وضوح تصویر افسانه‌ای

4K چیست؟

خیلی ساده بگوییم، 4K استاندارد 1920 در 1080 پیکسل را به صورت افقی و عمودی دو برابر کرده و به رزولوشن 3840 در 2160 می‌رساند که مقدار آن چهار برابر پیکسل‌های رزولوشن فول اچ‌دی است. البته شما پیش‌تر از این‌ هم می‌توانستید، با اسکن صفحه مقیاسی افزایشی در یک جهت، یعنی فقط به‌صورت عمودی روبه پایین (مانند اسکن روبه‌پیشرفت که برخی DVD پلیرها انجام می‌دهند و رزولوشن فیلم معمولی را به حد فیلم‌های دارای فرمت بلوری می‌رسانند) به چنین رزولوشنی دست یابید، اما این 4K واقعی نیست.

کاری که فناوری اسکن تصویر می‌کند، این است که فقط یک مجموعه مجازی 3840 پیکسلی را ارائه می‌‌کند. فناوری 4K در اصل در صنعت فیلمسازی استفاده می‌شود. وقتی شما درباره فیلم‌های 4K می‌شنوید، این فیلم‌ها عموما در رزولوشن 4096 در 2160 با یک نرخ قاب تصویر (aspect ratio) در حد 17:9 گرفته می‌شوند. از بعد رایانه، ما با رزولوشن فیلمسازهای تلویزیونی سر و کار داریم. رزولوشن 3840 در 2160 که فیلم‌های تلویزیونی با آن گرفته می‌شود، همان نرخ قاب تصویر 16:9 فول اچ‌دی را دارد. ‌غیر از این‌که این نوع 4K به صورت افقی چیزی حدود 4000 پیکسل کم دارد، تلویزیون‌ها و صفحه نمایش‌های 4K را بیشتر به شکل فشرده به‌کار می‌برند تا به‌صورت مافوق اچ‌دی واقعی. اما چاره‌ای نیست، بالاخره هر فناوری محدودیت‌هایی هم دارد. از دیدگاه افقی، 4K واقعی ایستگاه بعدی در مسیر پیشرفت فناوری خواهد بود.

اگر کمی به عقب برگردیم، در گذشته تنوع صفحه نمایش‌های ما براساس رزولوشن‌هایی در حد 640 در 480، سپس 800 در 600 و پس از آن 1024 در 768 و دست آخر 1028 در 1024 پیکسل بودند. به‌تدریج با قدرتمند شدن کارت‌های گرافیک رزولوشن صفحه نمایش‌ها نیز افزایش یافت و به جایگاهی که امروزه هست، رسید که برای بیشتر بازیخورها همان رزولوشن 1920 در 1080 یا 1080P است.

کاربرها در سراسر جهان به دلیل ارزان بودن صفحه نمایش‌ها و تلویزیون‌های 1080P بیشتر تمایل به استفاده از رزولوشن تصویری فول اچ‌دی نشان می‌دهند؛ زیرا دیگر نیاز ندارند یک گرافیک گرانقیمت بالای 5/1 میلیون تومانی هم بخرند. البته این تصور بسیار غلطی است که فکر کنیم در یک جامعه همه دنبال جنس‌های ارزان‌قیمت و زندگی با شیوه اقتصادی هستند. اگر این‌طور است پس این همه رایانه‌های یکپارچه (All-in-one) با صفحه نمایش‌های 27 اینچی را که از پنج تا 15 میلیون تومان قیمت دارند یا صفحه نمایش‌های 27 و 29 اینچی چند میلیونی را در فروشگاه‌ها و بازارهای قطعات رایانه چه کسی می‌خرد؟ امروزه بسیاری از کاربران علاقه‌مند و بازیخورها در کشور ما نیز به فکر خرید بهترین‌ها و استفاده از تمام فناوری‌های روز دنیا هستند.

همه چیز درباره پیکسل‌

به‌خاطر پیشرفت دائم سخت‌افزارها، ما هر روز به دنبال دیسک‌های سخت پرظرفیت‌ و صفحه نمایش‌های بزرگ‌تر هستیم. هر چه مقیاس رزولوشن بیشتر می‌شود، مقدار جزئیاتی که باید روی صفحه رندر شود نیز افزایش می‌یابد. معیار سنجش رسمی برای این مشخصات واحد پیکسل بر اینچ یا ppi است. این مقدار نشان می‌دهد شما چقدر می‌توانید جزئیات را روی صفحه نمایش دهید. همچنین کوچ کردن از صفحه نمایش 24 اینچی 1080P به صفحه نمایش 30 اینچی 166P تجربه جالبی است، تجربه بازی با یک صفحه نمایش 32 اینچی 4K می‌تواند واقعا شگفت‌انگیز باشد. بازی‌ها روی صفحه نمایش 4K عالی به نظر می‌آیند و برای همین است که رویکرد هر دو تولیدکننده کارت‌های گرافیک اینتل و AMD به سمت 4K است.

شما به انبوهی از تنظیمات نیاز دارید تا بتوانید از پس این مقادیر عظیم پیکسل برآیید. چون 4K مبحث تازه‌ای است، سخت‌افزارهایی که آن را ارائه می‌کنند نیز از مشخصات خاصی برخوردارند. حتی یک گرافیک انویدیا جی‌فورس GTX تایتان با بافر فریم شش گیگابایتی یا یک گرافیک رادئون R9 290X با بافر چهار گیگابایتی بسختی می‌تواند به نرخ تصویر 30 فریم بر ثانیه در تنظیمات 4K حداکثری دست یابد. اما با این حال خیلی‌ها بودجه چند میلیونی صرف خرید یک صفحه می‌کنند، اما از گرافیک غافل بوده و از تنظیمات پایین گرافیکی برای نمایش بازی‌های 4K روی صفحه نمایشی با همین رزولوشن عظیم استفاده می‌کنند که فایده‌ای ندارد.

پس اگر می‌خواهید از صفحه نمایش و بازی‌های 4K خود حداکثر استفاده را ببرید، باید به فکر یک کارت گرافیک قدرتمند باشید و اگر می‌خواهید از فریم ریت (نرخ قاب تصویر) 30 یا 60 فریم بر ثانیه بهره‌مند شوید، حتما باید به فکر تهیه حتی بیش از یک کارت گرافیک قدرتمند و استفاده از پیکربندی چند گرافیک کراس فایر برای گرافیک‌های AMD و پیکربندی اس.ال.آی برای کارت‌های انویدیا باشید.

آیا رتینا همان 4K است؟

یک صفحه نمایش 4K غلظت تصویری برابر با 185 پیکسل بر اینچ (ppi) دارد که دو برابر صفحه نمایش‌های فول اچ‌دی است. اما غلظت تصویری در مورد صفحه نمایش‌های رتینای نوت‌بوک‌ها 200 پیکسل بر ثانیه است و همین مقدار برای گوشی‌های موبایل تا 300 پیکسل بر ثانیه می‌رسد. اپل ادعا می‌کند که صفحه‌ نمایش‌های رتینا به اندازه کافی غلظت پیکسلی دارند تا بتوانند تصاویر دارای رزولوشن 4K را نمایش دهند.

برای 4K به چه مشخصات صفحه نمایشی نیاز داریم؟

شما می‌توانید صفحه نمایش خود را از بین انواع 24 تا 30 اینچی چه پنل TN و چه نوع پنل IPS انتخاب کنید. پنل‌های IPS در نرخ تازه‌سازی تصویر نسبت به انواع IPS سرعت بالاتری دارند. شما باید صفحه نمایشی را انتخاب کنید که نرخ تازه‌سازی بالایی داشته، مقدار غلظت تصویری آن زیاد بوده و از رزولوشن مناسب 4K برخوردار باشد. امروزه حتی باید صفحه نمایش مناسب 4K از فناوری‌های جدیدی مانند G-Sync انویدیا نیز بهره‌مند باشد. بنابراین در مرحله اول فقط اندازه صفحه نمایش را به عنوان امتیاز آن در نظر نگیرید و مشخصات یادشده بالا را نیز در انتخاب صفحه نمایش مافوق اچ‌دی موردنظر قرار دهید. (ضمیمه کلیک)

جواد ودودزاده