کارآگاه‌ بازی صداپیشه‌ها

یک پلیس کاریزماتیک

همیشه کاپشن چرمی مشکی رنگ می‌پوشید و سبیل پری هم داشت. یک پلیس وظیفه‌شناس که در کارش با کسی شوخی نداشت. به‌دنبال گره‌های پرونده بود و تا زمانی که پیدا نمی‌کرد به خودش استراحت نمی‌داد. همسرش را به‌خاطر انتقام‌خواهی یکی از متهمان از دست داد، اما تاثیری در کارش نگذاشت و تلاش کرد با جدیت قاتل همسرش را پیدا کند. او کسی نیست جز عبدالرضا اکبری که نقش پلیس سریال «مزد ترس» را بازی کرد. حمید تمجیدی کارگردانی این اثر را به‌عهده داشت.

جلال مقامی گوینده‌ای است که به جای اکبری در این سریال صحبت کرد و تلاش داشت با صدایش یک شخصیت کاریزماتیک از این افسر پلیس وظیفه‌شناس برای مردم ایران بسازد. البته بازی خوب اکبری و صدای مقامی منجر به این اتفاق شد. مقامی اعتقاد دارد صدا و چهره‌اش برای مخاطبان تلویزیون یادآور برنامه خاطره‌انگیز دیدنی‌هاست، اما در کنار گویندگی، بازی و اجرا را هم تجربه کرده که برایش لذتبخش بوده است.

پوآرو را من پوآرو کردم

مگر می‌شود مخاطبان تلویزیون آن چهره‌ مهربان و سبیلی که فرم خاصی از زیرکی را در او نشان می‌داد، فراموش کرده باشند. وقتی هرکول پوآرو بازجویی را شروع می‌کرد، آن‌ وقت همه چیز تمام بود و دیگر قاتل راهی برای فرار نداشت؛ اما کسی که باعث شد هرکول پوآرو در میان مخاطبان ایرانی تلویزیون محبوب شود بدون تردید اکبر منانی بود. منانی درباره گویندگی این نقش اعتقاد دارد که او پوآرو را پوآرو کرده وگرنه کسی نمی‌دانست پوآرو کیست؟ و به نظرش این مجموعه یکی از زیباترین سریال‌های بعد از انقلاب است که قصه‌های بی‌نظیری داشت. وقتی گویندگی این نقش به منانی سپرده شد، روی شخصیت هرکول پوآرو خیلی مطالعه کرد، چون می‌دانست بازیگر این نقش هم چند ماه روی راه رفتن و حرکات بدنش کار کرده است.

2 کارآگاه از 2 نسل متفاوت

مردی قد بلند با لباس‌های مشکی، کلاه خاص و یک عصا در دست؛ همه اینها مشخصات کسی نیست جز شرلوک هلمز، مردی بسیار جدی که همراه دستیارش واتسون به دنبال سرنخ می‌گشت. تکیه کلام‌های نیشدارش به کاریزمای شخصیت اش اضافه کرده بود. ماندگاری سریال قدیمی شرلوک هلمز مدیون بهرام زند است که از او اسطوره ساخت، اما این موفقیت توسط دوبلورهای دیگر در قسمت‌های جدید این اثر تکرار نشد. صدای زند انعطاف زیادی دارد، زیرا او به جای شخصیت ناوارو هم حرف زد، کارآگاهی که با دخترش بسیار مهربان بود، اما با کارمندانش جدی. زند درباره ناوارو معتقد است جزو کارهایی بوده که برای دوبله آن زحمت زیادی کشیده، زیرا زبان اصلی این سریال فرانسوی بود و دوبله آثار فرانسـوی دشـوارتر از بقیــه کارهاست.

یک زن خونسرد و باهوش

یک زن مسن و تنها که همیشه لباس‌های مرتب و رنگی به تن دارد. تفنن زندگی او حل مسائل جنایی است، اما در کمال آرامش کارش را انجام می‌دهد. نگاه عمیقش هنگام خوردن فنجان قهوه و تفکرش فراموش شدنی نیست. او جین مارپل است که با نام خانم مارپل یا دوشیزه مارپل شناخته شده و نقش آن را مارگارت رادرفورد بازی کرده است. جین مارپل یکی از شخصیت‌های داستانی نویسنده جنایی نویس آگاتا کریستی است. نقش مارپل را زنده‌یاد فهیمه راستکار صحبت کرده است. می‌توان او را دوبلور ستاره‌های کلاسیک سینمای دنیا معرفی کرد. زنده‌یاد راستکار به جای هنرپیشگان زن بسیاری از جمله سوفیا لورن، اینگرید برگمن، دوریس دی و بتی دیویس گویندگی کرده است.

ببخشید آقای درک!

یک کارآگاه آلمانی با یک پالتوی بلند زمستانی. او و دستیار وفادارش هری کلاین هر قتلی را که در مونیخ و حومه‌اش رخ می‌داد پیگیری می‌کردند، او کسی نیست جز سربازرس اشتفان درک. ایرج رضایی این کارآگاه را در ایران ماندگار کرده است. رضایی گویندگی تیپ‌های مختلف را در کارنامه دارد؛ از نقش‌های منفی و مثبت گرفته تا پیرمردهای با احساس. او درباره گویندگی شخصیت درک گفته است: «علاقه‌مند بودم کاری انجام دهم که متفاوت باشد. من صدای مهربانی را برای درک انتخاب کردم و برای همین خیلی‌ها پسندیدند. در این مجموعه امیر زند هم نقش معاون درک را می‌گفت. جالب است خاطره‌ای برایتان بگویم. یک روز همراه پسرم وارد محدوه‌ای شدم که پلیس ما را نگه داشت. از خودرو پیاده شدم و گفتم امر بفرمایید و عذرخواهی کردم. پلیس صدایم را شناخت و پاسخ داد: ببخشید آقای «درک» و مرا بخشید!»

یک کارآگاه وطنی

در دهه 70 که تلویزیون پر از کارآگاه‌های پلیس خارجی بود، حسن هدایت، کارگردان تصمیم گرفت زندگی شخصی و کاری یک کارآگاه ایرانی با نام کارآگاه علوی را دستمایه ساخت یک سریال پلیسی جنایی قرار دهد. یک کارآگاه ایرانی با یک پالتوی طوسی بلند که در پوشش مامور اداره تامینات بین سال‌های 1308 تا 1314 مشغول فعالیت در تهران است. او به‌دنبال عدالت است، اما مسئولان گاهی در این مسیر سنگ‌اندازی می‌کنند. نقش این کارآگاه را احمد نجفی بازی می‌کرد. نقش‌آفرینی این بازیگر به همراه صدای پر قدرت منوچهر اسماعیلی این مجموعه را برای تماشاگر دیدنی کرد. اسماعیلی از بزرگان دوبله است که به او لقب مرد هزار صدای ایران را داده‌اند. او دوبلوری است که براحتی می‌تواند به جای چند شخصیت یک فیلم صحبت کند و هیچ تماشاگری هم متوجه یکی بودن صدای این شخصیت‌ها نشود. در واقع توانایی بی نظیر و انعطاف برای خلق تیپ‌ها و شخصیت‌های متفاوت جزو ویژگی منوچهر اسماعیلی شده و او معتقد است با انتخاب یک صدای خوب تلاش کرده کارآگاه علوی را به‌عنوان یک کارآگاه ایرانی در قاب کوچک مطرح کند.

فاطمه عودباشی

رادیو و تلویزیون