واکسیناسیون عمومی در برابر اندیشه‌های انحرافی

چند سالی از تاسیس شبکه‌های منتسب به وهابیون می‌گذرد؛ شبکه‌هایی که باورهای مذهبی مردم کشورمان را نشانه گرفته‌اند و مدتی است با ارائه برنامه به زبان فارسی سعی در ایجاد شبهه در اعتقاد مذهبی مردم کشورمان دارند.

این شبکه‌ها به مدد کارکرد و قدرت تلویزیون به عنوان یک رسانه، سعی در تغییر نگرش افراد جامعه دارند و تلاش می‌کنند افکار عمومی شیعیان را درباره مسائل مذهبی مدیریت کنند.اگرچه شبهاتی که این شبکه‌ها مطرح می‌کنند در بسیاری موارد به دلیل بی‌بهره بودن از اصول منطقی و مغایرت با آموخته‌ها و اعتقادات مردم کشورمان، چندان تاثیری بر اذهان آگاه و مطلع نداشته، اما این هجمه تلویزیون را بر آن داشته اطلاعات درست و تحلیل‌های منطقی کارشناسان حوزه دین را به مخاطبان ارائه کند. در میان برنامه‌های مختلفی که به شبهات ایجادشده توسط شبکه‌های ماهواره‌ای و فرقه‌های نوظهور پاسخ داده‌اند، می‌توان به «شب آسمانی» و «پندار» اشاره کرد که به صورت جدی‌تر و با دو رویکرد متفاوت در صدد رفع نیاز مخاطبان به اطلاعات بیشتر درباره مسائل دینی و مذهبی برآمده‌اند.

شیوه‌های خلاقانه

شب آسمانی برنامه‌ای از شبکه قرآن و معارف سیماست که مسائل روز در حوزه دین و اندیشه را طرح و بررسی می‌کند. این برنامه از بهمن سال گذشته در شبکه قرآن و معارف سیما کارش را آغاز کرده و تا امروز به مباحث متعددی پرداخته است؛ از آن جمله می‌توان به اشتراکات دین اسلام و مسیحیت، تاریخچه وهابیت، عرفان حسینی، چیستی و چرایی عزاداری، عرفان‌های نوظهور و حتی مباحثی مانند طب اسلامی اشاره کرد.

علیرضا قطبی، تهیه‌کنندگی برنامه شب آسمانی را به عهده دارد و امیرمهرداد خسروی آن را اجرا می‌کند. این برنامه که جزو برنامه‌های گفت‌وگومحور و تخصصی تلویزیون محسوب می‌شود، به دلیل رویکرد خلاقانه در پاسخگویی به شبهات و ابهامات دینی مورد توجه طیف وسیعی از مخاطبان قرار گرفته است. در این برنامه کارشناسان مذهبی اعم از شیعه و سنی اطلاعات جامعی درباره اهداف و فعالیت‌های فرقه‌های انحرافی در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند. در همین راستا علاوه بر پخش نظرات بزرگان اهل سنت و کارشناسان مختلف دینی حتی از نمایندگان شبکه‌های ماهواره‌ای وابسته به وهابیت نیز خواسته شد با کارشناسان مذهبی این برنامه مناظره داشته باشند.

تهیه‌‌کننده برنامه شب آسمانی درباره پاسخگویی به شبهاتی که توسط شبکه‌های تلویزیونی وابسته به وهابیون درباره قیام امام حسین(ع) ایجاد شده، گفت: مدتی است شبکه قرآن و معارف براساس رسالت رسانه‌ای خود به شبهاتی که شبکه‌های ماهواره‌ای وهابیون طرح می‌کنند، پاسخ می‌دهد و از آنجا که ادله و منابع خوبی در اختیار داریم از شبکه‌های ماهواره‌ای خواستیم بستری برای شکل‌گیری مناظره در یک برنامه زنده فراهم شود، اما هیچ کدام از این شبکه‌ها مناظره با کارشناسان دینی ما را نپذیرفتند.

قطبی درباره علت واکنش این برنامه به اظهارات مجریان شبکه‌های نور و کلمه گفت: چند سالی است این شبکه‌های ماهواره‌ای، مسلمانان و بخصوص شیعیان ایران را هدف قرار داده‌اند. تلویزیون پیش از این نیز برنامه‌هایی برای روشن کردن ذهن مخاطبان خود درباره شبهات دینی و اندیشه‌ای تولید و پخش کرده که از آن جمله می‌توان به برنامه برهان اشاره کرد.این تهیه‌کننده توضیح می‌دهد: ما از عید غدیر تصمیم گرفتیم به شبهاتی که درباره ائمه اطهار و موضوعاتی چون غدیر و مهدویت در شبکه‌های ماهواره‌ای ایجاد شده پاسخ بدهیم. در همین راستا بعد از برنامه‌ریزی و طرح موضوعات در اتاق فکر برنامه، پیش تولید را آغاز کردیم و از دانش و نظرات کارشناسان مختلف بهره بردیم.

وی ادامه داد: در راستای اهداف و رسالت‌های برنامه، نمایندگان فرقه‌های انحرافی در شبکه‌های ماهواره‌ای را به مناظره دعوت کردیم. از این افراد خواستیم حتی اگر حاضر به مناظره در استودیوی برنامه نیستند، به شیوه سیگنالی مباحثه برگزار کنیم و حتی به خواست آنها برای مناظره تلفنی هم اظهار آمادگی کردیم، اما در زمان مقرر زمان پخش برنامه را تغییر دادند، در تماس تلفنی نیز رفتاری ناپسند در پیش گرفتند و حتی از گفت‌وگو با ماموستا اقبال بهمتی که از بزرگان اهل تسنن است هم طفره رفتند.

یک برنامه تخصصی برای عموم مخاطبان

برنامه شب آسمانی از آن برنامه‌هایی است که با اتکا به دانش و تخصص مجری، کارشناسان و اعضای اتاق فکر، بهترین شیوه‌ها را برای پرداختن به مسائل روز در قالب یک برنامه گفت‌وگومحور انتخاب و اجرا می‌کند. این برنامه را می‌توان بدون تردید یکی از برنامه‌های تخصصی تلویزیون در حوزه مسائل دینی و خردورزی دانست.

قطبی درباره تخصصی بودن این برنامه توضیح داد: در برنامه شب آسمانی بر آن بوده‌ایم هیچ نکته‌ای بدون ادله علمی طرح نشود و از کارشناسان آگاه و متخصص دعوت به همکاری کرده‌ایم. مجری برنامه نیز ازجمله کارشناسان حوزه ادیان است؛ بنابراین توانستیم نظر مخاطبی را که به صورت تخصصی مباحث دینی را دنبال می‌کند، جلب کنیم.

وی درباره مخاطبان این برنامه می‌گوید: سه شب هنگام پخش برنامه، از میزان تحصیلات مخاطبان آمار گرفتیم؛ در واقع از تماشاگران برنامه خواستیم میزان تحصیلاتشان را به وسیله پیامک اعلام کنند و نتیجه این بود که تحصیلات درصد قابل توجهی از مخاطبان برنامه ما ​ فوق‌لیسانس و بالاتر است.به اعتقاد این تهیه‌کننده، مباحثی که در برنامه شب آسمانی مطرح می‌شود برای همه مخاطبان با هر سطح سواد و دانشی می‌تواند مفید باشد. وی تاکید کرد: همه تلاش ما این است در طرح مباحث برنامه مخاطبان عام را در نظر داشته باشیم و بخصوص در این باره آقای دکتر خسروی نقش بسزایی دارند.این تهیه‌کننده معتقد است در کنار برنامه‌‌ای چون شب آسمانی لازم است برنامه‌هایی با زبان عامه‌پسند در تلویزیون تهیه شود تا مخاطبان عام و بخصوص کودکان و نوجوانان در برابر اندیشه‌های انحرافی و فرقه‌های نوظهور واکسینه شوند.

ذهن، معمار زندگی است

امیر مهرداد خسروی که دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه است، مدرک دکتری‌اش را در رشته مطالعات تطبیقی حقوق بشر سازمان ملل متحد و اسلام و مطالعات تطبیقی اسلام و مسیحیت کسب کرده و به عنوان یک مجری ـ کارشناس در برنامه شب آسمانی حضور دارد.

خسروی ـ که در برخی برنامه‌های شبکه تهران و شبکه یک به عنوان مجری حضور دارد ـ در برنامه‌ شب آسمانی به عنوان کارشناس اداره برنامه را به عهده دارد. وی خود را یک مبلغ اسلامی می‌داند و معتقد است: یکی از اصیل‌ترین رسالت رسانه‌ای به قامت و قوت تلویزیون، همت در تولید آثار و پیام‌هایی است که نیاز انسان​ به اندیشه را هدف می‌گیرد. ذهن، معمار زندگی است و اگر معمار بیمار باشد، دیوار کج بالا می‌رود. مخالفان نگرش‌های اعتقادی مردم مسلمان ما هم این موضوع را نه‌تنها می‌دانند، بلکه خیلی هم آن را جدی گرفته‌اند. تردیدی نیست در مانیفست فکری ما شیعیان حرف‌های عمیق و جدی وجود دارد که بر روح و جان و به یک معنا جهان‌بینی مردمان تشنه امروز اثر می‌گذارد و این نگرش خدامحورانه دشمنان بسیاری دارد که بیکار نمی‌نشینند و بسیار هوشمندانه با مهندسی رسانه‌ای، دام‌هایی فراروی جهان‌بینی اقشار جامعه ما قرار می‌دهند.

وی درباره عملکرد رسانه‌ای دشمنان گفت: آنها رسانه‌هایی را صرفا ویژه نخبگان و صاحب‌نظران راه‌اندازی کرده‌اند. در کنار آنها طیف خاکستری جامعه و برخی طیف مذهبی دغدغه‌مند را هدف قرار داده‌اند و اتفاقا چون نقطه قوت ما را در مبانی اعتقادی می‌دانند، تلاش می‌کنند آسیب را نیز از همین نقطه وارد سازند.

این کارشناس، ایجاد شک و تردید را بهترین حربه رسانه‌های بیگانه دانست و گفت: بگذارید مثالی بزنم؛ کسی تلاش کرد رقیب سخنران خود را با طرح پرسش‌ها و شبهاتی از میدان به در کند تا مریدان او جذب رقیب نشوند. روزی سخنرانی کرد که ای مردم چرا وقت خود را صرف شنیدن حرف‌های کسی می‌کنید که معتقد است شما جماعت، حیوانی بیش نیستید؟! مردم متعجب و ناراحت شدند و اصرار کردند این ادعا ثابت شود. این فرد مدعی به همراه جماعتی از مردم به پای سخنرانی رقیب رفت و میان سخنرانی او برخاست و سوال کرد اگر راست می‌گویی، بگو آیا منطق را قبول داری یا نه و اگر قبول داری بگو از دیدگاه منطق، تعریف تو از انسان چیست؟ فرد مورد سوال که انسان صادقی بود، جواب داد «انسان حیوان ناطق است».خسروی افزود: در واقع، پاسخ او همان صراحت علمی و تخصصی مطرح است که در علم منطق دیده می‌شود، اما می‌تواند به یک تلقی نادرست منجر شود. این روش راهبرد رسانه‌ای شبکه‌های ضدشیعی است که وهابیت آن را به میان کشانده تا با دست گذاشتن بر نقاط جهل تخصصی افراد شبهه‌افکنی کرده و سموم فکری را به ذهن و جان مردمی مومن بنشاند.

این کارشناس معتقد است راه مقابله با اقدامات این رسانه‌ها ایجاد مسیری مبتنی بر آگاه‌سازی متین و هوشمندانه مردم است که باید در تلویزیون به طور جدی موضوعیت پیدا کند.

روشنگری به شیوه پندار

برنامه پندار که از شبکه دو به نمایش درمی‌آید، چند برنامه را به صورت ویژه به شرح و توضیح دیدگاه‌های وهابیون و عملکرد شبکه‌های ماهواره‌ای مرتبط با آنها اختصاص داد.

محمد تاجیک که تهیه‌کنندگی این برنامه را به عهده دارد، درباره روش و دیدگاهی که برنامه پندار برای مقابله با شبکه‌های مرتبط با وهابیون در نظر گرفته، می‌گوید: تلاش کردیم با ارائه اطلاعات مستند و تاریخی، نتیجه‌گیری و تحلیل عملکرد این شبکه‌ها را به مخاطبان خود بسپاریم. در ویژه‌برنامه‌هایی که درباره پشت پرده وهابیت تدارک دیدیم، مخاطب در نهایت به این نتیجه می‌رسد وهابیون پرورش یافته استعمارگران هستند و مانند صدام، بن‌لادن و قذافی توسط اربابانی پا به عرصه گذاشته‌اند که بعد از مدتی آنها را قربانی خواهند کرد.به گفته تاجیک، شبکه‌های ماهواره‌ای وابسته به وهابیون با وجود انکار خودشان، اندیشه‌ها و اعتقادات وهابیون تکفیری را ترویج می‌کنند و معاند اسلام هستند.این تهیه‌کننده درباره علت پخش فتواهای علمای وهابی در برنامه پندار گفت: در واقع با این کار مخاطبان ما با دیدگاه‌های مضحک علمای این فرقه نوظهور آشنا می‌شوند و درمی‌یابند همچنان که دیدگاه‌های آنها از هیچ پشتوانه منطقی و عقلانی برخوردار نیست، شبهات و ابهاماتی که درباره مسائل مذهبی و بخصوص قیام عاشورا مطرح می‌کنند، نمی‌تواند مستند و منطقی باشد.

تاجیک تاکید کرد: ایجاد شبهه به اعتقادات مسلمانان و بخصوص قیام عاشورا، شهادت امام حسین(ع) و عزاداری شیعیان حکایت از آن دارد که این شبکه‌های ماهواره‌ای کاملا مغرضانه و برای ضربه به اسلام شکل گرفته است.

برنامه تلویزیونی پندار که در سه برنامه به صورت ویژه به موضوع وهابیت اختصاص داشت از جمعه این هفته ساعت 20 با موضوع کودک و رسانه به مخاطبان ارائه می‌شود و سعی می‌کند از زوایایی تازه و با نگاهی افشاگرانه به تاثیرات ماهواره روی جنین کودک، خشونت و روابط جنسی پنهان در برخی کارتون‌های مخصوص کودکان و مواردی از این دست بپردازد که تمام آنها گواه تلاش جریان‌های معاند اسلام برای تاثیرگذاری بر مسلمانان است.

آذر مهاجر‌ /‌ گروه رادیو و تلویزیون