هدف بازاریابی اجتماعی، ایجاد تغییرات مثبت است و میتوان برای ترویج یک اقدام شایسته از آن بهره برد. برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب باید از روشهای مختلف برای بازاریابی اجتماعی استفاده کرد. در واقع نحوه تبلیغ و ترویج در این مبحث نقش بسزایی دارد.
به عنوان نمونه میخواهیم مفاهیمی همچون کمربند ایمنی را ببندید، میوه و سبزیجات مصرف کنید، از اتوبوس استفاده کنید، مواد بازیافتی را جدا کنید، مصرف انرژی را کاهش دهید و... را در جامعه فرهنگسازی کنیم.
بنابراین برای نهادینه کردن این مفاهیم نیازمند بازاریابی اجتماعی هستیم تا بتوانیم مسائل اجتماعی را بهگونهای پیش ببریم که برای رفاه فرد و جامعه موثر باشد.
برای رسیدن به این تغییرات فرد باید رفتارش را تغییر بدهد و این تغییر نیازمند بازاریابی اجتماعی است. گرچه روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد، اما نمیتوان از هر روشی استفاده کرد؛ چراکه نتیجه عکس میدهد.
در بازاریابی اجتماعی یکی از مباحث مهمی که باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که چه کسی و چگونه قصد دارد مبحث موردنظر را در جامعه تبلیغ و ترویج کند. برای مخاطب این مساله اهمیت زیادی دارد. بنابراین دست اندرکاران بازاریابی اجتماعی باید با شناخت کارشان را انجام دهند، چون در غیر این صورت نتیجه عکس میگیرند، حتی در تبلیغ نظامهای جدید اجتماعی، تبلیغ کردن از سوی مرد یا زن هم متفاوت است و باید با هنجارهای اجتماعی سازگار باشد.
بنابراین باید متناسب با محتوای بازاریابی اجتماعی از مرد و زن استفاده کرد، زیرا در ادراک اجتماعی نقش متفاوتی دارد. به عنوان نمونه برای تبلیغ یک کار نیازمند رفتار مردانه هستیم و برای تبلیغ کاری دیگر باید متکی به عواطف باشیم و از خانمها استفاده کنیم وگرنه تضاد ایجاد میشود و مخاطب هم رفتار را درک نمیکند. به همین دلیل گاهی شاهد هستیم که برخی افراد در بازاریابی اجتماعی موفق هستند و عدهای ناموفق.
شناخت نقش مهمی در این مبحث دارد. شاید بازاریابی اجتماعی ساده به نظر برسد، اما مراحل پیچیده و سختی دارد و رسیدن به توفیقات خوب در جامعه نیازمند زمینهسازیهای خوب هم است تا بتوانیم امری را در جامعه پایدار کنیم. گاهی یک اشتباه در بازاریابی اجتماعی باعث میشود که پارازیتهای منفی دربرداشته باشد.
به عنوان نمونه شما مرتب به نوجوانان میگویید سیگار نکشند، اما چون در اجتماع استعمال سیگار نشانه قدرت است، باید برای بازاریابی از یک پارازیت قدرتمند اجتماعی استفاده کنید تا موفق شوید، چراکه اگر صرفا بگویید سیگار نکشید، فایده نخواهد داشت. در مجموع در حوزه بازاریابی اجتماعی باید بهدنبال راهحلهای مختلف بود و یک نسخه کلی در همه موارد نتیجه صحیح در بر نخواهد داشت.
دکتر حسن خجسته
استاد دانشگاه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد