مشاوره فرصتی است برای صحبت کردن درباره مشکلات شخصی یا خانوادگی با افراد آموزش‌دیده، تحصیلکرده و حرفهای. توضیح این مساله که مشاوره چگونه به حل مشکلات شما کمک می‌کند با چند کلمه و جمله کوتاه دشوار است. بیشتر شما در طول زندگی آدم‌های نسبتا متوازنی هستید اما گاهی، بخصوص پس از یک حادثه یا مساله بغرنج، با از دست دادن اعتماد به نفس‌تان، توازن روحی خود را از دست می‌دهید. هنگامی که نتوانید تعادل روانی از دست‌رفته‌تان را بازیابید، زمان آن رسیده که از بیرون مورد حمایت قرار بگیرید. این کمک‌ها ابتدا از جانب خانواده و دوستان نزدیک صورت می‌گیرد که گاهی در مواردی خاص کافی نبوده و نیاز شما به حمایت و کمکبیرونی آشکار می‌شود. مشاوران کسانی هستند که می‌توانید کمک بیشتری را از سوی آنان دریافت کنید.
2ـ چه نوع مشکلاتی را می‌توانیم با مشاور در میان بگذاریم؟
مشکلات عاطفی و روحی، اختلافات خانوادگی، درگیری‌های میان والدین و فرزندان، مصیبت‌های وارده بر اثر از دست دادن یکی از نزدیکان، مسائل بین معلم و دانش‌آموزان و مشکلات تحصیلی، اعتیاد در خانواده، مشکلات شغلی مثل از دست دادن انگیزه برای ادامه شغل یا مسائل مالی، دور بودن از خانه، مشکلات زناشویی و... رایج‌ترین و مهم‌ترین مسائلی است که مردم به خاطر آنها به مشاور مراجعه می‌کنند. در مشاوره شما می‌توانید جنبه‌های مختلف یک مساله را بشناسید و متوجه شوید که چگونه مشکلاتتان مرحله به مرحله به مساله‌ای جدی تبدیل و شما را در شرایط کنونی قرار داده است. ممکن است اتفاقی که اخیرا برایتان رخ داده یا حتی مساله‌ای در گذشته‌ای دور یا نزدیک دلیل نگرانی‌های روحی یا به هم ریختگی شما باشد. بعضی از مردم گاهی در مورد علت ناراحتی‌شان چیزی نمی‌دانند یا حتی نمی‌فهمند چرا زندگی شادی ندارند.
3ـ آیا مشاور ما می‌تواند به تنهایی برای هر نوع موضوعی به ما و خانواده ما مشاوره دهد؟
خیر، به هیچ وجه. هریک از مسائل سوال قبل باید به وسیله کارشناسان مشاوره در امر خاص رسیدگی شوند. ابتدا شما باید بدون وقت قبلی به یک مرکز مشاوره مراجعه کنید و مساله خود را با یک مشاور عمومی در میان بگذارید. سپس با تعیین نوع مشکلتان به مشاور مربوط ارجاع داده خواهید شد. به عنوان مثال برای مشکلات مالی و تجاری، مشاوراقتصادی و مالی، برای مشکلات تحصیلی و درسی دانش‌آموزان مشاور تحصیلی و مسائل خانوادگی، مشاور خانواده و... وجود دارند که هر کدام در حوزه کاریشان خبره و باتجربه هستند.
4ـ آیا اشکالی وجود دارد که گاه نمی‌دانیم به مشاور نیاز داریم یا خیر؟
نه، به هیچ عنوان. چنانچه در حل مساله‌ای شخصی یا خانوادگی مردد و ناتوان شدید به یک مرکز مشاوره مراجعه کنید شاید نیاز به مشاور داشته باشید. مطمئن باشید همه مشکلات با مشورت و همفکری زودتر به سر انجام مطلوب خواهند رسید.
5ـ آیا مشاور رازدار خواهد بود؟
بله حتما، مشاور هرگز چیزی از شما و مشکلات خانوادگی‌تان به دیگران از جمله والدین، همسر، همکار و... یا حتی صمیمی‌ترین دوستتان یا مشاوران دیگر نخواهد گفت مگر اینکه خودتان خواسته باشید.
برای این سوال سه استثناء وجود دارد: اول اینکه به درخواست خود شما مشاور می‌تواند اطلاعاتی از پرونده مشاوره‌تان را در اختیار دیگران قرار دهد یا اینکه به عنوان یک واسطه میان شما و فرد مورد نظرتان عمل کند. مثلا فرزندی که خود قادر نیست در مورد مشکلش با پدر یا مادرش صحبت کند یا مساله‌ای که برای یکی از همسران پیش آمده و بدون واسطه نتوانند با هم گفت‌وگو کنند، یا دانش‌آموزی که در مورد ناراحتی یا نارضایتی‌اش نمی‌تواند با معلم یا مدیر مدرسه‌اش حرف بزند، در چنین شرایطی حضور یک مشاور با تجربه می‌تواند کمک بسزایی باشد. دوم این که وقتی شما در خطر باشید، دراین صورت ابتدا باکسب اجازه از خودتان اطلاعاتی را که قبلا محرمانه بوده‌اند را فاش می‌کند. ممکن است در صورتی که شرایط بحرانی و اضطراری باشد و امکان کسب اجازه از شما نیز نباشد این اتفاق بیفتد. مورد سوم آن است که یک مشاور گاهی لازم است درباره مشکل شما با دیگر همکاران خود مشورت کند. در این صورت نیز آنها می‌توانند اطلاعات محرمانه پرونده شما را با یکدیگر در میان بگذارند، البته بدون نام بردن از شخص شما.
6ـ آیا مشاوره درمانی‌مان در پیشینه زندگی و کاری ما ثبت خواهد شد؟
خیر. نه در سوابق کاری‌تان نه در سوابق پزشکی شما و نه هیچ جای دیگری ثبت نخواهد شد. پرونده‌ای که نزد مشاور دارید همیشه محرمانه خواهد ماند مگر به درخواست خودتان. حتی اگر کسی از اعضای خانواده‌تان به مرکز مشاوره بیاید یا زنگ بزند و از مشاورتان در مورد علت مراجعه شما به آنجا سوال کند هرگز جوابی نخواهد شنید. البته یک استثنا هم وجود دارد و آن این است که قبلا تحت تاثیر فشارهای روحی، خود شما اطلاعاتی را به شخص دیگری داده باشید.
7ـ آیا لازم است ما با مشاوری ازجنس خودمان صحبت کنیم؟
مشاور درباره مشکل شما صحبت می‌کند، بنابراین جنسیت مشاور هرگز تاثیری در حل موضوع نمی‌کند. ولی به هر حال انتخاب مشاور باز به نظر شما بستگی دارد. هرکس اختیار دارد مشاورش را باتوجه به شرایط خود انتخاب کند، بنابراین درموقع تعیین وقت با مرکز مشاوره این مورد را نیز مد نظر داشته باشید. شاید راحت‌تر باشید با کسی از جنس خودتان صحبت کنید و از او مشورت بگیرید.
8ـ چقدر باید برای مشاوره هزینه کرد؟
در صورت مراجعه به مراکز مشاوره دولتی یا بعضی دانشگاه‌ها که خدمات مشاوره‌ای در زمینه خانواده، مشکلات زناشویی، اعتیاد و... ارائه می‌کنند، معمولا هزینه‌ای پرداخت نخواهید کرد یا بسیار کم‌هزینه خواهد بود. اما مشاوره‌هایی همچون مشاوره تحصیلی در خارج از مدرسه، مشاوره شغلی، مشاوره حقوقی و مشاوره‌هایی از این دست چون بیشتر خصوصی هستند شما ملزم به پرداخت حق ویزیت خواهید بود.
9ـ اگر در طول مشاوره، در یکی از جلسات نتوانم حضور پیدا کنم یا از ادامه آن منصرف شدم چه می‌شود؟
چنانچه در مراحل پیشرفته مشاوره، یکی از جلسه‌ها را نمی‌توانید شرکت کنید از 48 ساعت قبل به مرکز مشاوره یا منشی مطب اطلاع دهید تاآنها با توجه به شدت وضعف موضوع وقت دیگری را برایتان تعیین کنند. اگر بدون اطلاع قبلی از حضور در جلسات صرف نظر کنید مشاور فرض را بر این می‌گذارد که شما از ادامه حضورتان منصرف شده‌اید. صورت منصرف شدن اگر پس از مدتی دوباره احساس کردید به مشاوره نیاز دارید و تصمیم به ادامه آن گرفتید مجدد باید به مرکز مربوط مراجعه و از ابتدا کار را آغاز کنید.
10ـ اگر هنگام شب یا ساعات غیراداری احساس کردم می‌خواهم با کسی مشورت کنم و از او کمک بخواهم چه کار باید بکنم؟
بعضی از مراکز مشاوره در ساعاتی از شب مثلا از ساعت 8 شب الی 8 صبح پاسخگوی شما هستند. مشاوران خصوصی هم برای این گونه موارد گاهی خط مستقیمی در اختیار شما می‌گذارند. گاهی می‌توانید از مراکز مشاوره تلفنی موجود نیز در هر زمان بهره بگیرید. کافی است که شماره یکی از این مراکز را پیدا کنید.
>> ضمیمه چاردیواری/ زهرا نظری
