امسال در تعداد زیادی از شهرهای کشور به علت مخالفت اصناف که معتقدند در وضعیت رکود کنونی بازار ـ که قیمتها در سطح پایینی قرار دارد ـ نیازی به نمایشگاه پاییزه نیست، مسئولان استانها رأی به برگزار نشدن این نمایشگاهها دادهاند.
با اینحال ارگانهایی به غیر از اصناف اقدام به برگزاری نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا کردهاند که با اقبال عمومی هم مواجه شده است.
بسیاری از مسئولان صنفی و همچنین دستاندرکاران تولید در این زمینه معتقدند برپایی اینگونه نمایشگاهها در شرایط فعلی نهتنها دستاوردی برای اصناف مربوط نخواهد داشت، بلکه به نوعی باعث آشفتگی بازار و تشدید مشکلات تولیدکنندگان میشود؛ هرچند نباید فراموش کرد نحوه ارائه خدمات، کنترل کیفی و نظارت بر عرضه کالاها در اغلب نمایشگاهها همواره جای تردید داشته و سؤالبرانگیز بوده است.
یکی از انتقادات مهمی که به نمایشگاههای فصلی بخصوص در شرایط فعلی اقتصاد کشور وارد میشود، این است که کالاهای وارداتی یا قاچاق، سهم بالایی در این نمایشگاهها دارند. در واقع چنین نمایشگاههایی به جای آن که محل عرضه کالاهای تولید داخل باشند، به محل نمایش کالاهای وارداتی یا قاچاق تبدیل شدهاند.
به دنبال چه هستیم؟
علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف درباره شرایط برگزاری نمایشگاههای پاییزه یا بهاره به جامجم گفت: اگر به نمایشگاه پاییزه دقت کنیم مهمترین کالاهایی که ارائه میشود در واقع لوازمالتحریر و پوشاک مدرسه یا همان روپوش است.در حالی که براساس آمارهای ارائهشده 75 درصد از لوازمالتحریر ارائه شده در این مراکز وارداتی است و بحث روپوش هم اغلب از سوی خود مدارس با استفاده از تولیدکنندگان گمنام صورت میگیرد.
لزوم برپایی نمایشگاه در چیست؟
فاضلی به نهادهای مسئول در برگزاری اینگونه نمایشگاهها اشاره کرد و افزود: براساس قانون درباره اینگونه نمایشگاهها ترکیبی از استاندار، رئیس اتاق اصناف و رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت تصمیمگیرنده هستند؛ بنابراین تکلیف کاملا مشخص شده و وقتی نهادهای مسئول درباره برگزاری نمایشگاههای پاییزه یا بهاره اعلام میکنند لزومی به برگزاری نیست؛ تکلیف کاملاً روشن است.
وی خاطرنشان کرد: بهطور کلی ناهماهنگی در برپایی اینگونه نمایشگاهها ـ به اعتقاد من فروشگاههای غیرمجاز ـ به نفع خریداران یا مخاطبان اصلی نیست و باید یکبار برای همیشه این معضل برطرف شود و رسانهها میتوانند در این زمینه بخوبی روشنگری کنند.
به اعتقاد وی، اکنون تغییر سبک زندگی و گرفتاریهای روزمره مردم باعث شده تا با وجود تمام مشکلات نمایشگاههای یادشده، باز هم خریداران به آنها مراجعه میکنند با این پیشفرض که میتوانند در یک روز و یک مکان تمامی نیازهای خود را تأمین کنند. این در حالی است که میتوانیم با فرهنگسازی نسبت به تغییر این روند، گام مؤثری برداریم چون در این نمایشگاههای غیرمجاز بدون تردید کالاهای باکیفیت ارائه نمیشود.
حیاط خلوت واردکنندگان
جهانبخش بهزادیکیا، دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازمالتحریر هم برگزاری نمایشگاههای پاییزه یا بهاره را با شرایط فعلی در جهت منافع تولیدکنندگان نداست و به خبرنگار ما گفت: با توجه به نتایج نمایشگاههای قبلی میبینیم معمولا تولیدکنندگان واقعی در این نمایشگاهها حاضر نیستند و بیشتر عمدهفروشان بازار، غرفههای نمایشگاه را در اختیار دارند، این در حالی است که اغلب محصولات ارائهشده بخصوص در بخش لوازمالتحریر تولیدات کشور چین و وارداتی هستند.
وی ادامه داد: یکی از مواردی که برخی تاکید به برگزاری اینگونه نمایشگاهها بخصوص در فصل آغاز مدارس دارند، موضوع تأمین نیازهای خانوادههاست. نکته اینجاست که با در نظر گرفتن آمار تولید، نیاز واقعی کشور و توانمندی داخلی کشورمان اعتقاد داریم هیچ نیازی به برگزاری چنین نمایشگاههایی نیست و مراکز توزیع معمولی سطح شهر کاملا آمادگی تأمین نیازهای دانشآموزان را با قیمتهای مناسب دارند و اینگونه نمایشگاهها در واقع همانند حیاط خلوتی برای واردات کالا عمل میکنند.
وی درباره فروش محصولات قاچاق در این مراکز نیز تصریح کرد: معضل قاچاق در لوازمالتحریر با آنچه در اذهان عمومی شکل گرفته کمی متفاوت است، به این صورت که برخی افراد سودجو با کم اظهاری یا انتقال کالاهای تعرفه بالا به انتهای کانتینرهای وارداتی زمینه ورود این کالاها را با تعرفههای پایینتر فراهم کرده و سرانجام در رقابت قیمتی، پیروز میدان نسبت به محصولات داخلی میشوند.
بهزادیکیا تاکید کرد: بهطور کلی کشورمان بجز در برخی موارد مثل رواننویس و خودکار هیچ نیازی به واردات لوازمالتحریر نداشته و تولیدکنندگان داخلی حتی اگر با ظرفیت کمتر از نصف تولید داشته باشند، میتوانند تمام نیازهای کشور را با بالاترین کیفیت تأمین کنند.
گزارش کنید؛ برخورد میکنیم
سیدعبدالمجید اجتهادی، مدیرکل مبارزه با قاچاق کالا و ارز سازمان تعزیرات نیز با اشاره به برپایی نمایشگاههای فصلی در اقصی نقاط کشور به جامجم گفت: در صورت اعلام هرگونه تخلف از سوی مردم، اتحادیهها یا فعالان صنفی بسرعت اکیپهای بازرسی و مأموران مربوط اعزام و در صورت تخلف، برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
اجتهادی با اشاره به ماده 36 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصریح کرد: براساس این قانون ده نهاد و ارگان مختلف در این زمینه مسئولیت دارند که درباره برگزاری نمایشگاهها وزارت صنعت، معدن و تجارت همراه با اتاق اصناف جزو بالاترین مقامها شناخته شدهاند بنابراین از آنجا که مسئولیت کنترل ورود کالاها به این مراکز بهعهده نهادهای یادشده قرار گرفته، مسئولان تعزیرات مستقیم در این زمینه دخالتی ندارند و همانطور که اشاره شد با دریافت هرگونه گزارش وارد عمل میشوند.
مدیرکل مبارزه با قاچاق کالا و ارز سازمان تعزیرات با تاکید بر اینکه برخورد در نمایشگاهها قاطعانهتر از سطح شهر خواهد بود، افزود: همانطور که میدانید فلسفه برپایی اینگونه مراکز، کنترل بازار و همچنین تأمین نیازهای مخاطبان با قیمتهای اصولی است. بنابراین اگر هرگونه تخلفی در این مراکز دیده شود، مسئولان و مأموران سازمان قاطعانهتر از سطح شهر برخورد خواهند کرد ولی مساله اینجاست که براساس قانون، وظیفه کنترل کالاها در این مراکز مستقیم بهعهده این سازمان نیست و نهادهای مربوط بر اساس قانون باید کنترلهای اصلی را داشته باشند و در صورت مشاهده تخلف به این سازمان گزارش کنند.
عماد عزتی - اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد