مناظره بر سر «در حاشیه»؛ جایگاه پزشکان بالاتر از دیگر صنوف است؟

بخش خبری شبکه خبر ساعت 18:15 میزبان شهرام خرازی ها روانشناس و منتقد فیلم و اصغر نعیمی منتقد و نویسنده برای صحبت پیرامون سریال طنز«در حاشیه» به کارگردانی مهران مدیری بود.

در ابتدای این برنامه شهرام خرازی ها درباره واکنش ها نسبت به سریال«در حاشیه» گفت: واکنش ها نسبت به چگونگی نمایش یک صنف خاص مثل پزشکان در تلویزیون متفاوت است. برخی مخاطبان وقتی با بازنمایی یک صنف خاص در تلویزیون مواجه می شوند، آنچه را که از رسانه دریافت می کنند، به کل جامعه تعمیم می دهند. اما افراد دیگری هم این برداشت را ندارند.

خرازی ها در ادامه درباره سواد رسانه ای توضیح داد: سواد رسانه ای در دنیای ارتباطات سطحی از دانش و آگاهی در رابطه با چیزی است که از رسانه ها می بینیم. به طور طبیعی اگر سطح سواد رسانه ای مردم بالا باشد کمتر این مسائل را تعمیم می دهند اما در مردمی که سطح سواد رسانه ای پایین تری داشته باشند، امکان این تعمیم بیشتر است.

این روانشناس در رابطه با علت اعتراض جامعه پزشکان که جزو نخبگان محسوب می شوند، بیان کرد: در هر صنف و حرفه ای آدم های خوب و بد وجود دارند و هیچ فردی منکر نمی شود. این مسأله ریشه جامعه شناختی دارد و ما ملت چندان انتقاد پذیری نیستیم و در ما نهادینه نشده است.

خرازی ها با اشاره به اینکه جایگاه حرفه پزشکی نسبت به دیگر حرفه ها بالاتر است، افزود: هیچ کس مخالف بازنمایی مسائل صنف پزشکان در رسانه نیست بلکه نوع بازنمایی اهمیت دارد. موضوع اعتراض برانگیز زمان پخش سریال است. در حال حاضر جامعه ظرفیت پخش این سریال را ندارد. از سال گذشته طرح تحول نظام سلامت و اعتمادسازی در حال انجام است و این سریال به این اعتماد خدشه وارد می کند.

وی یادآور شد: این سریال پزشکان را ابله نشان می دهد و بیمارستانی را نشان می دهد که روی قبرستان بنا شده است. انواع و اقسام توهین های مختلف را نسبت به صنف روا می دارد. تصویر ارائه شده از پزشکان در این سریال بسیار واژگون است. ریشه این مسائل مشاوره نگرفتن از پزشکان است.

خرازی ها درباره کمدی بودن«در حاشیه» عنوان کرد: کمدی بودن نمی تواند این اجازه را به ما بدهد که تا هر جایی که خواستیم پیش برویم. به نظرم ویژگی جامعه شناختی مردم ایران مرزها را تعیین می کند. ما هنوز به سطح از سواد رسانه ای نرسیدیم که سریالی پخش شود و مردم آن را به کل یک شغل تعمیم ندهند.

وی افزود: یکی از ایرادهای جامعه ما این است که علاوه بر انتقاد ناپذیری دنبال تشویق کردن نیستیم و این تشویق هم اگر صورت بگیرد، سطحی است و بیشتر دنبال نقاط منفی هستیم. در ایام عید فیلم«آسمان محبوب» مهرجویی را که یک پزشک سنتی و مدرن بودند به شیوه ای مثبت نمایش می داد. به نظرم باید مرزی وجود داشته باشد که به توهین نزدیک نشویم.

خرازی ها در پایان گفت: اگر قرارست صحبتی درباره هر صنفی اثری ساخته شود، قبل از هرکاری مشاوره گرفتن اهمیت اساسی دارد.گفتگو راهکار حل مشکل درباره سریال هایی شبیه«درحاشیه» است

اصغر نعیمی در ادامه درباره اعتراض جامعه پزشکی نسبت به سریال«در حاشیه» گفت: به عنوان یک فیلمساز تا به حال شخصیتی را نساختم که بخواهم آن را به کلیت یک حرفه تعمیم دهم. انجام این کار روی مخاطبان تأثیر می گذارد و به نظرم در شرایط فعلی مخاطبان می توانند بین دنیای واقعی و نمایش تفکیک قائل شوند. معمولا این اعتراض ها معمولا ناشی از تعصب های قومی یا قومی است. ممکن است مخالفت با یک اثر به دلایل سیاسی یا اجتماعی باشد.

نعیمی افزود: این اعتراض ها نسبت به یک سریال طنز در همان سطح محدود باقی می ماند چون مخاطب عام با هوشمندی و به دور از تعصب به برنامه ها نگاه می کند و دریافت طبیعی تری از برنامه ها دارد. مخاطب می داند که صحبت از یک مسأله نظامی یا شغلی به معنای تعمیم به کل افراد مشغول به آن حرفه نیست.

این منتقد با اشاره به اینکه کم سوادی مخاطبان ربطی به اعتراض کردن نسبت به یک سریال ندارد، افزود: این شکل اعتراض ها هیچ وقت به صورت خودجوش از سمت عامه مردم نبوده و بیشتر حالت صنفی داشته است. افرادی که معمولا اعتراض می کنند نسبت به کارشان اشراف دارند و شناخت دقیقی از رسانه و کاربرد رسانه دارند. آنها بیش از آنکه نگران مخاطب باشند، نگران خودشان هستند.

وی یادآور شد: موافقم که کمبود تحمل و انتقادپذیری باعث بروز این انتقادها می شود. هیچ کس منکر این نمی شود که در نظام سلامت مشکلی وجود ندارد اما مسأله ای که باعث کم طاقتی می شود، بازتاب گسترده این سریال در جامعه است. فکر می کنم باید بررسی کنیم این نوع اعتراض ها به چه شکلی جریان پیدا کرده و مدیریت می شود و این اعتراض ها از یک منشأ سازماندهی خواهد شد.

نعیمی عنوان کرد: معتقدم این انعکاس این اعتراض ها و بحران آفرینی برای یک رسانه ما را به جایی نمی رساند و روش های مدنی تری مثل گفتگو و صحبت را در پایان پخش سریال انتخاب کنیم. امکان این وجود ندارد که مخاطبان با دیدن این سریال دیگر به دکتر نروند. اگر کمدی این سریال تحمل نمی شود، چه طور جدی آن تحمل می شود.
وی افزود: مقدس و یا برتر دانستن یک حرفه باعث می شود که دیگر افراد نتوانند وارد مقوله شوخی با آن صنف شوند. همه ما آسیب ها و نقاط مثبت را در حرفه پزشکی می شناسیم. آنچه در رسانه ها بازتاب داده می شود، بسیار فیلتر می شود و اتفاقات تلخی در رابطه با مسائل پزشکی می افتد.

نعیمی گفت: مقوله سریال سازی به گونه ای است که امکان مهندسی کامل آن وجود ندارد و با خلاقیت جلو می رود. قطع سریال«سرزمین کهن» کمال تبریزی باعث شد که به من هشدار داده شود که علیرضا خمسه از واژه«ایکی ثانیه» استفاده نکند که مبادا به هموطنان آذری بر بخورد.این مسائل باید روزی حل شود والا دامن همه را خواهد گرفت. (تسنیم)