آیا پروژه محروم سازی ایران از غنی سازی کلید می خورد؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایران هسته ای،طرف غربی طراحی بسیار خطرناکی برای مذکرات ژنو انجام داده و در این مذاکرات خطر بی سابقه ای «حقوق ملت ایران» را تهدید می کند.

بر اساس این اطلاعات، طرف غربی در این مذاکرات تاکید خواهد کرد که مفهوم «حق غنی سازی ایران طبق ان پی تی» را نمی پذیرد. نپذیرفتن حق غنی سازی ایران مطابق ان پی تی، به این معناست که طرف غربی می خواهد این حق را به انواعی از شروط مانند تجمیع در یک مکان خاص، محدودیت سرعت، محدودیت حجم، محددیت حجم انباشت، محدودیت مصرف و محدودیت درصد مشروط کند و حال آنکه هیچ کدام از این شروط در ان پی تی وجود ندارد و حق غنی سازی ایران در ان پی تی کاملا بدون قید و شرط است؛ بنابراین پذیرش این شروط در چارچوب یک توافق رسمی عملا به معنای محروم شدن ایران از حقوق خود طبق ان پی تی است.

ماده 4 ان پی تی که مطابق آن ایران حق انجام تمامی فعالیت های صلح آمیز هسته ای از جمله غنی سازی را دارد می گوید:

4-1- هیچ یک از این معاهده به نحوی تفسیر نخواهد گردید که به حقوق غیر قابل انکار هر یک از اعضای آن به منظور توسعه تحقیقات، تولید و بهره برداری از انرژی هسته ای جهت اهداف صلح جویانه بدون هر نوع تبعیض و منطبق با مواد 1 و 2 این معاهده، خللی وارد نماید.

 4-2- همه اعضاء این معاده متعهد می گردند که تبادل هر چه وسیع تر تجهیزات، مواد دانش و اطلاعات فنی را جهت مصارف صلح جویانه انرژی هسته ای تسهیل نموده و حق شرکت در این مبادلات را دارند. اعضا ای معاهده در صورت توانایی باید انفرادی یا به اتفاق سایر اعضاء یا سازمان های بین المللی در توسعه بیشتر استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح جویانه مخصوصا در قلمرو اعضایی که فاقد سلاح هسته ای می باشند و با توجه به نیازهای مناطق در حال توسعه جهان، مشارکت نمایند.

آقای دکتر روحانی و دکتر ظریف در هفته های گذشته مکررا گفته اند که به هیچ وجه از حقوق ملت ایران کوتاه نخواهند آمد.

کارشناسان در تهران می گویند وقتی از حق ایران صحبت می شود مقصود «حق سیکل سوخت و غنی سازی طبق ان پی تی» است و این حق نباید به هیچ شرطی از جمله شروط مربوط به زمان، حجم، سرعت، درصد و مکان محدود شود.

برخی منابع به «ایران هسته ای» گفتند که طرف غربی در پی آن است که انواعی از محدودیت ها را به برنامه غنی سازی ایران تحمیل کرده و آن را مادام العمر کند. مطابق توافقی که 1+5 در ژنو پیشنهاد خواهد کرد ایران باید الی الابد بپذیرد که هرگز از حقوق کامل خود در ان پی تی بهر مند نخواهد بود.

بر اساس آنچه منابع غربی گفته اند، شروطی که غرب در پی تحمیل آن به برنامه غنی سازی ایران است، چنین است:

1- همه فعالیت غنی سازی ایران به یک تاسیسات –ترجیحا نطنز - محدود شود.

2- ایران به دورانی برگردد که تعداد محدودی سانتریفیوژ داشته باشد. تعداد ماشین های ایران نباید به اندازه ای باشد که اجازه تولید سریع مواد هسته ای –زودتر از آنکه بازرسان فورا بفهمند- را به ایران بدهد.

3- پروتکل الحاقی به طور کامل در تاسیسات ایران اجرا شود.

4- تاسیسات فردو تعطیل شود.

5- تاسیسات آب سنگین اراک تعطیل شود.

6- ایران بپذیرد که زمانی در گذشته برنامه هسته ای نظامی داشته و اثبات کند که این برنامه را متوقف کرده است.

7- ایران فعلا صرفا در حد 5 درصد در نطنز غنی سازی کند.

8- حجم مواد 5 درصد در ایران از حد معینی فراتر نرود.

9- مواد 20 درصد یا به طور کامل از ایران خارج شود یا به تمامی اکسید شود.

10- بخش عمده مواد 5 درصد از ایران خارج شود.

11- تعداد ماشین های فعال در نطنز محدود شود.

12- تعدا کل ماشین های نطنز نیز با برچیده شدن برخی ماشین ها محدود شود.

13- ایران ساخت قطعات و مونتاژ ماشین های سانتریفیوژ را تحت نظارت قرار دهد و به تدریج متوقف کند.

14- ایران در برنامه خود برای تکمیل واحد A بخش زیر زمینی نطنز تجدید نظر کند.

15- ایران فورا مدالیته مورد نظر آژانس را امضا کرده و دسترسی به پارچین و دانشمندان دخیل در برنامه هسته ای ایران را فراهم کند.

16- ایران راهی برای احزار پای بندی اش به قطعنامه های شورای امنیت پیشنهاد کند.

به این ترتیب به نظر می رسد که برنامه غنی سازی ایران به یک برنامه سمبلیک و بسیار محدود تبدیل خواهد شد که به لحاظ راهبردی واجد ارزش چندانی نیست.

کارشناسان می گویند اعمال این محدودیت ها برغنی سازی در ایران آن هم به طور مادام العمر و دائمی و در قالب یک توافق رسمی، به معنای از بین رفتن زیر ساخت غنی سازی صنعتی در ایران، تبدیل شدن برنامه غنی سازی به یک برنامه سمبلیک و فاقد اثر راهبردی و محروم سازی ملت ایران از حق خود طبق ان پی تی است.

علاوه بر این، یک نکته بسیار مهم دیگر این است که برخی اطلاعات نشان می دهد که طرف غری قصد دارد پس از محدود و مشروط کردن حق غنی سازی در ایران، اعمال آن را به «اثبات نیاز واقعی ایران» مشروط کند. مطابق این اطلاعات، امریکایی ها حتی اگر یک غنی سازی به شدت محدود را در ایران بپذیرند، اجرای آن را مشروط به این خواهند کرد که ایران ثابت کند  به اورانیوم غنی شده نیاز دارد.

این حدس به طور جدی مطرح است که طرف امریکایی استدلال خواهد کرد ایران به دلیل نداشتن راکتوری به جز راکتور تهران و بوشهر –که سوخت آنها تامین شده است، نیازی به اورانویم غنی شده ندارد و به همین دلیل عملا باز هم مانع جدیدی پیش پای غنی سازی –حتی سمبلیک- در ایران گذاشته می شود.