تغییرات​ اقلیمی​ جهان را تکان داد

برگزارکنندگان این تظاهرات در شهر نیویورک می‌گویند که این، بزرگ‌ترین راهپیمایی از این دست در طول تاریخ است که توانسته حدود 310 هزار نفر از اشخاص نامدار گرفته تا سیاستمداران، مدیران بازرگانی و دیگر شهروندان را گردهم آورد. تظاهرات نیویورک فقط یکی از 2000 مورد اعتراض جمعی بود که در سراسر جهان برگزار شد.

بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل و شهردار نیویورک از جمله افراد بانفوذی بودند که در تظاهرات این شهر حضور داشتند. دبیرکل سازمان ملل که در خیابان ششم نیویورک و با لباس غیررسمی در این راهپیمایی شرکت داشت، در مصاحبه با خبرنگار روزنامه اس.بی.اس گفت: «قدرت مردم در این تظاهرات می‌تواند تفاوتی آشکار در کارزارهای مبارزه با تغییرات اقلیمی ایجاد کند. تغییرات اقلیمی یکی از موضوعات خطیر دوران ماست و ما اکنون دیگر زمانی برای از دست دادن نداریم.»

تظاهرات گسترده در سطح جهان

تظاهرات نیویورک در حالی انجام شد که نمونه‌های پرشور دیگری نیز در شهرهای بزرگ آمریکای لاتین، اروپا و حتی خیلی دورتر در هندوستان رقم خورد. سیدنی و ملبورن شاهد حضور 30 هزار نفری بودند که استفاده صددرصدی از انرژی‌های تجدیدپذیر و خاتمه‌ دادن به فرآیند استخراج از معادن زغال‌سنگ را طلب می‌کردند.

در انگلستان نیز قریب به 40 هزار نفر به‌ صورت مسالمت‌آمیز گردهم آمدند تا به سیاست‌های اشتباه و تشدیدکننده گرمایش جهانی اعتراض کنند. در مجموع این اتفاق دستاورد ارزنده‌ای برای دوستداران محیط‌زیست است، زیرا آنها سال‌هاست می‌کوشند تا ضرورت رسیدگی و حل این بحران را به جهانیان گوشزد کنند.

عواقب یک کنفرانس ناموفق

همایش تغییرات اقلیمی سازمان ملل که در دسامبر 2009 (1388 ه.ش.) و در کپنهاگ دانمارک برگزار شد، یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های بین‌المللی به​منظور حل چالش‌های زیست‌محیطی و اقلیمی بود. این کنفرانس در نهایت چارچوبی برای کاهش روند تصاعدی تغییرات اقلیمی تا سال 2012 (1391 ه.ش.) ارائه داد. اکنون و پس از گذشت پنج سال از آن تاریخ قرار است حدود 125 نفر از سران و مقامات عالی‌رتبه جهان گردهم بیایند و دلایل ناموفق بودن این کنفرانس را زیر ذره‌بین قرار دهند. این همه در حالی صورت می‌گیرد که مردم جهان نیز در این مدت به اهمیت مساله آگاه‌تر و حساس‌تر شده‌اند. گردهمایی‌هایی نظیر سی و یکم شهریور فقط یکی از شواهدی است که بر لزوم اقدام عاجل تاکید می‌کند.

بار سنگینی که 3 کشور بر جهانیان تحمیل می‌کنند

تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد که چین، آمریکا و هندوستان سه کشوری هستند که طی سال گذشته بیشترین میزان آلودگی کربن را به جو تزریق کرده‌اند. این بحران زمانی معنادارتر خواهد شد که بدانید فقط در ظرف سال گذشته ما انسان‌ها قریب 39.8 میلیارد تن دی‌اکسیدکربن را از طریق سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز وارد جو زمین کرده‌ایم که این میزان نسبت به زمان مشابه ​سال گذشته 778 میلیون تن یعنی حدود 2.3 درصد بیشتر شده است. گلن پیترز، دانشمند نروژی و عضو گروه بین‌المللی طرح کربن جهانی، ​همراه همکارانش هر ساله میزان گازهای منتشر شده در جو را اندازه می‌گیرند و آمارهای جهانی ارائه می‌دهند.

تازه‌ترین نتایج تحقیقات این گروه از پژوهشگران ​یکشنبه​ سی‌ام شهریور در دو مجله معتبر نیچر ژئوساینس و تغییرات اقلیمی چاپ شد. یک روز بعد از چاپ این مقالات، پیترز در مصاحبه با روزنامه واشنگتن‌پست خاطرنشان کرد که بدون اندک تردیدی ما انسان‌ها در یک فرآیند و مسیر اشتباه گام برمی‌داریم که دیر یا زود به عواقب فاجعه‌باری منجر خواهد شد.

وی به افزایش 2.5 درصدی دی‌اکسیدکربن اشاره کرد و افزود: «ادامه این روند در 30 سال آینده ممکن است به افزایش درجه حرارت به مقدار 1/1 درجه سلسیوس منجر شود و آنهایی که این میزان را ناچیز می‌شمارند باید به خاطر بیاورند که چنین اتفاقی به معنای چند برابر شدن بحران‌های زیست‌محیطی در سال‌های آینده خواهد بود. پیترز کشورهایی نظیر هند با 5.1 درصد، چین با 4.2 درصد و آمریکا با 2.9 درصد افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای را متهمان درجه اول این پرونده معرفی کرد و افزود: «متاسفانه آمارها نشان می‌دهد که میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهان به‌سرعت روبه افزایش است؛ چنانکه ظاهرا در هر ثانیه به طور متوسط 2.9 میلیون کیلوگرم دی‌اکسیدکربن وارد جو می‌شود.»

چرا انتشار دی‌اکسید کربن به جو زنگ‌های خطر را به صدا درآورده است؟

دی‌اکسیدکربن به‌طور طبیعی در هوا وجود دارد و عامل تولید آن نیز سوختن یا فساد مواد آلی است. سوخت‌وساز بدن موجودات زنده باعث می‌شود تا بافت‌ها کربن را بسوزاند و آن را با شش‌ها و به شکل دی‌اکسیدکربن دفع کند. کلروفیل‌ها دی‌اکسیدکربن را در فرآیند فتوسنتز استفاده و از جو حذف می‌کند و بخشی از آن نیز در آب دریا حل می‌شود. اما افزایش دی‌اکسیدکربن در جو زمین، بخصوص دی‌اکسیدکربن حاصل از سوزاندن سوخت‌های فسیلی، پدیده تاثیر گلخانه‌ای را به دنبال دارد که در اثر آن ذرات دی‌اکسیدکربن اجازه می‌دهد تشعشعات خورشیدی به زمین برسد، اما از بازگشت‌شان به فضا جلوگیری می‌کند. همین مساله نیز درجه حرارت را افزایش می‌دهد و بحران‌هایی نظیر تغییرات اقلیمی، ذوب شدن یخ‌های قطبی، افزایش سطح آب دریاها، سیلاب و نابودی غلات را در پی خواهد داشت. (ضمیمه سیب)

فرناز حیدری

منابع: CBS، SBS، UNFCCC