تعظیم آمانو به دیپلماسیِ ظریف دولت روحانی

خبرگزاری انگلیسی رویترز روز جمعه گزارشی منتشر و ادعا کرد که گزارش کامل آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران به دلیل گام‌های اخیر تهران با جهان در راستای حل مساله هسته‌ای، به تعویق افتاده است.

برخی منابع مرتبط با آژانس جمعه گذشته در گفت‌وگو با رویترز اعلام کردند که قرار بود آژانس گزارش مفصلی براساس تحقیقات انجام شده درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران منتشر کند اما با توجه به روابط اخیر ایران با دنیا، انتشار این گزارش به تاخیر افتاده است. این منابع خبری که نام‌شان فاش نشده است گفتند که این گزارش دارای جزییات بیش‌تر درباره تحقیقات و آزمایشات انجام شده درباره گزارش نوامبر 2011 است.

بلافاصله پس از انتشار این گزارش اما رژیم صهیونیستی با تکیه بر ادعای مطرح شده از سوی خبرگزاری رویترز، خواستار انتشار گزارش کامل آژانس درباره تمامی ابعاد نظامی احتمالی فعالیت‌های هسته‌ای ایران شد.

جنجالی که خبرگزاری رویترز آن را به پا و رژیم صهیونیستی به آن دامن زده بود اما یک روز پس از آن، از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رد شد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که هیچ گزارشی با اطلاعات جدید در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران تهیه نکرده است.

گزارش اول اسفند آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران؛ تاکید قاطع آژانس در خصوص تعهدات ایران به توافق ژنو

اما در گزارش آژانس به چه چیزی اشاره شده بود که اینگونه خشم اسرائیل را سبب شد؟ یکم اسفند ماه سال جاری، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین ‌المللی انرژی اتمی نخستین گزارش این آژانس در سال جاری میلادی و دومین گزارش خود در سال 92 شمسی را منتشر کرد و در آن بر صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تاکید و تصریح کرد که که ایران به تعهدات خود بر متن توافق اولیه با گروه 1+5 پایبند بوده است.

این گزارش در حالی منتشر شد که 2 ماه از توافق تاریخی ایران و 1+5 در ژنو می‌گذشت. ایران و 5 کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین) به همراه آلمان به ریاست «کاترین اشتون» مسئول عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سحرگاه دوم دی ماه گذشته در ژنو برای نخستین بار پس از 10 سال توافق کردند تا مناقشه بر سر برنامه هسته ای ایران را از طریق دیپلماسی و با گام های عملی به پیش ببرند.

براساس این توافق که از تاریخ 30 دی ماه گذشته به اجرا درآمد، تهران متعهد شد در قبال دریافت بخشی از دارایی های مسدود شده ایران در غرب و همچنین کاهش تحریم های اقتصادی و بانکی، بخشی از فعالیت هسته ای خود را محدود و درب برخی از تاسیسات هسته ای خود را به روی بازرسان آژانس برای نظارت بیشتر باز کند.

در این بین، توافق ایران و گروه 1+5 به موازات بهبود روابط و همکاری های سازنده ایران و آژانس همراه بود. یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی 20 آبان گذشته به تهران سفر کرد و با مقامات کشورمان در خصوص ابعاد مختلف همکاری های تهران-آژانس با هدف پیشبرد مذاکرات هسته ای به گفت‎وگو نشست.

دور جدید مذاکرات ایران و آژانس اما در بهمن ماه گذشته شاهد روندی رو به جلو و پیشرفت در همکاری های دوجانبه بود؛ در پی دو روز جلسات فشرده، نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران، ضمن بررسی اقدامات اولیه مرتبط با بیانیه تهران(20 آبان‌ماه) متن تفاهم‌نامه 7 ماده‌ای در خصوص چگونگی ادامه همکاری‌ها منتشر شد.

آمانو بر همین اساس و در نخستین گزارش خود پس از به ثمر نشستن دور نخست مذاکرات ایران و غرب در ژنو، توافق ایران و آژانس در تهران و همچنین ادامه مذاکرات در وین اتریش، بر موضوع منحرف نشدن برنامه هسته‌ای ایران به سمت تسلیحاتی شدن تاکید کرد. وی در این باره نوشت که ایران اقدامات عملی اولیه را در طول دوره زمانی مشخص شده به مدت سه ماه اجرا کرده است و اقدامات اجرا شده از سوی ایران و تعهداتی که این کشور برعهده گرفته است، گامی مثبت و رو به جلو را نشان می‌دهد.

نگاهی به گزارش آژانس پیش و پس از انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد

بررسی دو گزارش منتشر شده از سوی آژانس پس از روی کار آمدن دولت جدید با وعده تنش زدایی با غرب و وعده همکاری در زمینه حل پرونده هسته ای ایران، حکایت از آن دارد که لحن آژانس نیز به تناسب تغییر رویکرد ایران تغییر کرده است.

نخستین گزارش «یوکیا آمانو» پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی در انتخابات 24 خرداد ایران و دومین گزارش آژانس در سال 2013 میلادیدر تاریخ ششم شهریور ماه سال جاری منتشر شد. آمانو در این گزارش تائید کرد که تاسیسات نطنز و فردو مطابق با اطلاعات ارائه شده به آژانس فعالیت کرده‌اند. آمانو در این گزارش اطلاعات بیشتر ایران را در مورد سایت‌های هسته‌ای که قرار است به زودی ساخته شوند، خواستار شده بود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این گزارش تصریح کرد که ایران فعالیت در تأسیسات جدید هسته‌ای را به این نهاد بین‌المللی اعلام کرده است.

بررسی دو گزارش منتشر شده پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ایران و 2 گزارش منتشر شده پس از آن نشان می دهد که نوعی تغییر لحن واضحی از سوی رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی دیده می‌شود؛ در حالی که همواره در دو گزارش پیش از انتخابات از عدم شفافیت و وضوح از سوی ایران در برنامه هسته ای که دربردارنده عدم ارائه تضمین های از سوی آژانس در خصوص فعالیت های هسته ای ایران بود در ارتباط مستقیم با مذاکرات هسته ای تهران با 1+5 بود در دو گزارش پس از آن اما شاهد تغییر مفاد گزارش ها و روند سازنده و مثبت همکاری های دو جانبه در جهت پیشبرد مذاکرات هسته ای و تشن زدایی در خصوص برنامه هسته ای ایران بودیم.

تغییر لحنی که گویی خشم کشورهای غربی مخالف فعالیت های هسته ای ایران و در راس آن اسرائیل را برانگیخته است و تلاش رسانه ای و جوسازی علیه روابط چندماه اخیر ایران و آژانس را دستور کار خود قرار داده اند. با این وجود دستگاه وزارتخارجه و تیم مذاکره کننده در کنار آژانس انرژی اتمی بی توجه به این جوسازی ها دیپلماسی همزمانی را با 6 قدرت هسته ای دنیا از یک سو و آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان یکی از مرجع های مهم بین المللی را در پیش گرفته است و در تلاش است با بهره گیری از ظرفیت های هر دو بعد حقوق حقه ایران در بحث هسته ای را بعد از سال ها تنش و مناقشه به سرانجام مطلوبی برساند و تهدید نبودن و صلح آمیز بودن آن را به اثبات برساند.(نامه نیوز)