بررسی های باستان شناسی در شهر ازندریان از توبع شهرستان ملایر استان همدان منجر به شناسایی نقوش صخره ای متعددی شد که در محوطه وسیعی پراکنده و قابل مشاهده هستند. بیشتر نقوش این سنگ ها، نقش گرگ سانان، گوزن سانان، سگ سانان است همچنین در بین آنها نقوش نمادین زیادی نیز مشاهده می شود یکی از این نقوش، نقش بزهایی است که شاخ های بلندی دارند. نقوش انسانی موجود روی این سنگها نیز روایتگر شکار انسانهای کمان به دست است.
با این وجود، اسماعیل همتی ازندریانی که به بررسی و شناسایی این نقوش پرداخته در گفتوگو با مهر بیان کرد که از لحاظ زمانی این سنگ نگاره ها متعلق به دوره پیش از تاریخ و دوره های بعدی هستند که در یکدیگر ایجاد شده اند.
همتی گفت: ابعاد یکی از تخته سنگهای بزرگ موجود در این محوطه 12 در دو و نیم متر است که روی آن 104 نقش ایجاد شده و به نظر می رسد که یکی از بزرگترین سنگ نگاره های مجموعه ای ایران باشد.
هر چند که نقوش باستانی متعدد محوطه تاریخی و باستانی ازندریان مورد بررسی و شناسایی سیستماتیک شده اما این محوطه در معرض خطر محیطی و انسانی قرار دارد چراکه به عنوان نمونه عوامل انسانی، ممکن است از این سنگها برای مصالح ساختمانی استفاده کند.
این دانشجوی دوره دکترای باستان شناسی خطر عوامل انسانی و محیطی برای این مجموعه را تایید کرد و گفت: همانند این محوطه تاریخی با نقوش سنگی زیاد و پراکنده در کشور آذربایجان وجود دارد که به ثبت جهانی رسیده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد