استفاده از تجربه حزب جمهوری اسلامی؛ چگونه؟

گفته می‌شود که پا نگرفتن تحزب در ایران، دلایل متعددی دارد؛ از نبود بسترهای سیاسی و قانونی تا چالش‌های فرهنگی. با وجود این، تجربه موفق حزب جمهوری اسلامی در دهه 60 نشان می‌دهد که می‌توان با بهره‌گیری از نیروهایی پرتوان، تشکیلاتی فراگیر و منسجم ایجاد کرد که بتواند در ساختار سیاسی، عملکردی قابل قبول داشته باشد. این‌که چطور می‌توان 35 سال پس از انفجار دفتر حزب جمهوری از الگوی این حزب برای تقویت تحزب در ایران استفاده کرد، پرسشی است که آن را با عبدالرضا مصری و حمیدرضا فولادگر به بحث گذاشته‌ایم.

توفیقی در زمینه تشکیل حزب نداریم

عبدالرضا مصری، نماینده کرمانشاه در مجلس با بیان این‌که ساختار حزبی در کشور وجود ندارد و بنابراین نمی‌توانیم حزب داشته باشیم گفت: در کشور ما تنها حرف از تشکیل حزب زده می‌شود، اما چون برایش گامی برداشته نمی‌شود به عنوان یک سخن می‌ماند.

وی با تاکید بر این‌که در نظام سیاسی کشور، هر قدرتی بر سر کار می‌آید، یک حزب درست می‌کند و بعد ازکنار رفتن از قدرت، حزب نیز از بین می‌رود افزود: هیچ کس منکر این نیست که حزب برای کشور مفید است، اما این‌که در کشور ما حزب موفق است یا خیر به‌نظر می‌رسد توفیقی در این زمینه وجود ندارد.

وی تاکید کرد: ما شعار ‌می‌دهیم که باید در کشور حزب داشته باشیم، اما در عمل آنچه دیده می‌شود، فردگرایی است نه حزب گرایی، لذا هر قدرتی سر کار بیاید، برخلاف روش دنیا عمل می‌کند. مصری گفت: در کشور ما برخلاف تجربه دیگر کشورها، اول مردم به دولت‌ها رای می‌دهند و بعد حزب توسط دولت‌ها تشکیل می‌شود، بر این اساس دیدیم که آقای هاشمی حزب کارگزاران و رئیس دولت اصلاحات، حزب مشارکت را تشکیل دادند. وی افزود: اگر حزب می‌خواهیم باید برایش هزینه بپردازیم و الان کسی در کشور نمی‌تواند برای تشکیل حزب هزینه سنگینی بپردازد و این دولت‌ها هستند که تنها می‌توانند حزب داشته باشند که این آسیبی در تقویت تحزب است.

تلاش برای بهبود بستر قانونی تحزب

حمیدرضا فولادگر، نماینده اصفهان در مجلس با بیان این‌که وجود احزاب در کشور می‌تواند با الهام از موفقیت حزب جمهوری اسلامی، تاثیر‌گذاری بالایی بر نظام سیاسی کشور داشته باشد، گفت: ما کشوری هستیم که هر دو سال یک‌بار انتخابات داریم، اما با نداشتن نظام حزبی مستقر، این افراد هستند که نقش مهمی در انتخاب‌ها دارند. وی افزود: درست است که 240 تا 250 حزب مجوز دار در کشور به ثبت رسیده، اما آنها بیشتر اسم هستند و فعال نیستند. وی با بیان این‌که باید دلایل ناموفق بودن احزاب در کشور آسیب‌شناسی شود تاکید کرد: خوشبختانه در مجلس نهم کار خوبی شد و قانون احزاب به روز شد و الان منتظر نظر مجمع تشخیص مصلحت هستیم تا با ابلاغ این قانون شاهد نشاط سیاسی بیشتر در کشور باشیم. وی با بیان این‌که در قانون بر نشاط سیاسی و نظارت روشن‌تر تاکید شده، افزود: مهم تعداد زیاد احزاب نیست بلکه مهم این است که احزاب فعال و واقعی وجود داشته باشد و اعضا و شعب آنها در شهرها مشخص و در ارتباطات با مردم بتوانند کار کنند، لذا با تلاش مجلس زمینه حرکت بهتر احزاب کشور در مباحث قانونی فراهم شده است. فولادگر تاکید کرد: تجربه حزب جمهوری اسلامی ایران در اوایل انقلاب تجربه موفقی بود، اما باید در مورد تعطیلی آن بعد از مدتی هم آسیب‌شناسی صورت گیرد تا در آینده احزاب موجود کشور از این تجربه بهره‌مند شوند.