آشفته بازار نمایشگاه‌های پاییزه

به گزارش خبرنگار جام‌جم، نفس برگزاری نمایشگاه در ایران برای حمایت از حقوق مصرف‌کننده، امری پسندیده و جاافتاده است. هدف از برگزاری نمایشگاه در فصول و مناسبت‌های مختلف از نمایشگاه‌های نوروزی گرفته تا بازگشایی مدارس و نمایشگاه‌های ضیافت در آستانه ماه مبارک رمضان، ارزان‌فروشی نسبی اجناس در مقایسه با دیگر واحدهای صنفی و عرضه مایحتاج مردم به‌طور مستقیم است.

در این چارچوب مردم می‌توانند از برخی تولیدکنندگانی که حاضرند اجناس خود را منصفانه‌تر و با حاشیه سود کمتری بفروشند، خرید کنند.

در مقابل تولیدکننده هم حاشیه سودش را با فروش بیشتر جبران می‌کند. در همین حال تشکل‌ های صنفی چون اتحادیه‌های تولیدی و توزیعی، اتاق اصناف ایران و سازمان حمایت مصرف‌کننده در تقسیم وظایفی که دارند، بر قیمت و کیفیت اجناس این نمایشگاه‌ها نظارت می‌کنند.

با این حال ظاهرا عادت کردن مردم به برگزاری نمایشگاه‌های مختلف و حجم استقبال، باعث شده بسیاری از افراد بدون کسب مجوز از اتاق اصناف و رسته‌های صنفی اقدام به برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در سطح تهران و کشور می‌کنند.

حال آن‌که چون کیفیت اجناس و قیمت‌ها از فیلترهای قانونی رد نشده و ضمنا نظارتی هم بر آنها نیست، خرید از آنها مردم را متضرر می‌کند. برای نمونه خرید کالا از عرضه‌کنندگان بی‌نام و نشان، در صورت اشکال در کیفیت یا قیمت آن قابلیت پیگیری ندارد.

راضی به برگزاری نمایشگاه نیستیم

در این باره عباس هدایتیان، رئیس اتحادیه نوشت‌افزار و لوازم مهندسی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: ما راضی به برگزاری این‌گونه نمایشگاه‌ها نیستیم؛ چون صنف ما از ابتدای سال، تولیدات خود را برای عرضه در زمان شروع مدارس شروع می‌کند.

در این مدت به زمان شهریور امیدوار است که بتواند امرار معاش کند و مالیات خود را بپردازد اما برگزاری نمایشگاه درست در زمانی که تقاضای این کالاها زیاد است، کلید می‌خورد و در همه جای شهر برگزار می‌شود. پس واحدهایی که در سطح شهر مشغول فعالیت هستند چگونه باید امرار معاش کنند و کسب درآمد داشته باشند؟

وی اضافه کرد: خرید از نمایشگاه‌ها ممکن است معضلاتی را به‌دنبال داشته باشد که موجب نارضایتی خریدار شود. به‌عنوان مثال یک خرید ممکن است ایراداتی داشته باشد که خریدار بعد از پایان نمایشگاه متوجه شود؛ لذا در برخی موارد خریدار هیچ پشتوانه‌ای ندارد، اما خرید از واحدهای دارای پروانه در سطح شهر چنین مشکلاتی را به دنبال ندارد.

هدایتیان با اشاره به کیفیت محصولات عرضه شده در نمایشگاه افزود: کیفیت محصولات عرضه شده در نمایشگاه هیچ تفاوتی با اجناس عرضه شده در سطح شهر و واحدهای دارای پروانه ندارد و همه کالاها در کیفیت مطلوب و تضمین‌شده قرار دارد.

وی تصریح کرد: مرحله سوم نمایشگاه لوازم‌‌تحریر از دو روز پیش در شبستان مصلای تهران شروع شده و 50 غرفه مشغول کار هستند.

این نمایشگاه تا پایان شهریور ادامه دارد. واحدهای عرضه‌کننده تعهد داده‌اند با قیمت‌هایی که توسط اتحادیه نوشت‌افزار و لوازم مهندسی تهران تعیین شده، اجناس خود را به فروش برسانند.

نظارت فقط برای مجوزدارها

رئیس اتحادیه نوشت‌افزار و لوازم مهندسی تهران درخصوص بازرسی و نظارت اتحادیه بر نمایشگاه‌های مجوزدار گفت: بازرسان اتحادیه همواره در نمایشگاه مشغول بررسی فعالیت غرفه‌ها و تعیین قیمت کالاها هستند تا مشکلی پیش نیاید.

هدایتیان افزود: در چند قلم اصلی لوازم‌تحریر مثل مداد، خودکار و پاک‌کن تولید داخل داریم و بقیه کالاهایی که در نمایشگاه و سطح شهرها عرضه می‌شود وارداتی است. ارقام اصلی که ذکر شد حدود 50 درصد تولید داخل را تامین می‌کند و بقیه وارداتی است.

قانونی نیستند و قیمت‌ها کارشناسی نیست

علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران نیز به جام‌جم گفت: نمایشگاه‌های ریز و درشتی که این روزها در تهران و شهرستان‌ها در حال برگزاری است، زیبنده نام نمایشگاه نیست، بلکه از اختراعات جدید است که بسیاری از آنها زیر چتر قانونی انجام نمی‌شود و قیمت‌ محصولات عرضه شده کارشناسی نیست.

وی افزود: اگر نام اینها را فروش فوق‌العاده هم بگذاریم، آن هم باید طبق قوانین خاصی انجام شود که مربوط به اتحادیه‌هاست و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان اتحادیه انجام و میزان تخفیفات هم روشن شود. اما آنچه در سطح کشور به صورت نمایشگاه عرضه می‌شود، فاقد وجاهت قانونی است. به بیان بهتر دستگاه‌های ناظر و کنترل بر فعالیت این نمایشگاه‌ها اشراف ندارند و قیمت‌گذاری هم توسط واحدهای صنفی انجام می‌گیرد که این کار خلاف قانون است.

فاضلی اضافه کرد: تعداد بسیار معدودی هستند که از نظر قانونی مشکلی ندارند و تنها نمایشگاهی که در حوزه لوازم‌تحریر به مناسب بازگشایی مدارس برگزار شده است در تهران بوده، در حالی که در همه جای شهر تهران و دیگر کلانشهرهای کشور شاهد برگزاری نمایشگاه‌ها یا همان فروش فوق‌العاده هستیم که کیفیت این محصولات تضمین چندانی ندارد.

وی خاطرنشان کرد: به مردم هشدار می‌دهیم خرید از این محل‌ها نه‌تنها اقتصادی و زیرقیمت نیست، بلکه ممکن است در مواردی گران‌تر از بیرون هم تمام شود.

دکان در کنار اصناف قانونی

رئیس اتاق اصناف گفت: در این مراکز نظارت همزمان با فروش کالا انجام نمی‌گیرد و این تضییع حقوق مصرف‌کننده است. به همین دلیل باید ببینیم ضرورت ایجاب می‌کند نمایشگاه برگزار شود یا خیر. آیا واقعا ما با مشکل فروش کالا مواجه هستیم؟ این نمایشگاه‌‎ها هیچ امکانی برای تلطیف قیمت کالاها ندارد؟ به این دلیل که بیشتر محصولات حوزه لوازم‌تحریر وارداتی بوده و قیمت آن مشخص است.

این مقام صنفی تصریح کرد: تنها دلیل برگزاری این نمایشگاه‌ها سودجویی و دلالی برخی افراد است. به‌نوعی در کنار دکان اصناف قانونی دکان دیگری برقرار کرده‌اند تا به اهداف خود برسند، در بحث نوشت‌افزار واقعا در کشور مشکلی وجود ندارد و بازار در وضعیت آرامش قرار دارد.

فاضلی افزود: زمانی قیمت محصولات عرضه شده در نمایشگاه با قیمت محصولات واحدهای صنفی تفاوت داشت و ارزان‌تر بود چون در آن زمان مشکل تامین کالا وجود داشت، اما اکنون مشکل تامین کالا وجود ندارد.

در آن زمان خریداران به دلیل کمبود کالا لوازم زیادی برای خود تهیه می‌کردند و ممکن بود هر محصل برای یک سال 15 دفترچه خریداری کند، اما اکنون به‌دلیل تامین کالا به پنج دفترچه قناعت می‌کنند؛ اما متاسفانه برخی افراد به نام برخی نهاد‌ها و ارگان‌ها سوءاستفاده‌هایی می‌کنند که مصرف‌کننده متضرر می‌شود.

رشد نمایشگاه‌های بدون ‌مجوز

نمایشگاه‌های بدون مجوز کم و بیش در سال‌های گذشته به‌چشم می‌خورد، اما ظاهرا امسال کار آن‌قدر بالا گرفته که اتاق اصناف ایران به حرف آمده و به مردم هشدار می‌دهد مبادا از نمایشگاه‌های فراوان بی‌نام و نشان خرید کنند.

بطوری‌که از‌میان نمایشگاه‌های ریز و درشتی که در تهران و سراسر کشور با عنوان نمایشگاه بازگشایی مدارس در حال برگزاری است، فقط نمایشگاه مصلای تهران استانداردها و مجوزهای قانونی را دارد و هیچ نمایشگاه مشابهی در تهران و دیگر نقاط کشور قانونی نیست و محلی است برای سودجویی احتمالی و متضرر شدن مردم.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد