سال اوج گرفتن بحران آب

این بحران تا آنجا پیش رفت که ذخیره بیشتر سدهایی که آب تهران را تامین می‌کنند، در تابستان به زیر 20 درصد رسید و آب برخی سدها به اتمام رسید تا جایی که شرکت ‌آب و فاضلاب تهران خبرنگاران را سوار بر مینی‌بوس به وسط زمین بایر خشکی برد که تا چندی پیش دریاچه سد بوده است! در کنار تهران بیشتر شهرهای بزرگ کشور نیز با تنش بی‌آبی مواجه شدند و در برخی شهرها جیره‌بندی آب برقرار شد. در تهران نیز برخورد با مشترکان پرمصرف آب در دستورکار قرار گرفت، اما برخوردی که در نهایت انجام شد، پس از اخطارهای مکرر، قطعی آب برای چند ساعت محدود بود. منظور از مشترکان پرمصرف صاحبان منازلی هستند که یا فضای سبز زیادی دارد یا در منزل استخر دارند و از آب تصفیه‌شده شهر برای پرکردن استخر استفاده می‌کنند.

البته شرکت آب و فاضلاب کشور قول داده است در سال 94 با کسب مجوز از هیات وزیران برخورد قاطع‌تری با مشترکان پرمصرف انجام دهد و حتی آیین‌نامه‌ای نیز در این خصوص تدوین شده و روی میز هیات وزیران قرار دارد. بحران آب در کشور در سال 93 چنان اوج گرفت که دولت با کسب اجازه از مقام معظم رهبری یک بودجه ویژه چند میلیارددلاری از صندوق توسعه ملی دریافت کرد تا به اجرای طرح‌هایی برای احیا و بهینه‌سازی منابع آبی کشور بپردازد. بحران آب مسائل جانبی دیگری نیز به دنبال داشت که از آن جمله می‌توان به هشدار درباره نشست کردن شهرهایی چون مشهد، تهران و اصفهان تحت تاثیر کاهش شدید موجودی آب سفره‌های زیرزمینی اشاره کرد. حتی موضوع ریزگردها که زندگی را در چند استان جنوبی کشور برای مدتی مختل کرد نیز به نوعی با بحران آب در ارتباط است.

بحران آب تنش‌هایی را نیز میان دو وزارتخانه نیرو و جهاد کشاورزی ایجاد کرد. چراکه وزارت نیرو معتقد بود بخش عمده هدررفت ‌آب در بخش کشاورزی است و برای تولید محصولات کشاورزی بیش از اندازه آب مصرف می‌شود. به عنوان مثال روایت شد که برای تولید یک عدد سیب حدود 70 لیتر، برای یک عدد تخم‌مرغ حدود 140 لیتر، یک عدد پرتقال 100 گرمی حدود 50 لیتر، یک کیلو گندم 1300 لیتر و یک قالب پنیر (500 گرمی) حدود 2500 لیتر آب واقعی مصرف می‌شود و این روند باید متوقف شود. البته این انتقادات توسط وزارت جهاد کشاورزی بی‌پاسخ نماند و تا مدتی نقل محافل رسانه‌ای بود.

درنهایت با آغاز فصل سرما این امیدواری وجود داشت که بارندگی‌ها مشکل کم‌آبی را برطرف کند و در این راستا باز هم برنامه باروری ابرها در دستور‌کار قرار گرفت. اما دست‌کم نتیجه در تهران ناامید‌کننده بود. چرا که بجز باران‌های پراکنده، تاکنون که در روزهای پایانی زمستان قرار داریم در تهران برف نباریده است. هرچند بارش برف در دیگر استان‌های کشور و حتی ارتفاعات تهران چشمگیر بوده است و حتی همین چند روز پیش به نحو غافلگیرکننده‌ای در استان خشکی چون سیستان و بلوچستان برف سنگینی باریده است. لذا باید منتظر ماند و دید بهار پیش رو با منابع آبی کشور چگونه تا خواهد کرد. هرچند کارشناسان می‌گویند بحران آب در کشور به حدی عمیق است که این گونه بارندگی‌ها نقش مسکن را دارد و برای حل بحران آب باید مصرف آن در بخش‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی به طور پایدار کاهش یافته و مدیریت شود. همچنین در برنامه ساخت سدها نیز بازنگری صورت گرفته و مطالعات آن مورد بازبینی قرار گیرد تا شاید تابستان 94 از نظر منابع آب وضع بهتری داشته باشد.