نظارت بر بازارهای دلالی اقدام مکمل کاهش سود

از نظر اقتصادی، زمانی که دولت اعلام می‌کند نرخ تورم بالاست، به تبع آن نرخ سود بانکی افزایش می‌یابد و با کاهش این نرخ نیز باید سود سپرده روند نزولی طی کند اما در این میان باید به نکته‌ای توجه داشت که در صورت کاهش نرخ سود سپرده و ثابت ماندن نرخ سود تسهیلات، تنها منابع پولی از بانک‌ها خارج می‌شود و کمر تولید خم‌تر خواهد شد.

فاصله مناسب بین نرخ سود سپرده و تسهیلات 3 تا 4 درصد است البته این موضوع مربوط به اقتصاد ایران است و در کشورهای پیشرفته به‌دلیل پایین بودن نرخ تورم، این فاصله بین یک تا 2 درصد است.

قیمت پول را هم قوانین عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. اکنون با کاهش نرخ تورم، منطقی است نرخ سود سپرده و نرخ سود تسهیلات توأمان کاهش یابند؛ اما به‌دلیل این‌که منابع بانک‌ها محدود است و این اقدامشان ممکن است به خروج سپرده‌ها از بانک منجر شود، آنها تمایل زیادی نسبت به این کار نشان نمی‌دهند.

همان‌طور که در مدت زمان سپری‌شده از سال اقدامی در این باره نکردند و مقاومت زیادی در برابر کاهش سود انجام دادند.

دولت برای این‌که کار خود را تکمیل کند باید سود سپرده‌ها و سود تسهیلات را کاهش دهد و بر اجرای آن توسط بانک‌ها نظارت کند تا وام گرفتن برای مردم و همچنین تولیدکنندگان آسان شود.

از سوی دیگر باید چتر نظارتی خود را برای جلوگیری از ایجاد رانت و بازار سیاه بگستراند، در غیر این صورت شاهد ضعیف شدن تولید خواهیم بود.

یک احتمال نیز درباره تبعات این تصمیمات وجود دارد و آن خروج سپرده‌ها از بانک به بازار سرمایه و بورس است که البته در شرایط فعلی، دولت نیز نسبت به این پدیده تمایل زیادی نشان می‌دهد.

مهم‌ترین کاری که دولت در زمینه کاهش نرخ سود بانکی باید انجام دهد این است که موانع کسب‌وکار را بر دارد در غیر این صورت پول بانک‌ها سر از بازار دلالی و غیرمولد در می‌آوردند که اصلا این امر برای دولت خوشایند نخواند بود؛ به این دلیل که نقدینگی وارد بازار سوداگری شده و می‌ تواند مهم‌ترین دستاورد دولت که تورم است به حاشیه ببرد.

دکتر مرتضی افقه - کارشناس اقتصادی