گرگ‌های عزیزی که مال و جانمان به دست آن‌هاست!

معامله بیمار در آمبولانس

به محض تشخیص عارضه مغزی و لزوم بستری در بخش مراقبت‌های ویژه، اولین واژه‌ای که از سوی مسئولان اورژانس به خانواده بیمار گفته می‌شود یک جمله است: «بخش مراقبت‌های ویژه جای خالی ندارد»
چهره مستاصل همراه بیمار حس ترحم پرستار بخش را بر می‌انگیزد و سعی می‌کند تا با تماس با مرکز آمبولانس خصوصی برای پدرشان در یکی از بیمارستان‌های خصوصی شهر تخت خالی ICU پیدا کند. گویا تنها مراکز آمبولانس‌های خصوصی هستند که می‌توانند در چنین مواردی برای بیماران، آن هم در بخش مراقبت‌های ویژه پذیرش بگیرند و چاره‌ای نیست جز سپردن کار به دست اپراتور مرکز آمبولانس خصوصی، اما نکته جالب اینجاست که خانواده بیمار هر بیمارستانی را که پیشنهاد می‌دهند با جواب منفی مسئول پذیرش آمبولانس خصوصی طرف قرار داد با بیمارستان... مواجه می‌شوند!
سرانجام بعد از چند دقیقه پراضطراب قفل نبود تخت خالی در بیمارستان‌های پایتخت به دست توانمند مسئول پذیرش آمبولانس خصوصی باز می‌شود و تنها راه ممکن پیش روی خانواده بیمار قرار می‌گیرد. مسئول بخش می‌گوید متاسفانه به دلیل تعداد زیاد بیماران هیچ یک از بیمارستان‌هایی که مد نظر شما هستند تخت خالی ندارند و تنها بیمارستانی که یک تخت ICU خالی دارد بیمارستان ف... در شمال تهران است.
پسر نگاهی به پیکر نیمه جان پدر می‌اندازد و بی‌آنکه راضی به این تصمیم باشد با انتقال پدرش به بیمارستان ف... موافقت می‌کند. پسر با اینکه می‌داند در همین مدت کوتاه بیمارستان و مرکز آمبولانس خصوصی بر سر جان پدرش باهم معامله می‌کرده‌اند اما حتی لب به اعتراض باز نمی‌کند چون می‌داند در این شرایط آنچه مهم است نجات جان پدر است و بس.
این تنها یکی از هزاران نمونه بیمارفروشی در بیمارستان‌های تهران و شهرهای بزرگ است که در طول سال توسط آمبولانس‌های خصوصی صورت می‌گیرد. معامله‌ای نابرابر که سلامت بیمار و حال و روز اطرافیانش برای دو طرف معامله چندان مهم نیست.

بیمار فروشی به مراکز تصویربرداری

البته خرید و فروش بیمار تنها محدود به بستری بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه نمی‌شود و در ارائه خدمات سرپایی هم می‌توان مواردی از این قبیل پیدا کرد.
به بیمارستان ف... می‌روم. بیمارستان فوق تخصصی که از داشتن دستگاه تصویربرداری‌ام آر آی محروم است و بیماران بستری در این بیمارستان مجبورند برای انجام‌ ام آر آی سوار بر آمبولانس خصوصی به مرکزی که قبلا توسط اپراتور آمبولانس خصوصی در آن برایشان پذیرش گرفته شده مراجعه کنند. همراه بیمار به راننده آمبولانس می‌گوید: ما می‌خواهیم بیمارمان را به مرکز تصویربرداری که مد نظر خودمان است منتقل کنیم اما مرغ راننده آمبولانس یک پا دارد و می‌گوید ما برای بیمار شما در بیمارستان ن.... پذیرش گرفته‌ایم و نمی‌توانیم بیمار را به محل دیگر منتقل کنیم.

بخش مراقبت‌های ویژه در انحصار باندهای فروش بیمار

به چندین بیمارستان خصوصی در سطح تهران سر می‌زنم و آنجاست که متوجه می‌شوم هر بیمارستان خصوصی با یک مرکز آمبولانس خصوصی قرارداد دارد و این مرکز موظف است بیماران را به این بیمارستان منتقل کند.

بالاخره موفق می‌شوم با یکی از راننده‌ها که آمبولانس‌اش را مقابل بیمارستان پ... پارک کرده هم صحبت شوم و از چند و چون بیمارفروشی توسط باندهای فروش بیمار مطلع شوم. او می‌گوید: در اکثر مواقع اگر شما برای پذیرش بیمارتان در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های خصوصی تماس بگیرید با این پاسخ مواجه می‌شوید که تخت خالی وجود ندارد اما باندهایی هستند که اگر بیمار را در اختیارشان قرار دهید در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانند او را در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستانی که مد نظر شماست بستری کنند.
او می‌گوید بعضی بیمارستان‌های خصوصی نه تنها به ما پذیرش نمی‌دهند بلکه اگر به خواسته و اصرار بیمار به آن بیمارستان مراجعه کنیم ممکن است حراست بیمارستان حتی اجازه ورود آمبولانس به محوطه بیمارستان را هم ندهد. چرا؟ چون با یک مرکز آمبولانس خصوصی دیگر قرارداد دارد و تنها بیمارانی را که توسط این مرکز به بیمارستان منتقل شوند پذیرش می‌کند.

وقتی می‌پرسم هنگام انتقال بیمار به بیمارستان، انتخاب بیمار یا همراه او چه تاثیری در پذیرش توسط شما دارد؟ می‌گوید: راستش را بخواهی در شرایطی که بیمار وضعیت خوبی ندارد و خانواده‌اش تنها نگران جان عزیزشان هستند این مرکز آمبولانس خصوصی است که شرایط را به بیمار و خانواده‌اش تحمیل می‌کند و آن‌ها هم مجبورند به مرکزی که مسئولان مرکز تعیین کرده‌اند بروند. یکی دیگر از رانندگان آمبولانس که مقابل یکی از بیمارستان‌های شهرک قدس تهران توقف کرده در پاسخ به این سوال که آیا شما بیماران را به بیمارستان‌های دولتی هم منتقل می‌کنید؟ می‌گوید: بیمارستان‌های دولتی به ما پذیرش نمی‌دهند و اگر بیماری از بیمارستان دولتی بخواهد به بخش خصوصی منتقل شود ما جابه جایی او را برعهده می‌گیریم. او به نکته دیگری هم اشاره می‌کند و آن هم پرداختی کمتر از تعرفه به آمبولانس‌های خصوصی توسط بیمارستان‌های دولتی است. اما متاسفانه بیمارستان‌های دولتی مبلغی به مراتب کمتر از تعرفه تعیین شده را به ما پرداخت می‌کنند و همین موضوع باعث شده آمبولانس‌های خصوصی ضرر ناشی از این کار را به نحو دیگر و با معامله بیماران در بیمارستان‌های خصوصی جبران کنند.

بیمار دزدی چیست؟

بیمار دزدی، آن هم در بیمارستان‌های دولتی به این معناست که به اصطلاح بیماران را از بیمارستان‌های دولتی که هزینه درمان برای بیمار کمتر تمام می‌شود به بیمارستان‌های خصوصی و ارقام سرسام آور سوق می‌دهند. این پدیده گرچه نوظهور نیست اما نظام بهداشت و درمان کشور نتوانسته برای مقابله با آن اقدامی انجام دهد چرا که منافع برخی پزشکان و بیمارستان‌های خصوصی در میان است.

پدیده بیمار دزدی انواع و راه‌های مختلفی دارد که گاهی توسط برخی پرسنل اورژانس‌های بیمارستانی یا اورژانس‌های بخش خصوصی صورت می‌گیرد و در بسیاری از موارد با القای این موضوع که خدمات رسانی و فرآیند درمان در بخش خصوصی به مراتب بهتر از بخش دولتی انجام می‌شود یا اینکه بیمارستان دولتی وقت و جای خالی ندارد کاری می‌کنند تا بیمار با نگرانی از اینکه ممکن است در صورت طی کردن فرآیند درمان دربیمارستان دولتی جانش به خطر بیفتد، یا فرآیند درمانش طولانی شود، آگاهانه به بخش خصوصی می‌رود و با پرداخت هزینه‌های چند میلیونی تحت درمان قرار می‌گیرد البته در مواردی هم پزشک با بیان اینکه بیمارستان وقت و جای خالی ندارد بیمارش را از بیمارستان دولتی به بیمارستان خصوصی که از قضا آنجا هم کار می‌کند، سوق می‌دهد.

بیماردزدی از بیمارستان دولتی به خصوصی

برای رمزگشایی از بیماردزدی در بیمارستان‌های دولتی راهی مرکز قلب تهران می‌شوم؛ بیمارستانی فوق تخصصی که شاید نمونه آن از لحاظ کادر مجرب و تجهیزات پیشرفته در ایران وجود نداشته باشد.

یکی از همین آمبولانس‌های خصوصی در محوطه بیمارستان توقف کرده و همراه بیماری که می‌خواهد تا چند دقیقه دیگر سوار بر آمبولانس بیمارستان را به مقصدی نامعلوم ترک کند کنار آمبولانس ایستاده. مرد جوان نگران به نظر می‌رسد و وقتی علت نگرانی‌اش را می‌پرسم می‌گوید: بتازگی متوجه شده‌ایم که همسرم به عارضه قلبی مادرزادی مبتلاست. دیروز او را به بخش اورژانس مرکز قلب منتقل کردیم و قرار بود امروز صبح تحت عمل جراحی قرار گیرد اما یکی از پرستار‌های بیمارستان همسرم را ترسانده و گفته اگر اینجا جراحی کنی امکان اینکه کاملا خوب شوی و سالم از بیمارستان خارج شوی خیلی کم است! همسرم هم ترسیده و از دیشب اصرار دارد در بیمارستانی که پرستار پیشنهاد داده و توسط پزشکی که به گفته او حاذق است جراحی شود.

وقتی دکتر در بیمارستان دولتی وقت ندارد

دکتر «...» متخصص «...» هم یکی از پزشکانی است که به واسطه عملکرد خوبش و تعریف و تمجیدهای کادر درمانی دو بیمارستان خصوصی نامش بر سر زبان‌ها افتاده است. خانمی که به دلیل جراحی به این پزشک مراجعه کرده است می‌گوید: با احساس درد در ناحیه سینه و پشتم به بیمارستان... که دولتی است مراجعه کردم. در همان چند ساعتی که درآن بیمارستان بودم بسیاری از بیماران از مهارت و حاذق بودن این پزشک تعریف می‌کردند اما متاسفانه به دلیل ازدحام بیماران نتوانستم نزدش بروم و وقت خالی برای ویزیت من نداشت. یکی از پرسنل این بیمارستان راهنمایی‌ام کرد و گفت که دکتر دربیمارستان خصوصی... هم طبابت می‌کنند اگر می‌خواهید می‌توانید به این بیمارستان بروید تا در اسرع وقت مورد معاینه قرار گیرید.
بعد از دو روز وقتی در بیمارستان... نزد دکتر رفتم با اینکه گفتم وضعیت مالی مناسبی ندارم، اما دکتر برای پذیرش در این بیمارستان خصوصی نامه داد. حالا هم که به پذیرش مراجعه کرده‌ام می‌گویند ممکن است عمل فنرگذاری در قلبتان بین ۱۵تا ۲۰میلیون تومان هزینه داشته باشد.

بیمار دزدی، بیمار فروشی و دریافت زیرمیزی معضلات و مشکلاتی ریشه دار در مجموعه نظام سلامتندکه به نظر می‌رسد ریشه‌کنی آنها عزمی قوی در مجموعه وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس و دستگاه‌های نظارتی را می‌طلبد. (خراسان)