یک شاعرانه آرام/ نگاهی به سریال خانه‌ای روی تپه

این طرح مانند بسیاری ایده‌های دیگر این قابلیت را دارد که از زوایای مختلف بررسی و پرورانده شود و در نهایت بسته به نوع نگاه نویسنده، کارکرد و تاثیرگذاری خاص خودش را داشته باشد. می‌شود از این ایده یک اثر معمایی یا جنایی ساخت، یک اثر خانوادگی درباره روابط اعضای خانواده، یک سریال آموزشی درباره نوجوانان و دنیای آنها و حتی سریالی درباره کارآفرینی و راه و رسم کسب و کار موفق طراحی کرد.

اما سریال خانه‌ای روی تپه براساس انتخاب نویسنده و کارگردان به بستری برای طرح مسائل انسانی بدل شده و روزمرگی‌ها و تجربیات نوجوانی را به تصویر می‌کشد که در دنیای کوچکش که روستایی در شمال کشور است، فرصت همراهی با آدم‌های زیادی از سراسر ایران و گاه از برخی کشورهای دیگر را برای خود و اطرافیانش فراهم کرده است.

نگاهی که نویسنده برای پروراندن طرح اولیه در نظر گرفته و شیوه کارگردانی این سریال حکایت از آن دارد که برای تولیدکنندگان این اثر، ساخت سریالی آرام و شاعرانه در درجه اول اهمیت قرار داشته است. از همین رو فضایی که برای روایت داستان‌های سریال خانه‌ای روی تپه انتخاب شده، بخشی از کشور است که به‌واسطه همجواری توامان با کوه و دریا منظرگاه‌های بکر و زیبا دارد. این سریال تقریبا هیچ آدم بدی ندارد، شخصیت‌های منفی آن نیز آدم‌های ساده‌ای هستند که یا ناخواسته بد می‌کنند یا از کرده خود پشیمان می‌شوند و در نهایت خانه‌ای روی تپه قصه‌هایی برای مخاطبانش روایت می‌کند که به منظور ستایش ارواح پاک انسانی خلق شده‌اند.

وفاداری به قصه‌گویی

آثار نمایشی قبل از هر چیز باید به‌واسطه قصه‌گویی مورد توجه قرار گیرند، اما گاه در نبود یک قصه خوب، ترفندهایی مانند حضور هنرپیشه‌های مطرح یا کش دادن ماجراها به کمک گره‌ها و پیچیدگی‌های زیاد، جایگزین تدبیرهای هوشمندانه‌ای چون استفاده از هنرمندان سرشناس و ایجاد کشش و تعلیق می‌شود تا مخاطب با یک اثر تا انتها همراه شود. سریال خانه‌ای روی تپه اگر از تدابیر هوشمندانه برای جذب مخاطب بهره نبرده در عوض از ترفندهای طرح شده هم در امان مانده است.

بخش قابل توجهی از مخاطبان تلویزیون را خانواده‌های شهرنشین تشکیل می‌دهند؛ برای این مخاطبان نه همذات‌پنداری با یک نوجوان که در سن و جغرافیای خاص قرار دارد کار ساده‌ای است و نه پیگیر بودن سریالی که هر شب یک داستان مستقل را روایت می‌کند و آن را به اتمام می‌رساند.

به جبران این نقیصه در هر قسمت از سریال خانه‌ای روی تپه یک یا چند بازیگر شناخته شده به عنوان بازیگر مهمان حضور دارد و در طرح داستان‌ها نیز تا حدود زیادی اصالت قصه‌‌گویی با قواعد و مولفه‌هایش مد نظر قرار گرفته‌است. در واقع آنچه مخاطبان این سریال را راضی نگاه می‌دارد قبل از هر چیز داستان‌های این مجموعه است بعلاوه بازیگران مهمان و البته گاهی نماهای زیبا و فضایی دیدنی که از چینش این نماها در کنار هم ایجاد شده است.

این سریال با داشتن همین ویژگی‌ها و البته اندکی توجه بیشتر به جزئیات می‌توانست به پدیده این شب‌های تلویزیون بدل شود. اما گاهی سلامت یک کوزه به فوت کوزه‌گر مربوط می‌شود و در این سریال کارگردان در مقام سازنده نهایی ریزه‌کاری‌هایی را نادیده گرفته که به ضرر سریال تمام شده است.

کارگردان در هر اثری از جمله در یک سریال تلویزیون اگر شروع‌کننده نباشد، بی‌شک تمام‌کننده است و می‌تواند با طراحی درست، انتخاب زوایای مناسب برای نزدیک شدن به داستان‌ها، زبان روایتی متناسب و انتخاب‌های هوشمندانه در مورد بازیگران و مکان‌ها، یک فیلمنامه استاندارد را به یک اثر قابل توجه بدل کند.

سریال خانه‌ای روی تپه از قابلیت‌های بسیاری در زمینه کارگردانی برخوردار است و توانست تصویری قابل توجه به مخاطبانش ارائه کند، اما در مواردی کوچک ولی تاثیرگذار با ضعف‌هایی روبه‌روست که باعث شده سرنوشت سریال تغییر کند. این اثر با اندکی پرهیز از شعار زدگی می‌توانست همطراز سریالی چون بچه‌های مدرسه همت قرار بگیرد و با یک انتخاب متناسب در مورد بازیگر نقش اول، تجربه‌ای چون قصه‌های مجید را برای مخاطبان تکرار کند.

اندکی دقت در میزان اطلاعاتی که در هر بخش از سریال به مخاطبان ارائه می‌شود و روند پیشرفت داستان‌ها می‌توانست اتفاقات بهتری را برای آن رقم بزند، چرا که این سریال از ترفندهای رایج برای جلب نظر مخاطبان پرهیز کرده و توجهش را بیش از هر چیز به قصه‌گویی معطوف کرده است اما تماشاگر سریال خانه‌ای روی تپه ناچار است در هر قسمت زمان زیادی را به آشنایی با شخصیت‌های همان قسمت اختصاص بدهد تا به اصل داستان برسد.

اگر چه رعایت برخی از این موارد می‌توانست از خانه‌ای روی تپه سریال بهتری بسازد، اما این سریال همچنان اثری قابل توجه و شریف است؛ سریالی که داستان‌هایش را شاعرانه و آرام برای مخاطب این شب‌های سرد روایت می‌کند.

آذر مهاجر / گروه رادیو ‌و ‌‌تلویزیون