هندی‌ها در چابهار؛ مدیریت یا سرمایه‌گذاری؟

به گزارش جام‌جم، مشاور رئیس‌جمهور گفته بود که اداره بندر چابهار برای مدت معین و مطابق یک فرمول مشخص به هندی‌ها واگذار شده است.

به گفته ترکان، توافق‌نامه واگذاری این بندر با شرایط و مدت تعیین‌شده در سفر اخیر وزیر کشتیرانی هند به تهران با وزیر راه و شهرسازی ایران به امضا رسیده است.

خبری که ترکان درباره واگذاری مدیریت بندر چابهار به هندی‌ها مطرح کرد، اذهان را به سمت سخنان چند هفته قبل محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت سوق داد که گفته بود برای مدیریت اقتصاد باید از خارج مدیر وارد کنیم تا بهترین نتیجه را بگیریم.

در هر صورت، برخی فعالان اقتصادی این تصمیم وزارت راه و شهرسازی را مثبت دانسته و اعلام کردند که این موضوع، فعال‌تر شدن بندر چابهار و رقابتی شدن ترانزیت در بنادر ایران را به دنبال دارد، اما برخی هم معتقدند این تفاهم‌نامه، متضاد با روح اقتصاد مقاومتی است، زیرا در داخل کشور توانمندی لازم برای اجرای طرح‌های واگذارشده، وجود دارد.

برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس هم معتقدند واگذاری بندر چابهار به هندی‌ها باعث وابستگی بیشتر کشور به بیگانگان شده و بیکاری نیروهای بومی ما را در پی خواهد داشت.

به عقیده بسیاری از کارشناسان، این توافق تنها به واردات صرف و همچنین ایجاد اشتغال برای اتباع بیگانه منجر خواهد شد، از این‌رو باید تجدیدنظر اساسی در این نوع واگذاری‌ها صورت بگیرد.

جام‌جم برای موشکافی این موضوع، سراغ مسئولان رفت تا مشخص شود دقیقا چه بخشی از بندر چابهار به هندی‌ها واگذار شده است. آن‌طور که برخی مسئولان می‌گویند، طبق مذاکرات صورت گرفته قرار است بخشی از طرح توسعه بندر چابهار به سرمایه‌گذار هندی واگذار شود.

بر این اساس اصلا موضوع واگذاری بندر چابهار مطرح نیست، بلکه تنها حضور هندی‌ها به عنوان سرمایه‌گذار در یکی از فازهای طرح توسعه مطرح شده است. با این حال، نمایندگان مجلس موضوع واگذاری مدیریت را مطرح می‌کنند.

جلسه می‌گذاریم تا پاسخ دهند

در همین ارتباط، محمدنعیم امینی‌فرد، رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در مجلس از بررسی چرایی واگذاری بندر چابهار در جلسه مجمع خبر داد و به جام‌جم گفت: به طور حتم مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان چرایی این واگذاری و همچنین تبعات و پیامدهای آن را به طور دقیق بررسی خواهد کرد.

نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که در صورتی که در قرارداد واگذاری بندر چابهار به هندی‌ها، لزوم رشد اقتصادی و همچنین کاهش بیکاری دیده شده باشد، می‌توان به نتایج آن تا حدودی امیدوار بود، افزود: در صورتی که بدون هیچ پشتوانه درستی این واگذاری انجام شود، به طور حتم مشکلات عدیده‌ای متوجه کشور خواهد بود.

رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: برای بررسی چرایی عقد قرارداد با کشور هند برای واگذاری بندر چابهار و همچنین مزیت‌ها و معایب آن جلسه‌ای با آقای ترکان، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و در صورت لزوم با رئیس‌جمهور برگزار خواهیم کرد.

هندی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند

عبدالرحیم کردی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار به جام‌جم گفت: براساس توافق‌نامه‌ای که چندی پیش بین روسای جمهور ایران، هند و افغانستان منعقد شد و به امضا رسید، هندی‌ها می‌توانند در بخش بندری منطقه آزاد چابهار، سرمایه‌گذاری کنند و بازپرداخت آن را از طریق درآمدهای آنجا دریافت کنند.

وی با تاکید بر این‌که اداره بندر چابهار با سازمان بنادر و دریانوردی است و منطقه آزاد چابهار هیچ دخالتی در این زمینه ندارد، افزود: در چابهار، بندر شهید بهشتی و بندر منطقه آزاد چابهار قرار دارد که به‌طور معمول، افراد این دو را با هم تلفیق می‌کنند، درحالی که مدیر بندر توسط سازمان بنادر و دریانوردی انتخاب می‌شود و بندر منطقه آزاد هم زیر نظر شورای عالی مناطق آزاد فعالیت می‌کنند.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار اضافه کرد: درحالی که برخی خبرها حاکی از این است که اداره بندر چابهار به هندی‌ها واگذار شده، اصلا این‌طور نیست و صحبتی برای واگذاری صورت نگرفته است. تنها موردی که اکنون حائزاهمیت است، سرمایه‌گذاری کشور هند در ایران است که با رغبت کامل اعلام آمادگی کردند.

اداره بخش‌های کوچک هم نباید دست خارجی‌ها باشد

از سوی دیگر سیدناصر موسوی‌لارگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به خبرنگار ما گفت: چندی پیش خبری مبنی بر واگذاری اداره بندر چابهار در خبرگزاری‌ها مشاهده کردم و بسیار متأسف شدم که چرا باید اداره بندر مهم چابهار به هندی‌ها واگذار شود. مگر بخش خصوصی داخلی توان و ظرفیت سرمایه‌گذاری برای اداره بندر را ندارد که باید خارجی‌ها وارد کشور شوند.

نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: مباحثی مانند واگذاری کترینگ قطارها به خارجی‌ها نشان می‌دهد، دولت به هر قیمتی که شده قصد دارد خارجی‌ها را در اقتصاد شریک کند.

موسوی‌لارگانی اضافه کرد: سازمان بنادر و شورای عالی مناطق آزاد باید در این زمینه پاسخگو باشند و اگر قرار است سرمایه‌گذاری در کشور صورت بگیرد، نباید با واگذاری چندساله باشد که ایران نتواند در آن از حق خود دفاع کند.

مخالف این نوع واگذاری‌ها هستیم

علی کرد، نماینده مردم خاش هم در گفت‌وگو با خانه ملت، درباره واگذاری بندر چابهار برای مدت معین به هندی‌ها، گفت: این تصمیم با برنامه‌ریزی دقیق نبوده و درخصوص آن کارشناسی نشده است.

نماینده مردم خاش در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که این نوع واگذاری‌ها بسیاری از عواید مناطق آزاد و همچنین ویژه اقتصادی کشور را نصیب خارجی‌ها می‌کند، افزود: با رشد این نوع واگذاری‌ها، ناامنی در کشور و همچنین بیکاری، رشدی بی‌سابقه خواهد داشت. وی ادامه داد: پیشنهاد ما برای واگذاری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور، صدور فراخوان عمومی برای حضور بخش خصوصی و سرمایه‌داران داخلی است.

چند اسکله به هندی‌ها واگذار می‌شود

محسن محمدی‌معین، معاون حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار درباره جزئیات همکاری هند در توسعه بندر شهید بهشتی چابهار به ایرنا گفت: هند از دو سال پیش منتظر پایان مرحله نخست طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار است تا مطابق قانون برای مشارکت در بهره‌برداری آن اقدام کند.

وی افزود: هدف اصلی شرکت‌های هندی رسیدن به بازار افغانستان و آسیای میانه در کوتاه‌ترین زمان است. معاون حمل و نقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار اظهار کرد: البته اداره بندر به عهده سازمان بنادر و دریانوردی کشور است و قضیه مربوط به اداره چند اسکله می‌شود که قرار است با نظر کارشناسان سازمان بنادر، به دست هندی‌ها تجهیز شود.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد