6 تیر، قیام مردم تبریز علیه استبداد محمد علی شاه

هجری شمسی

6 تیر 1214

قائم مقام فراهانی از رجال نامدار دوره قاجار و صدر اعظم محمدشاه قاجار به قتل رسید. محمدشاه قاجار چون به پادشاهی رسید، وزارت خود را به پیشکارش میرزاابوالقاسم فراهانی داد. او وزیری با تدبیر و با نفوذ بود. اما چون محمدشاه مردِ ضعیف‏النفسی بود در اداره امور مملکت به رأی او کمتر توجه داشت. وی در مقام صدارت اعظمی، شاهزادگان خودسر قاجار را با خشونت و قساوت رام ساخت. قائم مقام با همه هوش و کفایت، کاردانی، قدرت بر تقریر و تحریر، درایت در امور اجتماعی و سیاسی و احاطه عجیب بر ادب فارسی و عربی، مردی خودپسند و مغرور بود که در پیشبرد مقاصد خود از کشتن و کور کردن مخالفان و دروغ و نیرنگ خودداری نمی‏کرد و در این راه، دوست و دشمن نمی‏شناخت. این هیبت و صلابت و قدرت و برّندگی که خواه ناخواه با سنگدلی و حق‏ناشناسی و استبداد رأی و بلندپروازی و خودپسندی و دریدگی همراه بود موجب شد قائم مقام در بین طبقات مردم، محبوبیتی در خور نداشته بلکه همواره مورد حسد و بغض درباریان و بدگمانی شاه قاجار باشد. حسودان و دشمنان قائم مقام، سرانجام محمدشاه را به اعدام او موافق کردند و با کمک حاج میرزا آقاسی فرمان قتل قائم مقام را از شاه گرفتند. او را در شب آخر صفر 1251 ق برابر با ششم تیرماه 1214ش با دستمالی خفه کرده و جسدش را در حرم شاه عبدالعظیم دفن کردند.

6 تیر 1287

مردم تبریز به رهبری ستارخان و باقرخان علیه استبداد محمدعلی شاه قاجار قیام کردند. بی‏اعتنایی محمدعلی شاه قاجار به مشروطیت و مخالفت با مشروطه‏خواهان و سرکوبی آنان و نیز به توپ بستن مجلس شورای ملی، مردم ایران را به شورش واداشت و در این راه، مردم تبریز از دیگران پیشی گرفتند. در این میان دو تن از رادمردان تبریز به نام‏های ستارخان (سردار ملی) و باقرخان (سالار ملی) به جمع مردم پیوستند و به رهبری قیام مردمی پرداختند. این دو با همراهی مردم، در مقابل قشون عظیم محمدعلی شاه قاجار به مدت یازده ماه مقاومت کرده و از ورود نیروهای دولتی به شهر ممانعت می‏نمودند. در اواخر، چون کار اهالی تبریز به خاطر محاصره و نرسیدن آذوقه سخت شده بود، پس از مذاکره با نمایندگان روس و انگلیس و تصویب آن دو دولت، قرار بر این شد که عده‏ای از نیروهای روس وارد تبریز شوند. با ورود نیروهای روسیه به تبریز، محاصره این شهر پایان یافت و قشون غارتگر محمدعلی شاه از اطراف تبریز متفرق شدند. در عین حال، چون به دلیل حضور قوای روس در تبریز، موقعیت خطرناکی برای ستارخان و باقرخان ایجاد شده بود، این دو به همراه تعداد دیگری از آزادی خواهان به سفارت عثمانی در تبریز پناهنده شدند.

6 تیر 1329

علی منصور نخست وزیر سابق به سمت سفیر کبیر ایران در ایتالیا تعیین شد.

6 تیر 1341

آیت‌الله‌العظمی‌حکیم اعلام کرد: قانون اصلاحات ارضی شاه‌، غصب اموال مردم است‌.

تیر 1360

آیت‌الله‌سیدعلی خامنه‌ای در مسجد ابوذر تهران مورد سوءقصد عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین‌) قرار گرفت و مجروح شد. این حادثه روز قبل ازفاجعه هفتم تیر به وقوع پیوست‌.

هجری قمری

29 شعبان 219

ابن نعیم فقیه و راوی اخبار تاریخی درگذشت. فضل بن دوکین معروف به ابن‏نعیم محدث، فقیه و راوی اخبار تاریخی در سال 130 ق در عراق به دنیا آمد. او از راویان بسیار معتبر حدیث به شمار می ‏رود و مورد احترام و اعتماد علمای اسلام است کتاب الصلاة از اوست. همچنین دوکتاب المناسک والمسایل الفقه را به او نسبت داده ‏اند.

29 شعبان 1325

متمم قانون اساسی تصویب و به تایید محمدعلی شاه قاجار رسید. چون ۵۱ فصلی که به‌نام قانون اساسی در دوران مظفرالدین‌شاه تنظیم شد، وافی به مقصود نبود و در این قانون از وظایف مردم نسبت به دولت و بالعکس سخنی نرفته بود، بنابراین برای نوشتن متمم قانون اساسی، کمیسیونی تشکیل و آن ‏قانون در ۱۰۷ اصل تنظیم شد و برای امضا تقدیم محمدعلی‌شاه قاجار شد.

میلادی

27 ژوئن 1860

جنگ دوم تریاک بین چین و انگلستان پایان یافت. در قرن نوزدهم میلادی، مخالفت امپراتوری چین با سیاست دروازه‏های باز برای بنادر، باعث نارضایتی انگلستان شد. در این میان، با توقیف محموله تریاک انگلستان در چین در سال 1839م، جنگ اول چین و انگلیس به وقوع پیوست که به شکست چین منجر شد. پس از پایان جنگ اول تریاک، علی‏رغم اینکه انگلیسی‏ها، امتیازات فراوانی از چینی‏ها گرفته بودند، با این حال از این مصالحه رضایت نداشتند و به دنبال بهانه‏ای برای اخذ امتیازات بیشتر بودند. از این رو به بهانه توقیف یک کشتی انگلیسی از طرف چینی‏ها، روابط دو طرف باز هم تیره شد. در این زمان، نخست‏ وزیر انگلیس که مردی بهانه‏ جو و مغرور بود خواستار عذرخواهی رسمی دولت چین شد. وی بر این عقیده بود که منافع استعمار انگلیس در هر نقطه از عالم، باید به هر قیمتی حفظ شود. او این امر را نشانه‏ ای از قدرت و اعتبار انگلستان تلقی می‏ کرد. در این حال علی‏رغم رفع توقیف کشتی انگلیسی، چون چینی‏ها حاضر به عذرخواهی نشدند، این بار نیروهای انگلیسی به بهانه این امر واهی، با کمک فرانسه جنگی را در سال 1856م آغاز کردند که به جنگ دوم تریاک شهرت یافت. در نهایت پس از چهار سال، هنگامی که قوای مهاجم در سال 1860م به پکن، پایتخت چین نزدیک شدند، چینی‏ها تسلیم شدند و پس از انعقاد قرارداد صلح و اخذ امتیازات دیگر، تجارت تریاک بار دیگر آغاز شد.

27 ژوئن 1880

هِلِن کِلِر نویسنده نابینا و ناشنوای امریکایی به دنیا آمد. وی در 19 ماهگی بر اثر بیماری، شنوایی و بینایی خود را از دست داد. در 6 سالگی، پدر و مادرش او را به نزد الکساندر گراهام بل، مخترع تلفن، بردند و از او یاری خواستند. گراهام بل، او را به یک معلم معرفی کرد و این معلم با جدیت به آموزش هِلِن به صورت‏های مختلف پرداخت. سرانجام از راه لمس انگشتان توانست با هلن ارتباط برقرار کند و چون هِلِن هوش و استعداد سرشار داشت، به زودی خواندن و نوشتن و حتی سخن گفتن خیلی ناقص را فراگرفت. او چنان در این زمینه‏ها ترقی کرد که مایه شگفتی همگان شد و حتی زبان فرانسه و آلمانی را نیز فراگرفت. هِلن کِلِر توانست در 20 سالگی مقاله بنگارد و در 24 سالگی، برنده درجات علمی شود. هِلِن کلر زندگینامه خود را نوشت و علاوه بر آن بیش از چهل کتاب، مقالات متعدد و رساله‏ های بی‏شمار درباره نحوه تفکر و تحصیل نگاشت. او از درآمد کارهای خویش، آموزشگاه‏های متعددی در امریکا و دیگر کشورها برای نابینایان تأسیس کرد. هِلِن کلر سرانجام در سال 1968م در هشتاد و هشت سالگی درگذشت.