مجرمانی که برای مزاحمت در اینترنت پرسه می‌زنند

چه دلایلی باعث می‌شود افراد در اینترنت برای دیگران مزاحمت ایجاد کنند، در حالی که هیچ نفع خاصی از این مزاحمت نمی‌برند؟

این موضوع به پدیده‌ای به نام وندالیسم یا تخریبگری برمی‌گردد، به‌طور مثال بعضی افراد زمانی که در اتوبوس می‌نشینند دلشان می‌خواهد صندلی‌های اتوبوس را خراب کنند یا بعضی افراد روی تنه درختان کنده‌کاری می‌کنند، در حالی که هیچ نفعی از این موضوع نمی‌برند و در جهت مخالفت با موضوعی هم این کار را انجام نمی‌دهند ولی باز هم دلشان می‌خواهد این کار را انجام دهند. در مواجهه با مزاحمان اینترنتی که نفعی از مزاحمت‌هایشان نمی‌برند نیز ما با پدیده تخریبگری مواجه هستیم.

روان‌شناسان رفتار‌های فرد را تحت تاثیر ساختار‌های ذهنی آنها می‌دانند. روان‌شناسان بر این باورند که براثر نوعی از تعلیم و تربیت، ذهنیت‌های خاصی در افراد به وجود می‌آید همین ذهنیت‌ها باعث می‌شود یک فرد از انجام کاری لذت ببرد، زمانی هم که فردی از یک کار رضایت داشته باشد، آن را انجام می‌دهد؛ هرچند سود یا نفعی برایش نداشته باشد.

اما از نگاه جامعه‌شناسان فردی که یک کار یا به اصطلاح جامعه‌شناسی کنشی را انجام می‌دهد، هدف خاصی از کنش خود دارد و باید بین ابزار مختلف برای انجام کارش دست به انتخاب بزند که این ابزار به دو گروه شرایط مادی و شرایط هنجاری تقسیم می‌شود.

فردی که مزاحمت اینترنتی ایجاد می‌کند یک‌سری باورهایی دارد و براساس آن باور‌ها کارهای مختلفی را انجام می‌دهد.

به‌طور مثال خیلی از اوقات در سایت‌های مختلف درگیری بین افراد به وجود می‌آید و این درگیری‌ها از اعتقادات افراد بر می‌آید. افراد تا به کاری اعتقاد نداشته باشند آن را انجام نمی‌دهند. در مورد مزاحمت هم همین مدل است. افرادی که برای دیگران مزاحمت ایجاد می‌کنند هیچ هنجاری در ذهنشان ثبت نشده است که این کار را برایشان منع کند و حتی در ذهن بعضی افراد این‌گونه ثبت شده است که با مسخره کردن دیگران به آنها خوش می‌گذرد و باید این کار را انجام دهند.

دلیل افزایش این‌گونه مزاحمت‌ها چیست؟

به نظر من همه این افراد هم به نوعی دلیل برای ایجاد مزاحمت دارند. مثل انتقامگیری یا
وقت گذرانی. یکی از دلایل افزایش این نوع مزاحمت‌ها در دسترس بودن اینترنت برای همه افراد و وجود نداشتن اخلاقی که این کار را بد بداند است. در افکار افراد هنوز این موضوع وجود ندارد که تمسخر دیگران یا ناراحت کردن آنان بسیار بد است. باور جمعی که انسان‌ها را از این اخلاق منع کند وجود ندارد و به همین دلیل این رفتار به وجود می‌آید. این رفتار فقط مختص ایران نیست و در هرجای دنیا به همین صورت است و افراد براساس ارزش‌های خود عمل می‌کنند.

مزاحمت، سن یا جنسیت مشخصی دارد؟

در اینترنت پدیده‌ای وجود دارد که طی آن افراد می‌توانند بدون نشان دادن چهره خود به فعالیت‌های خود بپردازند و به همین دلیل مزاحمان اینترنتی هم در دام تحقیقات نمی‌افتند. تا به حال هم جایی مطالعاتی درباره این مزاحمان انجام نشده است. به همین دلایل نمی‌توان گفت که این‌گونه مزاحمان زن هستند یا مرد. البته در ذهن اکثر افراد این‌گونه ثبت شده که جمعیت مزاحمان را پسران جوان تشکیل می‌دهند، ولی نمی‌توان این ذهنیت را تائید کرد، زیرا مطالعات خاصی در این باره صورت نگرفته است. بزرگ‌ترین دلیل ایجاد مزاحمت بدون هیچ نفع و سودی و زیاد شدن این‌گونه مزاحمت‌ها را می‌توان دسترسی ساده همه افراد به اینترنت دانست.

تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)