همیشه زد و بند هست

همیشه می‌گویند کسی که بیرون از گود است بهتر می‌تواند ارزیابی کند. شما هم برخلاف سال قبل، امسال در جشنواره فیلم ندارید. با این حال اشتیاقی برای تماشای فیلم‌ها دارید؟

جشنواره صرفا موقعیت خوبی است برای این که همزمان همه آثار را کنار یکدیگر دید، وگرنه خود جشنواره برای یکی مثل من جذابیت خاصی ندارد. می‌تواند ارزیابی سینمای کشور باشد و فیلم‌ها را سنجید که در چه سطحی هستیم.

توانسته‌اید زودتر فیلم‌ها را ببینید؟ احیانا دعوت خصوصی!

نه. چون مثل همیشه بیشتر فیلم‌ها تا آخرین لحظه در حال آماده‌سازی است.

از دبیر جشنواره و ترکیب داوران شروع کنم. امسال چطورند؟

با ترکیب مشکل ندارم، اما نوع داوری و نتایجی که از آن بیرون می‌آید، آدمی را متحیر می‌کند.

چرا؟ یادم است شما با این که با «مزارشریف» در بیشتر رشته‌ها نامزد بودید، اما قواعد جشنواره را پذیرفتید و اعتراضی به نگرفتن‌ها نکردید.

قبول کنید زد و بند هست. کسی را آزرده نکنم اما به خاطر حق و عدالت می‌گویم که برخی انتخاب‌ها واقعا غلط است و حتی از قبل انتخاب‌شده.

بالاخره شاید داوری و ارزشگذاری سلیقه‌ای باشد.

مطمئن باشید برخی انتخاب‌ها دیگر سلیقه‌ای نیست. وقتی به دلیل دلجویی یا سفارش از بیرون، مثلا به فلان بازیگر جایزه می‌دهند. براحتی می‌شود اثبات کرد.

پس مشکل داریم و همه چیز گل و بلبل نیست.

در جشنواره مشکلاتی هست مثل داوری، نبود یک برنامه‌ریزی جدی، تغییرات هر سال و نبود جلسات درست نقد و بررسی. داوری ما باید چیزی مثل شبیه خانه سینما باشد با جمع بیشتری از افراد.

هنوز ابتدای جشنواره 94 هستیم و هر سال با دیدن اسم و رسم فیلمساز می‌گوییم امسال دیگر شاهکاریم. به اسم‌ها نگاه می‌شود و نه فیلم‌ها. شما برحسب تجربه به جشنواره الان امیدوارید؟

معتقدم برخی اسامی معروف ما خیلی هم بد فیلم می‌سازند. سال گذشته دیدیم. اسم نمی‌برم، اما خود شما هم می‌دانید چه کسانی را می‌گویم. اسم فیلمسازان، گویای کیفیت اثرشان نیست. البته حضور چهره‌ها برای یک جشنواره می‌تواند ویژگی مثبتی باشد.

اما خیلی از این جوان‌ها هستند یکباره فیلم تر و تمیزی می‌سازند، اما دیگر خبری ازشان نمی‌شود.

شاید بشود گفت چون تخلیه انرژی می‌کنند و هر چه در چنته دارند را یکجا رو می‌کنند.

چه کار کنیم پس؟ دل به کی ببندیم؟

نباید به نام‌ها توجه کرد. باید از فیلمساز خلاق حمایت کرد. این که یک جوان یک فیلم خوب می‌سازد، اما بعد کنار می‌رود دلیل بر ضعف در مدیریت نیست. همان طور که گفتم شاید توانش را در همان فیلم اول خرج کرده است. البته باید به جوان‌ها اعتماد کرد. خود قدیمی‌ها اتفاقا می‌توانند دست به ریسک بزنند و ساختارهای جدید فیلمسازی را تجربه کنند یا از آنان در بخش‌های دیگر مثل داوری و... استفاده شود.

خود شما هنوز انگار به نسل خودتان اعتقاد دارید و این که دود از کنده بلند می‌شود.

بد هم نیست اگر بگوییم دود از کنده بلند می‌شود. چون اینها فیلم‌های خوب ساخته‌اند نه فقط یک فیلم خوب. باید با دیدن یک فیلم خوب یا بد صرفا تعجب کرد. اگر قیاس کنیم قدیمی‌ها در معدل فیلمسازی همچنان می‌چربند.

در مورد تغییر در سیاست اجرایی جشنواره نظری دارید؟

اینجا هم مثل قضاوت داوران، سلیقه‌ای رفتار می‌شود. همواره با تغییر مواجهیم. در حالی که ما دیگر نباید دنبال اختراع و کشف جدید باشیم. بروند از سیستم جشنواره‌های خوب دنیا استفاده کنند بعد با فرهنگ خودمان تطبیق دهند. دنبال تجربه و هزینه الکی نباشند.

مثل ردکارپت شاید!

من فرش قرمز را بد نمی‌دانم، اما فقط درگیر ظواهر هم نباشند. کار مهم‌تر تقلید از کیفیت آنان است نه صرفا ظاهر. البته وقتی از جشنوار‌های خارجی بهره می‌گیریم نباید اتهام غرب‌زدگی زد. همه اصول آنها بد نیست. قواعد متغیر جشنواره فجر، فیلمساز را گیج می‌کند که بالاخره اصول آن چیست؟ اگر ادعای جشنواره معتبر داریم این دور باطل زدن‌ها بی‌معناست.

راستی امسال هم که همه کاره جشنواره سینمایی، تئاتری‌ها هستند از دبیر، رئیس کاخ و مدیر روابط عمومی.

صلاحیت مهم است بویژه این که تلفیق تجربه‌های مختلف است که فرهنگ را می‌سازد. تعصبی ندارم و ایرادی نمی‌گیرم، اما وقتی تخصصی کار می‌کنیم و اگر سینما آدم متخصص دارد، شاید منطقی نباشد همه را دخالت دهیم جز این که از نظر صلاحیت، واقعا کسانی بهتر از آنان در سینما پیدا نشوند.

پس این که لطفا سینمایی‌ها فراموش نشوند!

باید متخصصان سینما را بیشتر مشارکت دهند، بویژه این که جشنواره یک اتفاق مهم سینمایی است و ما کم آدم باتجربه نداریم. شاید ترجیح می‌دهند با دوستان کاربلد خود کار کنند.

محسن غلامی (قلعه سیدی)

جام‌جم