بازی دوگانه غرب در سوریه

تغییر در موضعگیری کشورهای غربی البته به مرور به‌دست آمد. دولت باراک اوباما در اواخر دوران زمامداری خود دیگر اصراری بر «رفتن اسد» نداشت و برخی از کشورهای اروپایی نیز به مرور مواضع خصمانه خود را نسبت به دولت مستقر در سوریه تغییر داده و حتی با اعزام هیات‌های دیپلماتیک تلاش کردند دوباره روابط خود را با دمشق ترمیم کنند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا نیز در دوران نامزدی خود بر «مبارزه با داعش» به جای «تغییر نظام سوریه» تاکید کرد.

اظهارات وزیر خارجه آمریکا

هفته گذشته زمانی رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در اظهارنظری جدید و غیرمنتظره گفت: «آینده بشار اسد باید از سوی مردم این کشور تعیین شود.» تیلرسون این سخنان را در دیدار با مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه بیان می‌کرد و به نوعی نشان می‌داد که دو کشور ترکیه و آمریکا دراین باره موضع مشترکی دارند. پس از آن نیز سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد، واشنگتن باید واقعیت سیاسی را در سوریه قبول کند و بپذیرد که آینده بشار اسد به مردم سوریه مربوط می‌شود. شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید، روز جمعه در یک نشست خبری گفت: «در مورد اسد یک واقعیت سیاسی وجود دارد که باید آن را بپذیریم». از آن گذشته روز پنجشنبه گذشته نیز نیکی هیلی، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل در جمع خبرنگاران گفته بود: «اولویت ما الان دیگر این نیست که بر رفتن بشار اسد (رئیس‌جمهور سوریه) تمرکز کنیم.» با این حال جان مک‌کین و لیندزی گراهام، سناتورهای جمهوریخواه این تغییر موضع در سیاست خارجی آمریکا را تقبیح کرده و گفتند ماندن بشار اسد در راس قدرت، پاداشی بزرگ برای روسیه و ایران خواهد بود.

به دنبال انتشار تحلیل‌هایی درباره تغییر موضع آمریکا درباره حل بحران سوریه، جیمز ماتیس و میشل فالون، وزیران دفاع آمریکا و انگلیس در پاسخ به خبرنگاران سعی کردند هرکدام به نوعی این تغییر موضع را توجیه کنند. جیمز ماتیس پنجشنبه در پاسخ به سؤالی دراین باره به طور مبهم پاسخ داد و گفت: ما در این زمینه براساس اصل یک روز در یک زمان کار می‌کنیم. وی هیچ اشاره‌ای نکرد که منظور وی ادامه تلاش‌ها برای سرنگونی نظام بشار اسد است یا حل بحران سوریه. وی درعین حال به طور ضمنی تأکید کرد سرنگونی نظام بشار اسد در برنامه کاری کنونی آمریکا قرار ندارد. در همین حال میشل فالون، وزیر دفاع انگلیس درباره آینده بشار اسد مدعی شد که «لندن آینده‌ای طولانی برای اسد در سوریه نمی‌بیند.»

از ابتدای بحران سوریه در شش سال پیش همواره دولت آمریکا سیاست واحدی را در قبال بشار اسد دنبال کرده و همگام با صهیونیست‌ها بر برکناری او تاکید داشته است. تغییر موضع آمریکا باعث نگرانی گروه‌های تروریستی شده است. به گزارش سایت اینترنتی النشره، بسمه قضمانی، عضو هیات مخالفان سوریه در مذاکرات ژنو از ابهام در موضع آمریکا در قبال سرنوشت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه ابراز نگرانی کرد و گفت: ما امیدواریم بتوانیم به ضمانتی از سوی آمریکا درباره عدم ابقای بشار اسد در قدرت دست یابیم. وی گفت: ابهام در موضع آمریکا بسیار آزاردهنده است.

کشتار غیرنظامیان، دستاورد آمریکا در سوریه و عراق

فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا اعتراف کرد در حملات هوایی ائتلاف تحت فرمان واشنگتن علیه تروریست‌های داعش در عراق و سوریه، 229 غیرنظامی به‌طور «ناخواسته» کشته ‌شده‌اند. آمریکا و برخی متحدانش از آگوست 2014 (تابستان 1393) برای آنچه نابودی کامل گروه تروریستی داعش عنوان شده است، برخی مناطق سوریه و عراق را هدف حملات هوایی قرار داده است. این آمار تلفات غیرنظامی ماه مارس را شامل نمی‌شود. در حملاتی که هواپیماهای ائتلاف در ماه مارس انجام دادند، شمار زیادی از غیرنظامیان در منطقه الجدیده موصل در عراق جان باختند.

این درحالی است که براساس گزارش یک گروه غیرانتفاعی موسوم به ایروارز که عملیات هوایی ائتلاف بین‌المللی علیه داعش را پیگیری و شمار قربانیان غیرنظامی این حملات را جمع‌آوری می‎کند، حملات هوایی ائتلاف آمریکا در عراق و سوریه، فقط در ماه مارس، 1484 قربانی غیرنظامی داشته است. این گروه غیرانتفاعی همچنین از دریافت گزارش‌های فراوان مبنی بر تلفات غیرنظامیان بعد از به قدرت رسیدن ترامپ خبر داده است. در همین حال دفتر حقوق بشر سازمان ملل گزارش داده است از اواسط فوریه تاکنون دست‌کم 300 غیرنظامی در حملات هوایی تحت فرمان آمریکا علیه داعش در بخش غربی موصل کشته شده‌اند که 140 نفر آنها به حمله هوایی 17 مارس به یک ساختمان در این شهر مربوط می‌شود.

انیس نقاش: آمریکا به همکاری سوریه نیاز دارد

انیس النقاش،‌کارشناس مسائل استراتژیک عرب با بیان این‌که گروه تروریستی داعش آخرین نفس‌هایش را در سوریه و عراق می‌کشد، درباره اظهارات اخیر رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در آنکارا مبنی بر این‌که کشورش برکناری بشار اسد از قدرت را اولویت خود نمی‌داند، معتقد است: نکته قابل توجه در اظهارات آمریکایی این است که از زبان وزیر خارجه این کشور و در ترکیه جاری شده است، البته این اظهارات برای ما غافلگیرکننده نبود، بلکه این تحولی در سیاست آمریکا است.

النقاش با بیان این‌که اروپایی‌ها هم ناچارند دنباله‌روی آمریکا باشند و همین خط را پیروی کنند، اظهار کرد: باید در آینده این مساله را انتظار داشته باشیم که آمریکایی‌ها گام‌هایی در این زمینه بردارند که ممکن است مربوط به عملیات الرقه باشد، زیرا بدون مشارکت ارتش سوریه امکان رخ دادن عملیات بزرگ در الرقه وجود ندارد، به همین سبب آنها ممکن است به روسیه متوسل شوند و این مساله را من پیش‌بینی می‌کنم در جریان دیدار پوتین با ترامپ در نشست آتی سران گروه 20 رخ دهد.

این تحلیلگر مسائل استراتژیک عرب افزود: اما مساله مطلوب، گام‌های جسورانه‌تر است، ‌گام‌های دیپلماتیک، بازگشایی سفارتخانه‌هایشان، ازسرگیری روابط و پایان دادن به محاصره ملت سوریه است، زیرا نمی‌‌توان گفت دولت سوریه دولت مشروع و قانونی است و با آن هماهنگ می‌کنیم و همزمان ارتش سوریه را در محاصره اقتصادی و تسلیحاتی قرار دهیم، این مواضع متناقض و دوگانه است.