند: «صفحه شخصی دریافت پول آنلاین داشته باشید، محصولات و خدمات خود در شبکههای اجتماعی را با پیپینگ بفروشید.» پیپینگیها میگویند سادهترین و بهینهترین نوع پرداخت آنلاین روی وب و موبایل را دارند و سرویسهای یکپارچه ارائه میکنند. پیپینگ تمرکز بیشترش را بر فروش در شبکههای اجتماعی گذاشته است.
در واقع به گفته آنها اگر در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام و تلگرام برای فروش خدمات یا محصولات فعالیت دارید مشتریانتان میتوانند با استفاده از پیپینگ بدون حتی خروج از صفحه شما و روی موبایل پرداختشان را بهصورت آنلاین انجام دهند. همچنین امکانات کاملی برای ثبت نام و دریافت پول در پیپینگ فراهم شده که میتوانید به تعداد دلخواه آیتمهای مالی تهیه کرده، ظرفیت مشخص کنید و اطلاعات لازم را از مشتریان آنها بگیرید. اگر فریلنسر یا آزادکار هستید میتوانید برای دریافت پول تنها لینک صفحه شخصی در پیپینگ را بدهید یا برای آنها فاکتور آنلاین درست کرده و لینک آن را از طریق ایمیل یا پیامک ارسال کنید.
حسابیت
حسابیت این طور کار میکند که شما میتوانید آنلاین فاکتور صادر و پرداخت کنید. ادعای این استارتآپ این است که شما بهراحتی و در کمتر از سه دقیقه فاکتور صادر و ارسال میکنید. مشتری هم از طریق درگاه بانکی فاکتور را پرداخت میکند و پول به حساب بانکی شما منتقل میشود. بدون نیاز به پیگیری، حسابیت بهصورت خودکار و منظم حسابهای پرداخت نشده را یادآوری میکند.
حسابیت چهار مرحله دارد: ایجاد فاکتور، ارسال خودکار، پرداخت آنلاین و واریز به حساب. فاکتورهای تا سقف ده هزار تومان رایگان است و بعد از آن صدور کارمزد هزینهای ندارد و کارمزد فقط از پرداخت شدهها کسر میشود. همان طور که گفته شد تفاوت این یکی با همتا و پیپینگ در صدور فاکتور است و بیشتر به کار کسانی میآید که مشتریهایشان برای پرداخت به فاکتور نیاز دارند.
پیپینگ
پیپینگ خودش را اینگونه معرفی میکند: «صفحه شخصی دریافت پول آنلاین داشته باشید، محصولات و خدمات خود در شبکههای اجتماعی را با پیپینگ بفروشید.» پیپینگیها میگویند سادهترین و بهینهترین نوع پرداخت آنلاین روی وب و موبایل را دارند و سرویسهای یکپارچه ارائه میکنند. پیپینگ تمرکز بیشترش را بر فروش در شبکههای اجتماعی گذاشته است.
در واقع به گفته آنها اگر در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام و تلگرام برای فروش خدمات یا محصولات فعالیت دارید مشتریانتان میتوانند با استفاده از پیپینگ بدون حتی خروج از صفحه شما و روی موبایل پرداختشان را بهصورت آنلاین انجام دهند. همچنین امکانات کاملی برای ثبت نام و دریافت پول در پیپینگ فراهم شده که میتوانید به تعداد دلخواه آیتمهای مالی تهیه کرده، ظرفیت مشخص کنید و اطلاعات لازم را از مشتریان آنها بگیرید. اگر فریلنسر یا آزادکار هستید میتوانید برای دریافت پول تنها لینک صفحه شخصی در پیپینگ را بدهید یا برای آنها فاکتور آنلاین درست کرده و لینک آن را از طریق ایمیل یا پیامک ارسال کنید.
فاکتورکن
سرویس فاکتورکن مشابه سرویس حسابیت است. مانند قبلیها بجز فردی که از سرویس استفاده میکند فرد دیگری به اطلاعات مالی افراد دسترسی ندارد. در این سرویس هم رسیدگی به حسابها از هر نقطه جهان بسادگی ممکن خواهد بود. در این مورد هم تمام فاکتورهای صادر شده بهصورت آنلاین پرداخت و مبلغ دریافت میشود. بتازگی نسخه 5 نرمافزار فاکتورکن هم رونمایی شده و افراد برای استفاده از آن میتوانند از پلن رایگان یا پولی آن استفاده کنند. شهریور امسال فاکتورکن یکساله شد و در این یک سال از طریق آنها بیش از صدهزار فاکتور صادر شد و بیش از 500 هزار محصول در قالب این فاکتورها به فروش رسید.
رسول قربانی
ضمیمه کلیک جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد